Başı sıkışan, sorun yaşayanların ulaştığı ilk makam. Derman ana, derman baba bir anlamda. Son yıllarda yetkileri ellerinden alınsa da halka hizmet için birer nefer muhtarlar. Bu hafta, Türkiye Muhtarlar Derneği İzmir Şube Başkanı Hasan Baykal ile söyleştik.
Muhtarların yetkileri sınırlandırılmak isteniyor. Geleceğinizi nasıl görüyorsunuz?
- Maalesef muhtarlıkların yetkilerinin kısıtlandığını üzüntüyle izliyoruz. Anlaşılan muhtarlıklar çözüm makamı olmaktan çıkarılıyor, yetkileri kısıtlanan, alt yapısı günün koşullarına uymayan muhtarlık makamının çözüm üretmesi mümkün olmaz. Kendi sorunlarını bile çözmesi mümkün değil. Bu da gösteriyor ki yetkileri kısıtlanan muhtarlıkların sessizce tasfiyesi düşünülüyor.
Muhtarlar yerel yönetimde ne kadar etkili? İzmirli muhtarlar neyin özlemini çekiyor?
- Muhtarlar geçmiş yıllarda, yerel yönetimlerde daha etkili, daha fazla itibar görmekteydi. Son on yıldır hem etkisiz, hem de itibar görmeyen dışlanmışlık yaşadı ve yaşamaya devam ediyor. Siyasi iktidarlar muhtarların dilek ve düşüncelerini dikkate almayarak adeta onları kapı kulu durumuna düşürmüştür. On binleri temsil eden, sorunları ile mücadele eden muhtarların saygınlığı kaldırılmıştır. Saygınlığımızın ve yetkilerimizin iadesini, zaman zaman düşünce ve fikirlerimizin dikkate alınmasını özlüyoruz. Başta valimiz olmak üzere, Büyükşehir Belediye Başkanımız, bürokratlar, ilçe belediye başkanlarımızın muhtarlarımızla daha sık bir araya gelmelerini, alt yapı sorunlarının tamamen çözülmesini ve birlikteliği özlüyoruz.
EN ÖNEMLİ KAMU GÖREVİ
Muhtarlıkların mahalle temsilciliklerine dönüştürülmesi gündemde. Bununla ilgili düşünceleriniz?
- Henüz kesinleşen bir durum söz konusu değil. Ancak, bize gelen bilgilere göre AB müktesebatına göre muhtarlıkların, mahalle temsilciliklerine dönüştürülmesi söz konusu. Ancak, muhtarların seçimle mi, yoksa atamayla mı görevlendirileceği netleşmiş değil. Bunu ancak Mart 2009’da yapılması beklenen seçim döneminde kesin olarak öğrenebileceğiz. Böyle bir durum varsa, muhtarlar olarak, mahalle temsilciliğine talibiz ve bu işi en iyi bizim yapabileceğimizi düşünüyoruz. Muhtarlık kurumu, mühür basıp para almaktan ibaret değildir. Biz önemli bir kamu görevini yerine getiriyoruz. Amacımız para kazanmak değil. Muhtarlar, mahalle halkını, sorunlarını en yakından tanıyan, bilen kişilerdir. Bu görevi dışarıdan birilerinin yapması mümkün değildir. Devlet muhtarlara 145 farklı görev yüklemiştir. Ancak bu görevleri ifa edecek yetkiyi vermemiştir. Biz yetki istiyoruz. Daha önce de muhtarlıklar kaldırılmak istenmiş hatta 1933’ten 1944’e kadar mahalle muhtarlarının yaptığı görevi imamların yapması öngörülmüştür. Ancak 1944’te bunun olamayacağı görülmüş ve muhtarlık sistemi tekrar getirilmiştir. Biz görevimizi yapmak hizmet etmek istiyoruz.
İNSANLARIMIZ İÇİN ÜRETİLEN PROJELER
Muhtarlar Derneği İzmir Şubesi olarak yaptıklarınızdan, projelerinizden bahseder misiniz?
- Türkiye Muhtarlar Derneği İzmir Şubesi 1976’dan bu yana Konak’ta faaliyet gösteriyor. Biz, göreve geldiğimiz Mayıs 2003’ten bu yana üyelerimize yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Başta Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediye başkanlarımız, milletvekilleri, kaymakamlarımız, nüfus mürdürlerimizle toplantılar yaparak sorunlarımızın çözümünü istemek, ofisi olmayan muhtarlarımıza büro yapılması önceliklerimiz arasında yer aldı. Dokuz Eylül Üniversitesi Kamu Yönetimi Bölümü ile proje hazırlanan metropoldeki 740 muhtarımıza hizmet içi eğitim verilmesi, yeşil kartlı olan takdir ve teşekkür belgesi alan öğrencilerimize ücretsiz üniversiteye hazırlık kursu verilmesi, İzmir Muhtarın Sesi Dergisi’nin yayın hayatında olması, dayanışma geceleri, Kızılay ile işbirliği ve kan bağışı sağlanması, çeşitli illere tarihi ve turistik geziler, çalışmalarımız arasında yer aldı. Hepsi hayata geçirdiğimiz projeler olduğu için gururluyuz. Yeni proje çalışmaları devam ediyor.
Üç dönemdir görevde
1957 İzmir Karantina doğumlu olan Hasan Baykal, Mithatpaşa Endüstri Meslek Lisesi mezunu. Üç dönemdir Konak Mithatpaşa Mahallesi Muhtarı. Mayıs 2003’ten itibaren Türkiye Muhtarlar Derneği İzmir Şube Başkanı olan Baykal, Temmuz 2006’dan bu yana da Türkiye Muhtarlar Derneği Genel Başkan Yardımcılığı görevini yürütüyor. Baykal, evli ve iki çocuk babası.