Türkiye, 2050’de Avrupa ikincisi olacak 400 milyon dolarlık bir yatırımı bitirmek üzereyiz

- Türkiye, 2050’de İngiltere’nin ardından Avrupa’nın ikinci büyük ekonomisi konumuna yükselecek.
- Bu raporunuzu kısa süre önce Dış Ekonomik İşler Kurulu’na (DEİK) bağlı Türk-Amerikan İş Konseyi’nin (TAİK) New York’ta düzenlenen toplantısında duymuştum. Goldman Sachs’ın oradaki Başekonomistlerinden Ahmet Akarlı, sözünü ettiğiniz raporu anlatmıştı.
- Türkiye, 2043’te Fransa ve Almanya’yı geçecek.
- Hükümetin 2023’te Türkiye’yi dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına taşıma hedefi var. Bu hedef gerçekleşebilir mi?
- Bizim elimizde 2050 öngörüleri var. 2050’de Türkiye, Japonya’yı da geçip dünyanın 7’nci büyük ekonomisi olacak.
- Siz kaç yıldır Londra’dasınız?
- 19 yıldır piyasanın içindeyim. Bankers Trust, Deutsche Bank derken sonra Goldman Sachs’a geçtim. Kariyerimin başında 3 yıl Türkiye’de çalıştım. 16 yıldır Londra’dayım ve Türkiye’yi oradan izliyorum.
Dalınç Arıburnu, kısa süre önce Londra’daki merkezlerinde gerçekleştirdikleri 250’den fazla yatırımcı ve işadamının katıldığı “Türkiye 2023” toplantısını anımsattı:
- Başbakan Yardımcısı Sayın Ali Babacan ile Dışişleri Sayın Bakanı Ahmet Davutoğlu, toplantımızda çok önemli mesajlar verdiler. Mehmet Ali Yalçındağ’ın büyük katkısıyla gerçekleşen toplantıda Hamdi Akın, Ahmet Çalık, Ali Kibar, Cemil Kazancı ve Ethem Sancak gibi önde gelen işadamları Türkiye’nin geldiği noktayı, işbirliği fırsatlarını değerlendirdi.�
- Gerek toplantıya katılanlar, gerekse sizinle sürekli dirsek temasında olan yabancı sermaye temsilcilerinin Türkiye’ye ilgisi nasıl?
- Çok iyi... Zaten şu anda Türkiye’den başka para kazanabilecek iş ortamı olan doğru dürüst ülke de yok gibi... Türkiye, yatırımcıyı en çok heyecanlandıran ülke konumunda. Türkiye, Hindistan’la birlikte demografik yapısı en iyi ülkeler arasında. Avrupa yaşlanan büfus ve emeklilik sıkıntıları yaşıyor. Türkiye için 15-20 yıl daha böyle bir sorun görünmüyor.
İyi yetişmiş insan kaynağına da dikkat çekti:
- İyi yetişmiş insan kaynağının yanısıra girişimci ruh da var. Örneğin, 1 milyar lirası olan, “Bu parayla nasıl iyi yaşarım”ı düşünmek yerine, “nasıl iş yaparım” şeklinde düşünüyor. Şirketini daha büyütmeye odaklanıyor.
Vatandaşın borçluluk oranına vurgu yaptı:
- Türkiye’de halk gelirinin yüzde 45’i kadar borç yükü altına girmiş durumda. Avrupa’da bu oran yüzde 100’ü de aşıyor.
- Üzerinde çalıştığınız, Türkiye’ye yeni yönelmesi söz konusu olan yatırım var mı?
- 400 milyon dolarlık bir yatırım üzerinde çalışıyoruz.
- Türkiye, başta Avrupa olmak üzere, dünyanın bir çok ülkesine göre daha iyi ekonomik duruma sahipken neden sıfırdan büyük yatırım çekemiyor?
- Bu doğru... Üstelik dünyada yatırım fırsatları arayan çok para da var. Ancak, kimse sıfırdan risk almak istemiyor. Az-çok geleceğini görebildiği şirketlere, yatırımlara yönelmeyi tercih ediyorlar.
Yabancı sermayeyi dünyadaki olumsuz havanın da tedirgin ettiğini vurguladı:
- Başta Avrupa ve ABD olmak üzere dünyada belirsizlik varken, yatırımcı açısından karar almak zorlaşıyor. Beklemeyi tercih ediyor.
Dalınç Arıburnu, yaptığı değerlendirmenin bu bölümünü şu mesajla noktaladı:
- Önümüzdeki 10 yıl Türkiye’ye para akacak. Ülkemiz zenginleşecek... Herkes bu zenginleşmeden payını alacak...
Bunları ben söylemiyorum... Goldman Sachs gibi elini taşın altına da koyan dünya devi bir yatırım bankasının Londra’daki ortağı söylüyor...
O yüzden hiç de yabana atmamak gerektiğini düşünüyorum...

Türkiye’ye artık kalıcı sermaye gelmesi gerek

DALINÇ Arıburnu, Türkiye’ye yönelecek yabancı sermayeye şu noktayı anımsattı:
- Kimse artık Türkiye’ye bir getirip, kısa sürede 5 kazanacağını düşünmesin.
- Belirli sürelerde bunu yapabilenler vardı...
- Bundan sonraki kazananlar Türkiye’nin orta ve uzun vadeli büyümesine inanan yatırımcılar olacak.
- Türkiye’deki sıcak parada son durum nedir?
- Pek sorun kalmadı, çoğu çıkıp gitti... Türkiye için iyi de oldu. Çünkü, sıcak para gereksiz volatiliteye (dalgalanma) yol açıyor. Üstelik çıkışı da büyük sorun yaratmadı.

Türkiye’yi Apple’a çok benzetiyorum

GOLDMAN Sachs’ın Avrupa Bölgesi Yönetim Kurulu Üyesi Dalınç Arıburnu, dünya devi Apple’ın geçen 10 yıldaki başarısına vurgu yaptı:
- Apple, son 10 yılda inovasyonla, yeni ürünlerle, ona uygun pazarlama stratejisiyle müthiş bir noktaya ulaştı. Ben Türkiye’yi Apple’a çok benzetiyorum.
Türkiye’nin geçen 10 yılına şöyle baktı:
- Türkiye, geçen 10 yılda çok iyi yönetilen bir şirket gibi performans sergiledi. Gelecek 10 yıl için de bunun işaretlerini veriyor.

Elini taşın altına koyan danışmanız Türkiye’de HES yatırımı da yaptık

DALINÇ Arıburnu, Goldman Sachs’ın faaliyet alanlarıdan örnekler verdi:
- Goldman Sachs’ın kendi fonları var. Ayrıca girişim sermayesi bölümümüz de mevcut. Bu fonlar aracılığıyla elimizi taşın altına koyuyoruz. Yani, kendimiz de doğrudan yatırıma giriyoruz.
- Türkiye’de de yatırımınız var mı?
- 900 megavatlık hidroelektrik santral lisansımız var. Bunun 120 megavatlık bölümü devreye girmiş durumda.
Sonra danışmanlık işlerinden örneklere girdi:
- Abraaj Capital ve Mehmet Ali Aydınlar’ın Acıbadem’deki hisselerinin satışı, daha doğrusu yeni büyük ortaklıklara kapı açan işte danışmanlığı biz yapıyoruz.
- Acıbadem Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Aydınlar bana anlatmıştı. 2 milyar doları aşan bir işlem söz konusu ve bu alanda Türkiye’ye yeni sermaye de geliyor sanırım...
- Evet... Bunun dışında Koza Altın ve Halkbank gibi Türk şirketlerinin uluslararası sermaye piyasalarına açılımını sağlıyoruz. Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi’nin yurtdışına tahvil ihraçlarında da aktif görevler alıyoruz.
- Türkiye’de bu kadar büyük işler yapıyorusunuz, doğrudan ofis açmayı da düşünüyor musunuz?
- Türkiye’ye dönük işleri şu anda doğrudan Londra’dan yürütüyoruz. Türkiye’de ofis açmak da gündemimizde...

En önemli sorun cari açık ama çok sıkıntı görünmüyor

GOLDMAN Sachs’ın Londra ortağı Dalınç Arıburnu, Türk ekonomisini izleyenlerin çoğu gibi cari açıl sorununa dikkat çekti:
- Türkiye’deki en ciddi sorunlardan biri cari açık. Ancak onda da büyük sıkıntı görmüyorum.
- Neden?
- Çünkü, cari açığın yarısını emtia oluşturuyor. Geri kalan yarısı da hızlı büyümeden kaynaklanıyor. Büyüme biraz yavaşlayınca, cari açık da buna bağlı olarak yavaşlıyor.
Ardından büyümede yavaşlamanın başladığına da dikkat çekti:
- 2012’de Türkiye, bu yıla oranla daha az büyüyecek... Dolayısıyla cari açıkta da bir miktar kapanma görülecek. 2013’te yine yüzde 7-8’lik büyümeye dönülecek.