Somon 6.5 milyar Euro bırakıyor, 100’ü aşkın ülkeye gidiyor

- Somon, hep omega 3 açısından zengin diye tanıtılıyor. Bu durum, ülkemizde üretilen balıkların omega 3 açısından o kadar zengin olmadığı algısı yaratıyor. Analiz yaptırın, bizim balıklar omega 3 açısından daha zengin çıkar.

Norveç Deniz Ürünleri Konseyi (NORGE) Türkiye ve BAE Ülke Direktörü Maria Kivijarvi Heggen anında yanıt verdi:

- Türk insanı yerli balıkları tüketsin ama Norveç Somonu’nun omega 3 zenginliğini bilsin.

Derken NORGE’den gelen davet üzerine Turizm Restoran Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer’le birlikte Bergen’e (Norveç) gittik, 2 günlük somon turu yaptık. Maria Kivijarvi Heggen, bize rehberlik etti.

Bergen’de ilk durağımız Norveç Ulusal beslenme ve Deniz Ürünleri Araştırmaları Enstitüsü (NIFES) oldu. Önce NIFES uzmanları Nini Sissener ve Lisa Kolden Midbo’nun sunumunu izledik:

- Dünyada 90 milyon ton doğal balık yetişiyor. Çiftlik balığı üretimi 74 milyon tonu buluyor. Bunun 2.5 milyon tonunu somon oluşturuyor.

Ardından Ticaret, Endüstri ve Balıkçılık Bakanlığı Balıkçılık Direktörü Henrik Hareide ile buluştuk. Hareide, Norveç’in somon üretiminin altını çizdi:

- Çiftlik somonu üretimimiz 1 milyon tonu biraz aşıyor. Ülkemizin somon cirosu 6.5 milyar Euro’yu buluyor.

Heggen araya girdi:

- Yıllık su ürünleri ihracatımız 9 milyar Euro’ya ulaşıyor.

Hareide, haritada somon üretim havuzlarının bulunduğu noktaları gösterdi:

- Atlantik Okyanusu ile aramızdaki irili ufaklı adaların oluşturduğu fiyortlar, somon havuzlarıyla dolu. 20 bine yakın somon havuzu var.

Fiyortların somon çiftliklerine elverişli ortam yarattığını vurguladı:

- Fiyortlar sayesinde somon havuzları açık denizin hareketinden yararlanıyor. Havuzlar karaya yakın olsa da hareketlilik kirliliği önlüyor. Adalar, havuzları güçlü dalgalardan koruyor.

Somon balığının yaşamına tatlı suda başladığını kaydetti:

- 1 yaşında denize taşınma zamanı gelir. Somon balığı doğada da aynı yolu izler. Çiftleşme ve yumurtlama döneminde tatlı suya gider. Yavrular, 1 yaşında denize açılır.

Somon çiftliği kurma lisansının yabancı şirketlere açık olup olmadığını sordum, yanıtladı:

- Yabancı şirketlere doğrudan lisans vermiyoruz. Ancak, yabancı şirketler, ülkemizde bu sektörde faaliyet gösteren kuruluşlara ortak olmakta serbest.

Heggen, tur boyunca şu mesajı yineledi:

- Kişi başına yıllık balık tüketimi Japonya’da 75, ABD’de 28, AB ülkelerinde 24 kilo iken Türkiye’de 8.2 kilogram. Balık tüketiminin insan sağlığı açısından önemi biliniyor.

Sözün kısası, fiyatların bütçeye uygun olduğu dönemlerde haftada 2-3 öğün balık tüketmek gerekiyor...

1 KİLO ET İÇİN SIĞIRIN 8’DE 1’İ YEM TÜKETİYOR

SOMON turu sırasında Norveç’in önde gelen üreticilerinden Marine Harvest’in merkezine, Leröy’ün de çiftliklerinden birine gittik. Marine Harvest’te bizi şirketin Almanya’daki bölge merkezine 3 ülkeyi yönetmek üzere atanan Mert Keçeci karşıladı.

Keçeci, su ürünleri ve deniz biyolojisi, yönetici eğitimi sonrası Türkiye’de perakende sektöründe çalışıp, su ürünlerinde ilerlemek isteyince kendini Marine Harvest’te bulmuştu.

Sunumunda protein karşılaştırması yaptı:

- Somonda protein oranı yüzde 31, tavuk etinde 21, sığır etinde yüzde 15 düzeyinde.

Söz konusu hayvanların bir kilo eti için tüketilen yem miktarına işaret etti:

- Somon 1.2 kilo yem tüketir. Tavuk 2.2 kilo, sığır ise 8-10 kilo yem yer.

NORVEÇ, TÜRKİYE’YE 80 MİLYON EURO’LUK DENİZ ÜRÜNÜ SATIYOR

NORVEÇ Deniz Ürünleri Konseyi (NORGE) Türkiye ve BAE Ülke Direktörü Maria Kivijarvi Heggen, ülkemizin somon ithalatı verilerini paylaştı:

- Norveç, 2014’te Türkiye’ye 6 bin 107 ton somon satarken, 2015’te 8 bin 176 tona çıktı. 2016’da 4 bin 320 tona indi. 2017’nin ilk 7 ayında 2 bin 789 ton oldu.

Norveç’in Türkiye’ye toplam deniz ürünleri satışına işaret etti:

- Türkiye’ye 2014 yılında 67 milyon Euro’luk deniz ürünü sattık. 2015’te 86.5 milyon Euro’ya çıktı. 2016’da 67.3 milyon Euro’ya indi. Bu yılın ilk 7 ayında 42 milyon Euro’yu bulduk.

BALIK-EKMEK USKUMRUSU NORVEÇ’TEN

MARIA Kivijarvi Heggen, İstanbul Karaköy’deki “balık-ekmek” satışlarını anımsattı:

- “Balık-ekmek”teki uskumrunun çoğu Norveç’ten geliyor.

2014 yılında Türkiye’ye Norveç’ten 23 bin ton uskumru geldiğini belirtti:

- 2015’te Türkiye’ye 33 bin ton uskumru sattık. 2016’da 11 bin 518 tona indi. Bu yılın ilk 6 ayında Türkiye’ye 9 bin 232 ton uskumru gönderdik. Türkiye bu yıl, Norveç’ten uskumru alan ülkeler liginde ikinci sırada.

LERÖY’ÜN TÜRKİYE’DE YATIRIMI VAR, MARİNE HARVEST DE GELİYOR

NORVEÇ’in önde gelen somon üreticilerinden Leröy’ün çiftliklerinden birini şirketin Kuzey Avrupa sorumlusu Ola Hiis Bergh ile gezdik. Bergh, şirketin Kocaeli Kartepe’de balık işleme tesisi olduğunu belirtti:

- Türkiye’de bir dönem Alarko ile ortaktık. 2015’te hisselerin tümü grubumuza geçti.

Marine Harvest’in Türk yöneticisi Mert Keçeci de şirketinin Türkiye’ye yatırım planladığını bildirdi:

- Şu anda Tuzla-Gebze arasında bir depomuz var. İstanbul’a yakın bir noktada balık işleme tesisi kurulacak.