Sosyal medyada yaptığım anketler ve anlamları...

‘Pizza mı, pide mi?’ anketi sonucunda pide ustası gerçek Napoli pizzasından ilham alabiliyor.

Menemen soğanlı mı olur, yoksa soğansız mı? Pizza mı pide mi? Döner mi hamburger mi? Sütlaç mı baklava mı? Kayseri pastırma mı Kastamonu mu? Kahve mi çay mı? Tarhana mı yoksa mercimek çorbası mı? Adana kebabı illa kuyrukyağlı mı olmalı? Tava ciğer mi ciğer şiş mi?

Bu ve benzeri anketler bazılarına göre saçma. Birçok nedeni var bunun. En başta, bazı insanlar için bu ikilemleri cevaplamak zor değil: Menemen elbette ki soğanlı olur! Diğerleriyse armutla elmanın kıyaslanamayacağını söylüyor.

KARMAŞIK DEĞİL, BASİT!

Bir insan hem çay hem kahve sevebilir. İkisinin de yeri ayrı. Diğer bir neden de karmaşık bir konuyu basitleştirmek olabilir. Mesela tarhana derken ne tip bir tarhana çorbasından bahsediyoruz?

Her yörenin farklı stilde bir tarhana çorbası var sonuçta. Bazen de bu tip anketler zenginliği basitleştirip sadece iki seçenek varmış gibi sunmuyor mu? Tava ve şiş ciğere ek olarak ciğer sarma, arnavutciğeri, yaprak ciğer yok mu? Bu eleştirilerin hepsi makul.

Çokyönlü bir soruyu basitleştirip iki şıklı bir ankete indirgediğinizde elbette ki buna tepki gösterenler olacaktır. Öte yandan benim için bu anketler üç farklı amaca hizmet ediyor. Bu amaçlar gastronomi eleştirmeni olarak misyonumun bir parçası ve etik ilkelerimle de uyumlular. Hemen izah edeyim...

AMAÇ BİRAZ GÜLÜMSEMEK

Birincisi, insanları gülümsetmek. Bir an için bile olsa sıkıntılarından, gündelik dertlerinden uzaklaştırıp eğlenceli olduğunu düşündüğüm bir beyin egzersizine yöneltmek. Sonuçta kimseye zararı da yok. Sizler diyelim “Hamburger” dediniz, ben “Döner” dedim... Kimsenin canı yanmadı, gururu incinmedi.

İkincisi ve en önemlisi, sevdiğimiz yemek ve içecekleri iyi yapan unsurları ortaya koymak. İyiyi ararken sapla samanı birbirinden ayırmak. Örnekler verelim; diyelim pizza... Ülkemizde her çeşit pizza var. Peki gerçek Napoli pizzası nedir? Ne tip un kullanılır? Nasıl yoğrulur? Ne tip maya kullanılır ve ne kadar sürede, nasıl mayalanır? Nerede, nasıl pişer? Kullanılması gereken San Marzano domatesi nasıl bir domatestir? Bu ve benzeri sorulara cevap aramak için anket yolunu seçiyoruz. Yani amaç anketlerden yola çıkarak konuyu derinleştirmemiz ve farklı boyutlarını ortaya koymamız. Elbette ki pizza sevip sevmemek öznel bir tercih ama gerçek Napoliten pizzanın nasıl olması konusundaki detaylar nesnel, yani kişinin zevkinden bağımsız doğruları ifade ediyor. Bu doğruları öğrendikçe bu işin ustaları başka ustalardan fikir de alıyor. Örneğin, programımdaki bir pide ustası Napoliten pizzayı denediğinde beğendi ve mayalama süresinin pideden uzun olması dikkatini çekti. Kendi işinde de deneyeceğini söyledi. Bu çok önemli çünkü gastronomide ileriye doğru gitme ancak bu tip bir diyalogla oluyor.

Her şey ‘Menemen soğanlı mı olur, soğansız mı’ tartışmasıyla başladı.

MESLEKİ STANDART DÜŞTÜ

Üçüncü neden de ikinciye bağlı. Klasik ya da popüler yemeklerimizi iyi, doğru ve hakkıyla yapan ustalar azaldı. Çünkü bu iş hem sevgi istiyor hem de çok zahmetli. Emek yoğun. İşini hakkıyla yapan genelde bunun karşılığını ne maddi ne de manevi olarak alıyor. İşini kötü yapanlar genelde daha başarılı oluyor. Bundan dolayı sadece gastronomide değil, hemen her dalda mesleki standartlar hayli düştü. Bizler her alanda akıntıya karşı kürek çekip direnen özverili meslek erbaplarını desteklemeliyiz.

Bu açıdan bakarsanız ciğeri şiş ya da tava sevmenizden daha önemlisi tazeliği, iyi ayıklanmış olması ve pişirmedeki ustalık. Yani bir yandan malzeme ve yemekleri iyi yapan unsurları ortaya çıkarırken diğer yandan da bu işe gönül vermiş ve yıllarını harcamış ustaları ön plana çıkarıp takdir ettiğimizi gösteriyoruz.

Eğer söylediklerim ilginizi çekerse Gain Medya uygulamasını telefonunuza indirip ‘Vedat Milor ile En İyisi’ programını ücretsiz izleyebilirsiniz. Programlar aşağı yukarı 10-12 dakika sürüyor.