Pakistan’daki yatırımı 450 milyon doları buluyor Türkiye modeliyle büyüyor

- CEO’muz Micheal O’Neill’le birlikte Pakistan’daki şirketimizin yönetim kurulu toplantısına gidiyoruz. CCI Uluslararası Operasyonlar Başkanı Hüseyin Akın da orada olacak. Pakistan’daki yatırımlarımızın ulaştığı boyutu yerinde anlatmak isteriz.
Bunun üzerine geçen çarşamba günü 14.15’te Etihad Hava Yolları ile öğleden sonra Abu Dabi aktarmalı yola çıktık, saat 02.30’da Lahor’a vardık... Sabah saat 10.30’da da yüzde 49.9 hissesi Coca-Cola İçecek’e ait Coca-Cola Beverages Pakistan Ltd.’nin ülkedeki 6 fabrikasından en büyüğüne gittik.
Aynı fabrikaya geçen yıl nisan ayında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Pakistan seyahatini izlerken Anadolu Holding ve CCI Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan ve Hüseyin Akın’la birlikte gitmiştik. Özilhan ve Akın, o seyahat sırasında Pakistan’daki büyüme planlarının bir bölümünü paylaşmış, fabrikalarda ek yatırım kararlarını vermişlerdi.
Perşembe günü fabrikaya girdiğimizde, yeni üretim bantlarının yerleştirilmeye başlandığı ek binaların bittiğini gördük. Aynı gün akşam dönüşe geçmeden önce de Coca-Cola’nın Pakistan’daki Genel Müdürü İrlandalı John Seward’ın evine konuk olduk.
Hüseyin Akın, Micheal O’Neill, CCI Mali İşler Direktörü (CFO) Orhun Köstem ve John Seward’la Coca-Cola’nın Pakistan’daki büyümesini ve hedeflerini konuştuk.
Micheal O’Neill, söze 2005 yılındaki ilk ziyaretten başladı:
- Coca-Cola aslında Pakistan’a Türkiye’den daha önce, 1953’te girmiş. Ancak, pazarda hedeflenen noktaya ulaşamamış. 2005 yılında Muhtar Kent (o yılın mayıs ayında Coca-Cola Kuzey Asya, Avrasya ve Ortadoğu Bölgesi Grup Başkanı oldu), Tuncay Özilhan ve ben Pakistan’a geldik.
- Pakistan’daki Coca-Cola operasyonu o zaman kime aitti?
- The Coca-Cola Company’nın kendisine aitti.
- CCI ne zaman devreye girdi?
- 2008 yılında 6 fabrikası olan şirketten yüzde 49 hisseyi 80 milyon dolara satın aldık. O tarihten sonra da Pakistan’daki şirket CCI çatısı altına girdi. Yani, The Coca-Cola Company, Pakistan’da çoğunlukta olmasına rağmen yönetimi bize bıraktı.
- 2008’den itibaren hemen yatırımlara da başladınız değil mi?
O’Neill, yüzde 50.3’ü Anadolu Holding’e ait olan CCI’da The Coca-Cola Company’nin de ortak olduğunu anımsatıp yanıtladı:
- CCI olarak Pakistan’a 2008’den bu yana 200 milyon dolar yatırım yaptık. Birkaç yıl içinda toplam yatırım 450 milyon doları bulacak.
- Lahor’daki fabrikada gerçekleşen ek yatırımları gördük.
- Genelde bir iyileşme var. Biz Pakistan operasyonunu devraldığımızda yıllık üretim 45 milyon ünite kasa düzeyindeydi. Şimdi 135 milyon ünite kasaya çıkmış durumdayız.
- Nasıl gerçekleşti bu artış?
- Pakistan, Türkiye’ye bazı yönleriyle çok benziyor. Türkiye’de satışlarımızın yüzde 75’i bakkal ve benzeri noktalar üzerinden oluyor. Pakistan’da yüzde 50’si bu tür noktalar üzerinden satılıyordu. Şimdi yüzde 95’e çıktık. Çünkü, Pakistan’da organize perakende pek yaygın değil.
- Karaçi’de yeni fabrika yapmanız söz konusuydu...
Hüseyin Akın araya girdi:
- Eski fabrika şehir içinde ve büyüme olanağı yoktu. Port Kasım bölgesinde arazi aldık. 2012’de inşaata başlıyoruz.
- Pakistan’da kaç satış noktasına ulaşabiliyorsunuz?
John Seward bilgiyi verdi:
- Pakistan’da toplam 700 bin satış noktası var. Bunların şimdilik 240 binine ulaşmış durumdayız.
Pakistan’daki kolalı içecek pazarında Pepsi’nin liderliği sürüyor... Ancak, CCI’ın 2008’de devreye girmesinden sonra Coca-Cola’nın pazardaki payı yüzde 30’a dayanmış görünüyor...
CCI’ın Pakistan’daki geleneksel ağa monte ettiği Türkiye modeli etkisini gösteriyor...

‘Şişeleyici ligi’nde 6’ncı sıraya oturdu

MICHEAL O’Neill, Coca-Cola İçecek A.Ş.’nin bulunduğu ülkeleri anımsattı:
- Türkiye, Pakistan, Kazakistan, Azerbaycan, Kırgızistan, Türkmenistan, Ürdün, Irak ve Suriye. 10 ülkede 20 fabrika, 9 bine yakın çalışanımız var.
- Coca-Cola sistemindeki şişeleyiciler arasında CCI’ın yeri nedir?
- 6’ncı sırada bulunuyoruz. CCI’ın ulaştığı nüfus Pakistan’la birlikte 360 milyona çıkmış bulunuyor.
O’Neill, CCI’ın ulaştığı ülkelerdeki yatırımlarına dikkat çekti:
- Gittiğimiz ülkelerdeki fabrika inşaatlarımızı Türk müteahhitlik şirketleri yapıyor. Malzemeler Türkiye’den alınıyor. Mühendislik hizmetlerini de yine Türkiye’den sağlıyoruz. Bu durum, Türk şirketleri için yeni iş fırsatları yaratıyor.

Beklemek yerine erken yatırım yolunu seçtik

MICHEAL O’Neill’e Coca-Cola İçecek A.Ş.’nin Pakistan’a neden yöneldiğini sorduk:
- Pakistan’da birtakım sorunlar olsa da büyüme potansiyeli yüksek bir pazar. 180 milyon nüfusu var. Genç nüfus oranı çok yüksek.
Pakistan’a yatırım konusundaki ikilemi aktardı:
- Bazı ülkelere giderken önünüzde iki seçenek vardır. Ya kimilerine göre erken olan bir dönemde gider, pazara yerleşme şansı yakalarsınız. Ya da bekleyip, oralara daha önce yatırım yapmış olanları satın alırsınız.
- Sizin için hangi seçenek geçirli oldu?
- Elbette erken yatırıma girme yolunu seçtik. Aynı şeyi Kuzey Irak’a girmek konusunda da yaptık. İyi de oldu.

Su kullanımını azaltmada dünya rekoru kırıyoruz

COCA-Cola İçecek Dış İlişkiler Direktörü Atilla Yerlikaya, Lahor’daki fabrikayı gezerken 1 şişe Coca-Cola üretiminde kullanılan su miktarı tablosuna dikkat çekti:
- 2000’in başında bu fabrikada bir şişe Coca-Cola üretimi için 8 litreden fazla su tüketiliyormuş. 2008’de 4.6 litreye inmiş. Biz geldikten sonra 2.6 litreye çekmişiz. Zamanla bu daha da aşağı çekilecek.
Ardından bu konuda Coca-Cola sistemi içindeki rekorun CCI’a ait olduğunu vurguladı:
- İzmir’deki fabrikamızda bir litre Coca-Cola üretimi için kullanılan su miktarı 1.19 litreye kadar indi.
- Bu azalma nereden kaynaklanıyor?
- Temelde şişelerin temizliğinde su kullanımı giderek ortadan kalkıyor. Ayrıca, kullanılan suyun geri dönüşümüne de çok çaba harcıyoruz.

Satış noktalarının yüzde 97’si günlük izlenebiliyor

COCA-Cola İçecek Uluslararası Operasyonlar Başkanı Hüseyin Akın, Türkiye’deki bayilik sistemi ve satış organizasyonunun başarısına dikkat çekti:
- 1991’den beri bilgi işlem altyapısına önem veriyoruz. Bugün satış noktalarımızın yüzde 97’sini günlük izliyoruz. Ambalaj bazında, müşteri bazında izleme yapabiliyoruz.
Pakistan Coca-Cola’nın Genel Müdürü John Seward, ülkede devreye aldıkları bir sistemi aktardı:
- Bayilerin 1200 dolarlık el terminalleriyle sipariş işlemlerini yapmaları söz konusu. Ancak, 1200 doları Pakistan’daki bayilerin ödeyebilmesi pek mümkün değil. Bu yüzden bir yazılım devreye soktuk. Artık 50 dolarlık cep telefonu üzerinden sipariş işlemlerini yapabiliyorlar.
- Bunun satışlara etkisi oldu mu?
- Çok yararını görmeye başladık...