Türkiye’de ‘yenilikçi ilaç’ üretecek, 250 milyon dolarlık ithalat bitecek

- Gilead Sciences’in Türkiye’de üretimi yok. Şirketimi ülkemizde ilaç üretimi için yatırıma ikna etmeliyim.

Girgin, bu yolda kendisini bekleyen zorluğun farkındaydı:

- Çokuluslu ilaç firmaları ülkemizde üretime dönük yatırıma kolay ikna olmuyor.

32 yıllık bir şirket olan Gilead Sciences’ın global CEO’suna hükümetin yaklaşımını aktarmakla işe girişti:

- Hükümet, ilaçta ülkemizde üretim konusunda kararlı adımlar atıyor. Bu konuyu gündeme almalıyız.

Yeni yatırımı Türkiye’deki ekibiyle gözden geçirdi:

- Çokuluslu ilaç şirketlerini yatırıma çekme konusunda yarışan epey ülke var, yani işimiz kolay değil.

Gilead Türkiye ekibi yatırımı San Francisco’daki merkezin gündemine aldırmaya çalışırken FETÖ’nün hain darbe girişimi yaşandı, hemen durum anlatıldı:

- Ülkemiz ciddi bir tehlike atlattı. Ancak, işimizi aksatan bir durum yok.

Gilead Sciences Türkiye Dış İlişkiler Direktörü Toros Şahin, o günü şöyle not etti:

- Global CEO’muz ve merkezdeki yönetim ekibi, darbe girişimine rağmen işimizin başında olmamızdan etkilendi. Sıkıntılı süreçleri iyi yönetebildiğimizi gördü.

Girgin ve ekibi, Gilead Sciences’in doğrudan yatırım kararı almasının kolay olmayacağını anlayınca taktik değiştirdi:

- Ülkemizde çok başarılı ilaç tesisleri var. Çokuluslu şirketler için de üretim yapıyorlar. Biz de bir tesiste kendi ilaçlarımızı ürettirebiliriz.

Türkiye’de ilk 10’daki ilaç tesislerini anlatan bir dosya ABD’ye gönderildi. Liste daha sonra 3’e indirildi. 3 tesis kapılarını ABD’den gelen Gilead Sciences ekibine açtı. İncelemeler tamamlandı ve üretim yaptıracak tesis belirlendi:

- Çerkezköy’deki Pharmactive fabrikası.

Gilead Sciences’in ABD’deki ekibi, Pharmactive Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Sancak ve ekibiyle onlarca kez buluştu, kendi ilaçlarının üretimine dönük izlenecek yol haritası çizildi. 15 Nisan 2019’da imzalar atıldı:

- Gilead Sciences’in iki yenilikçi ilacı Çerkezköy’de üretilecek. Biri patent süresi 2021’de bitecek Hebatit B ilacı. Diğeri de ABD ve Avrupa’da piyasaya çıkma aşamasına yeni gelen ve patent süresi 2033’te bitecek HIV/AIDS ilacı olacak.

 Bu gelişmeleri Şebnem Girgin’le konuştum. Heyecanla şu noktanın altını çizdi:

- Söz konusu ilaçlar sadece ABD ve İrlanda’da üretiliyor. Bu ilaçların dünyadaki 3’üncü üretim merkezi Türkiye olacak.

Türkiye’de daha önce yenilikçi ilaç üretiminin gündeme gelip gelmediğini sordum, şu yanıtı verdi:

- Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği’nin (AİFD) kuruluşunda bulundum, çalışma gruplarında yer aldım. Kesin bir şey söylemek istemem ama ülkemizde yenilikçi ilaç üretimi yaptıran çokuluslu şirket anımsamıyorum.

Bu ilaçların Türkiye’de üretilmesinin ithalatı frenleyici etkisini merak ettim, hesapladı:

- 4 yılda 250 milyon doları bulacak.

ABD’li ilaç devinin Çerkezköy’de patent süresi bitmemiş ilaçlarını ürettirmesi, Türkiye için sektörde önemli bir adım olacak.

12 YIL ÖNCE GELDİ 30 MERKEZDE KLİNİK ARAŞTIRMA YAPIYOR

GILEAD Sciences Türkiye Genel Müdürü Şebnem Girgin, ülkemize 12 yıldır faaliyette olduğunu belirtti:

- Gilead Sciences, Ar-Ge’ye yılda 3.7 milyar dolar ayırıyor.

Türkiye’de klinik araştırma konusunda önemli yol aldıklarını vurguladı:

- Son 5 yılda ülkemizde klinik araştırmaya 6 milyon dolar yatırdık. Hepatit B alanında 5 merkez ile başlayan klinik araştırmalar 30 merkeze ulaştı.

DENEME ÜRETİMİ BAŞLADI, 12 AYDA PİYASAYA GİREBİLİR

GILEAD Sciences Türkiye Genel Müdürü Şebnem Girgin’e Pharmactive tesislerine yenilikçi ilaç üretimi için destek verip vermediklerini sordum, yanıtladı:

- Kendilerine iki önemli makine aldık. Ayrıca, Pharmactive’den bir ekip İrlanda’daki tesislerimizde deneyim kazandı.

Hepatit B ve HIV/AIDS ilaçları için Çerkezköy’de deneme üretiminin başladığını belirtti:

- İzin süreçleri dahil, önümüzdeki 12 ayda söz konusu ilaçlarımız piyasaya çıkmış olur.

800 MİLYON DOLARLIK HACİM HEDEFİMİZ VAR 

ŞEBNEM Girgin, Türkiye’de HIV/AIDS ilaçları pazarının 100 milyon lira dolayında olduğunu belirtti:

- Hepatit B ve HIV/AIDS ilacımız başlangıçta Türkiye için üretilecek. Zamanla ihracat da gündeme gelecek.

Girgin’e Gilead Sciences’in Türkiye’de ulaşacağı büyüklüğü sordum, hedeflerini paylaştı:

- Türkiye’de üretimle birlikte önümüzdeki 3-4 yıllık dönemde 800 milyon dolarlık bir hacim gündeme gelebilir.