Nükleerin kalbinde

Şirket temsilcileri Albayrak’a yaptıkları sunumda, “Arkamızda ABD ve Çin’in güçlü desteği var. Türkiye’ye teknoloji transferi yapar, santral için lokal üretim yapmasına sıcak bakarız”dedi.

HÜKÜMETİN 3’üncü nükleer santral için ABD-Çin ortaklığıyla görüşmelere başladığına ilişkin ilk haberlerden biri, Westinghouse’un Kasım 2014’teki açıklamasıyla gündeme geldi:

- Türkiye, ABD’li Westinghouse Electric Company ve Çin devlet şirketi State Nuclear Technology Corporation (SNPTC) 3’üncü nükleer santral için görüşmelere başladı.
Westinghouse, açıklamasında şu ayrıntının altını çizdi:

- Elektrik Üretim A.Ş. ile münhasır görüşmelere başladık.
Enerji Bakanlığı bürokratları, bu haberi şu mesajla karşıladı:

- Bu ön görüşme niteliğindedir...

Haber, ABD’li enerji devinin Türkiye’ye geçmişten gelen ilgisini anımsattı:
- ABD, uzun süredir Türkiye’deki nükleer santral sürecine dahil olmak istiyordu.

Şirketten son açıklama, 15 Mart 2016’da geldi. Westinghouse Electric Kıdemli Başkan Yardımcısı Jeff Benjamin, hükümete kısa süre önce 3’üncü nükleer santral ile ilgili rapor sunduklarını belirtti:

- Hükümetinizden cevap bekliyoruz.
Dün sabah Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak ve Özelleştirme İdaresi Başkanı Mehmet Bostan, Müsteşar Yardımcısı Necati Yamaç, Türkiye Yatırım ve Destek Ajansı Başkanı Arda Ermut, Bakanlık Dış İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Safa Uslu’nun da yer aldığı heyetiyle Pekin’den Qingdao’ya geçtik.

Havalimanından Haiyang’daki nükleer santral sahasına yolculuğumuz 1.5 saat sürdü. Yolda bir yandan ABD-Çin ortaklığının 3’üncü nükleer santrala ilgisiyle ilgili haberleri gözden geçirdim. Diğer taraftan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın hazırladığı kitapçıktaki bilgilere baktım:

- State Nuclear Power Technology Corporation (SNPTC), Çin’in 53 kamu şirketi arasında büyüklük açısından 4’üncü sırada. 112.9 milyar dolar sermayeye, 32.3 milyar dolar yıllık gelire sahip. Westinghouse ile AP1000 reaktör teknolojisini transfer etmek üzere ortaklık geliştirdi. Bu çerçevede 3’üncü nesil nükleer teknolojisini oluşturdu.

Şirketin geliştirdiği teknoloji ile ilgili şu bilgi de kitapçıkta yer aldı:

- SNPTC ve Westinghouse, 1400 MWe kapasitede CAP1400 reaktörü ile ilgili de ortaklık geliştirdi. Çin, CAP1400 teknolojisinin tüm patent haklarını satın aldı.
Ortaklığın Türkiye’ye ilgisinin de altı çizildi:

- SNPTC-Westinghouse ortaklığı, ülkemizdeki 3’üncü nükleer santral projesiyle yakından ilgileniyor.

Dün yerel saatle 13.00’te nükleer santral sahasına vardığımızda Albayrak ve heyetini SNPTC ve Westinhouse yetkililerinden oluşan bir ekip karşıladı. İnşası bitmek üzere olan yeni bölümde kontrol odası dahil hızlı bir tur sonrasında sunuma geçildi.

Şirket temsilcileri sunumda, şu noktalara özellikle işaret etti:

- Türkiye’ye teknoloji transferi yaparız. Türk şirketlerin santral için lokal üretim yapmasına sıcak bakarız. Arkamızda ABD ve Çin Halk Cumhuriyeti yönetimlerinin güçlü desteği var.

Sunum sonrası Qingdao Havalimanı’na dönüp, DAP uçağıyla Shanghai’ya geçtik.

Albayrak ile heyetindekiler santral turu ve sunumdan etkilense de şimdilik renk vermemeyi tercih etti..

Santralın üstüne uçak düşerse ne olur

HAIYANG SNPTC AP1000 saha ziyareti ve sunum sırasında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın heyetindeki bürokratlardan biri, nükleer santralın güvenliği konusu üzerinde durdu:

- Yaptığınız nükleer santrala uçak düşmesi olasılıkları üzerinde duruyor musunuz? Böyle bir durumda santralın dayanıklılığı nedir?
Bu sorunun kaynağında New York’taki ikiz kulelere uçakla gerçekleşen saldırı ve terörün ulaştığı boyut yatıyor...

Santral yolunda üst düzey protokol

ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak ve heyeti, Pekin’deki ziyaretlerine protokol konvoyu sağlandı. Ancak, geçilen yolların trafiğe kapatılması söz konusu olmadı.

Qingdao Havalimanı-Haiyang nükleer santral sahası arasındaki gidiş-dönüş 2.5 saatlik yolculuk sırasında uygulanan protokol düzeyinin arttığı dikkatimi çekti. Albayrak ve heyetinin geçtiği güzergahta yol diğer araçlar için geçici olarak trafiğe kapatıldı.