‘Hava’da eksen Türkiye’ye kaydı

- 3’üncü havalimanına 10.2 milyar Euro yatırım yapıyoruz. 25 yılda toplam 22 milyar Euro kira ödeyeceğiz. 150 milyon yolcu kapasitesiyle dünya devi olacak yeni havalimanının ekonomik etki analizini yapmanızı istiyoruz.

EDAM Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Ülgen, Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Ahmet Kasım Han, İstanbul Ekonomi Danışmanlık Yönetici Ortağı Mithat Özbek ve uzman Ayşe Deniz Lokmanoğlu önce analiz için model aradı. Bu alanda Avrupa’da öne çıkan danışmanlık şirketi Investas’ın çalışmaları incelendi:

- Investas’ın Avrupa’daki büyük çaplı 125 havalimanını kapsayan çalışmasındaki modeli kullanabiliriz.

Ardından İGA Havalimanları yönetimine soruldu:

- Havacılıkta yıllık büyüme beklentiniz nedir?

 Ortaklar ve Akçayoğlu, geçmişe dönük verileri ortaya koydu:

- Son 10 yılda dünyada havacılık sektörü yılda yüzde 5.6 büyürken ülkemizde yıllık büyüme yüzde 14 oldu. Çalışmanızda bunu baz alabilirsiniz.

EDAM ekibi, IATA ve Eurocontrol başta olmak üzere dünyadaki önemli havacılık örgütlerinin verilerini inceleyip, kararını verdi:

- Biz yıllık büyüme beklentisini yüzde 9 olarak almayı uygun görüyoruz. Böyle bir çalışmada muhafazakar verileri baz almak daha doğru olur.

Rapor geçen eylül ayında tamamlandı. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, 3’üncü havalimanı şantiyesinde düzenlediği toplantıda “İstanbul Yeni Havalimanı Etki Analizi” sonuçlarını değerlendirdi.

Daha sonra projenin ortakları Mehmet Cengiz, Cemal Kalyoncu, Sezai Bacaksız, Naci Koloğlu, Celal Koloğlu, Mehmet Nazif Günal, Müsteşar Yardımcısı Orhan Birdal, Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürü Funda Ocak, ortakların ikinci kuşak temsilcileri Mehmet Kalyoncu ve Serdar Bacaksız, Cengiz Holding’ten Ekrem Cengiz, EDAM Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Kasım Han’ın da bulunduğu ekiple sohbet etti.

Arslan, “etki analizi”yle ortaya konulan verilerin altını çizdi:

- 3’üncü havalimanı inşaatında 22 bin 500 kişi çalışıyor. Haziran ayında inşaatta istihdam 30 bini aşacak. Havalimanının 2025 yılında yaratacağı istihdam 195-225 bin kişi dolayında olacak.

Bu noktada bir karşılaştırma yaptı:

- Örneğin Tüpraş, bugün sıfırdan kurulacak olsa 10 milyar Euro yatırım gerekir. Yani, 3’üncü havalimanı ile yatırım büyüklüğü aynı düzeyde. Tüpraş’ın yarattığı istihdam 5 bin dolayındadır.

Amsterdam Schipol Havalımanı’nın Hollanda’nın GSYH’sine yıllık 26 milyar Euro’dan fazla katkı sağladığına işaret etti:

- Rapora göre, 3’üncü havalimanı Türkiye’nin milli gelirine katkısı yıllık yüzde 4.2-4.9 arasında olacak.

Türkiye’nin havacılık sektöründeki avantajına dikkat çekti:

- Eskiden hava ulaşımının ağırlık merkezi Paris, Amsterdam gibi kentlerdi. Havacılıkta son yıllarda eksen kayması yaşandı. Eksen Türkiye’ye doğru kaydı. Bundan sonra da yoğunlukluk doğuya yönelecek. Yine hep Türkiye’nin yakınında olacak.

Suriye bataklığı ve yürek yakan terörün yarattığı tedirginlik, havacılıkta “eksen kayması”ndan Türkiye’nin yararlanmasına izin verir mi?

İNŞAAT AYDA YÜZDE 4 İLERLİYOR

ULAŞTIRMA, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan’a sordum:

- 3’üncü havalimanı hedeflenen takvimde ilerliyor mu?

- İki ayda bir şantiyeyi gezerim. 2 ay önce projenin yüzde 32’si tamamlanmıştı. Bugün tamamlanma oranı yüzde 40’a çıktı. Yani, inşaat ayda yüzde 4 ilerliyor.

Şantiyeden ayrılırken İGA’nın ortakları Mehmet Cengiz, Cemal Kalyoncu, Sezai Bacaksız, Naci Koloğlu ve Mehmet Nazif Günal’ın elini sıkıp, beklentisini bildirdi:

- İki ay sonra tamamlanma oranını yüzde 50’yi bulmalı.

KENTİN ÜZERİNDEKİ ‘LEKE’ BÜYÜK DEĞİL

EDAM Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Ahmet Kasım Han, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan’a “İstanbul Yeni Havalimanı Etki Analizi”ni anlatırken “büyüklük” konusuna değindi:

- 3’üncü havalimanı için en çok “Bu kadar büyük olması gerekli miydi?” diye soruluyor. Biz de analiz için bu soruyu sorduk, cevap aradık.

Şehir planlamacılarının konuya bakışına işaret etti:

- Şehir planlamacıları bu tür yapıları “kentin lekesi” diye tanımlıyor.

Ardından Amsterdam’ın Schipol Havalimanı’yla karşılaştırma yaptı:

- Amsterdam’ın yüzölçümü dikkate alınırsa Schipol’un kentte yarattığı “leke”, 3’üncü havalimanının İstanbul’a etkisinden daha büyüktür. Yani, İstanbul’ün yüzölçümü dikkate alınınca, 3’üncü havalimanı oransal açıdan makul.

YERALTI SULARINI BİLE TEMİZLİYORUZ

İGA Havalimanları’nın lokomotif ortağı Mehmet Cengiz, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan’a 3’üncü havalimanı projesinin yarattığı bir başka etkiyi anımsattı:

- 3. havalimanını yaptığımız arazide eskiden kömür ocakları vardı. Arazi yeraltı sularını kirletir haldeydi. Havalimanı projesi için araziyi iyileştirdik. Yeraltı sularının kirlenmesini frenledik. O suyu kullanmaya başlayacağız.