GEÇEN yıl İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) "Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" listesinde Philip Morris SA’yı göremeyince meraklanmış, "ABD’deki merkezin yerel bilanço açıklamaya izin vermediğini" öğrenince, bir başka ABD devi, Procter&Gamble’ın (P&G) benzeri tutumunu da dikkate alarak, "Türkiye’ye şeffaflık dersi verenlere bakın" yazısı yazmıştım.
P&G Türkiye Genel Müdürü Saffet Karpat, o günlerde sohbet toplantısı yapmış, "Ülke bazlı bilanço verisi açıklamamız yasak" diyerek, bu yöndeki soruları yanıtsız bırakmıştı.
Yazımdan sonra Philip Morris SA yönetiminden mesaj gelmişti: "Söz veriyoruz. Önümüzdeki yıl İSO’nun ’500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ listesine yeniden döneceğiz."
Daha sonra Philip Morris SA (Philsa) Türkiye Genel Müdürü Turhan Talu, benim o yazımı İngilizce’ye çevirtip, Philip Morris’in ABD’deki merkezine şu notla göndermiş: "Aldığınız, ’yerel bilanço açıklamayın’ kararı bizi zor durumda bırakıyor. Yazıda gördüğünüz gibi gereksiz eleştiriler alıyoruz."
İlk yanıt olumsuz olmuş: "ABD’nin Sermaye Piyasası Kurulu (SEC) bizi çok sıkıştırıyor. Açıklanan yerel bilançoların bölgeleri çok iyi bilmeyen ABD’deki küçük yatırımcılarımız açısından yanlış yönlendirmelere yol açabileceği konusunda tedirginler."
Talu, ısrar etmiş: "Bizim aslında kimseden saklımız gizlimiz yok. Tüm bilgilerimiz zaten ilgili kamu kurumlarına, örneğin Maliye Bakanlığı’na, Tütün Üst Kurulu’na veriliyor. Ancak, en azından İSO’nun ’500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ listesine girmemizde yarar var."
Talu’nun ısrarı sonunda işe yaramış ve ABD’deki merkezden "vize" çıkmış. Başta Marlboro olmak üzere, birçok sigaralarını İzmir Torbalı’daki fabrikalarında üreten Philip Morris SA, 2006 verilerini İSO’ya göndermiş.
Turhan Talu, bilgileri İSO’ya gönderdikten sonra, Philip Morris SA Kurumsal İletişim Müdürü Arzu Amirak’ı aramış: "Vahap Munyar’a sözümüz vardı. 2006 sonuçlarımızı önce ona açıklamalıyım."
Arzu Amirak ve Turhan Talu’yla buluşmamız, ancak İSO’nun "500 Büyük Sanayi Kuruluşu" listesinin açıklanmasından sonra gerçekleşebildi. Talu, özür diledi: "Aslında İSO’nun listesi yayınlanmadan bilgileri seninle paylaşmak istiyordum."
İSO’nun anketi açıklanınca gördük ki, Philip Morris SA, 2006’daki 1 milyar 92 milyon YTL’lik üretimden satışlarla Türkiye’nin 26’ncı büyük şirketi konumuna yükselmiş. Üstelik Tekel Sigara’yı da iyiden iyiye geride bırakmış.
Başta Turhan Talu olmak üzere, Philip Morris SA yönetimine "şeffaflık" çağrıma olumlu yanıtları için teşekkür ediyorum...
ABD’de borsaya kote Philip Morris Company, Türkiye’deki bilançonun açıklanmasına "vize" verebildiğine göre, aynı davranışı Procter&Gamble’dan beklemek yanlış olmaz değil mi?
Evet, "şeffaflık" sırası P&G’de... Bekliyorum...
Faiz, yavru deveye benzer
TÜRKİYE İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) mali genel kurulundan bir gece önce Ankara’dayız... TİM Başkanı Oğuz Satıcı, Başkanvekilleri Tahsin Öztiryaki ve Adnan E. Ulubaş başta olmak üzere "ihracatın önderleri"yle sohbet ediyoruz.
Sohbette Oğuz Satıcı’nın Merkez Bankası’na yaptığı, "Silahı çekin, faizleri indirin" çağrısı belirleyici oldu. Masadaki gazeteci arkadaşlardan biri takıldı: "Oğuz Bey, kayınbiraderiniz Aral Aliş, Sarsılmaz Silah Sanayi’nin patronu. Söyleyin ona ’faizi indirecek bir silah’ yapsın, Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz’a hediye edin."
Oğuz Satıcı, bir yandan Aral Aliş’i arayıp, gazetecilerden çıkan bu espriyi anlattı, diğer taraftan faiz konusunda İstanbul’un ünlü Sultanhamam piyasasından bir bakış aktardı: "Sultanhamam’da ’Faiz, yavru deve gibidir. Büyüyünce, bulunduğu yerden çıkarmak için duvarları yıkmak zorunda kalırsınız. Hörgücü bir yere, boynu başka yere takılır’ denir."
Denizli Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Raşit Güntaş da dert yandı: "İhracatta kárlılık oranımız yüzde 2’ye kadar indi. Merkez Bankası faizleri ciddi şekilde düşürmeli."
Diyelim ki Merkez Bankası faizi hemen bir-iki puan düşürdü... Bu adım yabancılar tarafından "olumlu" algılanıp, piyasaya daha fazla döviz akıtılırsa, dolar daha da düşerse ne olacak?
Merzifon’da konfeksiyon okuyana 50 YTL burs var
TÜRKİYE İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) mali genel kurulu sonrasında Ankara’dan İstanbul’a APS Giyim’in patronu Osman Benzeş’in kullandığı araçla döndük. Arabada Tekofaks’ın patronu Ayhan Bermek ile Balizza’nın patronu Rutkay Çakırkaya da vardı.
Üçü de TİM Başkanı Oğuz Satıcı’nın, "Meslek lisesi ve meslek yüksek okulu mezunlarını 5 yıl sosyal güvenlik primi ve gelir vergisinden muaf tutalım" önerisini olumlu bulmuştu.
Benzeş, kendinden örnek verdi: "Merzifon’a 11 milyon dolarlık yatırım yaptım. Şimdi Amasya’nın Merzifon ilçesi ile Suluova’daki meslek lisesi öğrencilerinden konfeksiyon bölümünü seçenlere ayda 50 YTL burs vermeye başladım. Amacım, eğitimli kalifiye elemanlara kavuşmak."
Benzeş, işçilerine bir de söz vermiş: "Yatırım maliyetimi kurtardıktan sonra, gelirimizin yüzde 50’sini sizinle paylaşacağım."