Kayıtlı şarap ikiye katlandı, Unakıtan ’Bu bize yetmez’ dedi

Geçenlerde İstanbul’da gerçekleşen bir buluşma sırasında da aynı şekilde takıldı. Unakıtan’ın takılması, arada şarap sektörünün vergi sorununu dile getirmemden kaynaklanıyor. Kavaklıdere’den Doluca’ya, Sevilen’den Yazgan’a Mey İçki’ye kadar birçok üretici sıkça alkollü içkiler, özellikle de şarap üzerindeki yüksek vergiyi dile getiriyor, ben de yeri geldikçe yazıyorum.

Sevilen Şarapları Yönetim Kurulu Başkanı Coşkun Güner’in başkanlığında Maliye’nin kapısını aşındıran sektör temsilcileri, en azından "sofra şarabı"nın vergisinde indirim koparmayı başarmıştı.

Bu görüşmeler sırasında şarap üreticileri Unakıtan’a söz de vermişti: "Yılda 90 milyon litre şarap üretiyoruz. Kayıtlı pazarlanan miktar 20-30 milyon litreyi geçmiyor. Vergilerin inmesiyle kayda giren miktar artacak. Size söz veriyoruz."

Sözünü ettiğim buluşma bitiminde Unakıtan’a sordum:

 Şarap sektörü verdiği sözü tuttu mu? Kayda giren şarap miktarında artış oldu mu?

Unakıtan, yanı başındaki Gelir İdaresi Başkanı Mehmet Akif Ulusoy’a döndü:

 Ne kadar artış var?

- Yüzde 100’ün üzerinde efendim.

 Yani kayda giren şarap miktarı ne kadar oldu?

- Efendim kayıtlı satışa sunulan şarap miktarı 20 milyon litre dolayındaydı. Şimdi 43 milyon litreyi bulduk.

90 milyon litrelik toplam tüketimin yanında belki rakam beklenen düzeyde değildi ama yine de 43 milyon litreye kadar çıkması önemliydi. Verginin biraz daha uygun sayılabilecek düzeye çekilmesi işe yaramıştı.

Şarap sektörünün umudu, bundan sonra vergi indiriminin "sofra şarabı"nı da aşıp, tüm çeşitlere yayılmasıydı. Unakıtan’a anımsattım:

 Sanırım şarap sektörü temsilcilerine sözünüz vardı. Kayıtlı satış miktarı istediğiniz düzeye çıkarsa, siz de vergi indirimini biraz daha yayacaktınız. Bu sözünüzü yerine getirecek misiniz?

- Herkes gelip bana, "Sözünüz vardı, vergiyi indirin" deyip duruyor. Kimseye söz verdiğimiz yok.

Unakıtan, bu yanıt sonrasında yeniden Mehmet Akif Ulusoy’a döndü:

- Biz kayıtlı şarap satışı konusunda nasıl bir hedef koymuştuk.

- Efendim, Türkiye’de üretim kapasitesi 100 milyon litre... Kayıtlı şarap satışının 80 milyon litre olmasını bekliyoruz.

Maliye Bakanı’nın verdiği mesaj, vergi indiriminin bir süre daha "sofra şarabı"nın ötesine geçmeyeceğini gösteriyor.

Bu durumda kayıtlı şarap satışını 20 milyon litreden 43 milyon litreye çıkaran sektör, yeniden "çarpı 2" yapıp, 80 milyon litreyi de yakalar mı?

New York’taki barlarda 21 yaş sınırı var o yönetmelik absürd değil

ABD’nin New York eyaletine bağlı Cortland kasabasında üniversite öğrenimi gören 23 yaşındaki Nazlı Manas’tan bir mesaj aldım. Manas, mesajı, "18 yaş oy kullanmaya yetiyor, içecek tercihi yaparken küçük sayılıyor" başlıklı yazım üzerine göndermiş.

O yazıda, tütün ve alkollü içeceklerle ilgili yeni yönetmelik taslağına konulan "genç" tanımına itiraz etmiştim. Taslakta Dünya Sağlık Örgütü’nün verileri de dikkate alınarak, "genç" tanımına 15-24 yaş arasındaki kişilerin girdiğinin altı çizilmişti.

Söz konusu yaş aralığındaki kişilerin gittiği sinemalarda, film öncesi ve arasında alkollü içki reklamı gösterilmesinin yasaklanması öngörülüyordu.

Ben de itiraz etmiştim: "18 yaşındaki bir genç, ülkenin kaderini belirlemek üzere sandığa gidip oy kullanabiliyor. Doğru olan da bu. Ülkenin kaderini belirleyecek yaştaki insana içki tercihi konusunda neden, ’aman etkilenir’ mantığıyla yaklaşılıyor."

Nazlı Manas, New York Eyaleti’nde geçerli bazı kuralları sıralamış:

New York’ta sürücü ehliyeti alma yaşı 16’dır.

18 yaşından küçüklere sigara satılmaz.

21 yaşında olmayan barlara giremez.

Sonra irdelemiş: "16 yaşında trafikte başkalarının can güvenliği bilincine ulaştığınız düşünülüyor, sıra sigaraya gelince devlet, 18 yaş öncesini ’kendi sağlığını düşünemeyecek kadar küçük ve bilinçsiz’ görüyor. Aynı tutumu içkili barlara girişte belirlenen 21 yaş sınırıyla da sergiliyor."

Manas, televizyonda içilen sigara ve içkiden "Hadi bir tane de ben yakayım, bir bira içeyim" şeklinde etkilendiğini belirtmiş: "Teşhir özendirmektir mantığının doğruluğunu kendimden biliyorum. Yönetmelik taslağını o kadar da absürd bulmadım."

Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) Başkanı Kazım Çalışkan, yönetmelik taslağını tartışmaya yeni açtıklarını belirtip, 15-24 yaş sınırının değişebileceği sinyalini vermişti...

Nazlı Manas’ın mesajını, bu tartışmaya katkı için yansıttım...