Fransız Alstom, Türkiye’de ‘net ihracatçı’lığa yerleşti

- Alstom Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Patrick Kron, bir günlüğüne Türkiye’ye geliyor.
Fırsatı kaçırmadım, önce Patrick Kron ve Adil Tekin’le görüştüm, bir-iki gün sonra da Gebze’deki Alstom Grid tesislerini gezdim. Ptrick Kron’la görüşmeye giderken, Alstom Türkiye Medya İlişkileri Direktörü Aslı Eşbah’ın gönderdiği bilgi notlarına baktım:
- Alstom, 60 yıldan fazla süredir Türkiye’de faaliyet gösteriyor. Atatürk Barajı dahil, Türkiye’deki elektrik kurulu gücünün yüzde 50’sinde bir ana ekipman verdik. TEİAŞ’ın iletim şebekesinin yaklaşık yüzde 50’sini sağladık. Taksim-Levent Metro hattının inşaatını yaptık. TCDD ve İstanbul Ulaşım tramvay hatları için 460 lokomotif teslim ettik.
Bu notları okuduğumda şöyle düşündüm:
- Alstom Türkiye, üretimden çok ithalat yapıyor olmalı.
Patrick Kron, bir yandan Türkiye’deki istikrarlı büyümeden memnuniyetini dile getirirken, diğer taraftan iddiasını ortaya koydu:
- Alstom Türkiye, net ihracatçı konumunda. Yani, Türkiye’ye sadece satış yapmakla kalmıyoruz. Aynı zamanda buradaki tesislerimizden ciddi anlamda ihracat yapıyoruz. İhracat, ithalatımızı geride bırakıyor.
460 lokomotif sattıklarını dikkate alarak sordum:
- O kadar lokomotif satıp nasıl net ihracatçı olabiliyorsunuz?
- Gebze’deki güç transformatörleri üreten Alstom Grid tesislerimiz Türkiye’den önemli ölçüde ihracat yapıyor.
- Türkiye’den ihracatınız ne kadar? Bunun karşılığında Türkiye’ye ne kadarlık satış yapıyorsunuz?
Adil Tekin araya girdi:
- Alstom Türkiye’nin ihracatı yıllık ortalama 500 milyon liraya oturdu. Bu ihracatla Alstom Türkiye, ihracatta sektörünün lideridir. Yaptığımız ithalat ise ortalama 250 milyon lira düzeyinde.
- Buna lokomotif ithalatı da dahil mi?
- Elbette. İhalelerin olduğu, lokomotif teslimatlarımızın arttığı dönemlerde ithalat yükselse de son yıllardaki ortalamalarımız Türkiye’de artık net ihracatçılığımızı gösteriyor.
Patrick Kron, Avrupa krizdeyken Türkiye’nin büyüdüğüne vurgu yaptı:
- Dünyada kriz yaşanırken Türkiye direnç gösterdi. Çünkü, krize dayanacak gücü vardı. Ayrıca Türkiye, krizi fırsata çevirmeyi de bildi.
Türkiye’ye dönük planlarını şöyle özetledi:
- Türkiye’nin gelişmesine paralel olarak altyapı projelerinde daha etkin rol almak istiyoruz. 1200 çalışanımızla Gebze’de hem ihracata, hem de iç pazara hizmet verme yolunda yürüyoruz. Ayrıca, Türkiye’deki çok uyumlu çalıştığımız iş ortaklarımızla dış piyasalarda da iş yapmayı hedefliyoruz.
Hükümet, son teşvik paketini hazırlarken, Türkiye’nin net ithalatçı olduğu alanlarda yatırım çekmeyi hedefleyip, bu durumu tersine çevirmeyi planlarken, Fransız devi Alstom’un Yönetim Kurulu Başkanı Patrick Kron’un sözleri daha da önem kazanıyor:
- Biz Türkiye’de net ihracatçıyız.
Bu durumda Alstom’un Türkiye’deki “net ihracatçı” pozisyonunun devamlılığına dikkat etmek, büyümesinin yolunu açarken ona göre adım atmak gerekiyor.

Şimdilik önceliğimiz yerel ortakla boji şasisi üretmek

ALSTOM Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Patrick Kron’a kısa süre önce Durmazlar Holding’le yaptıkları ön anlaşmayı anımsattım:
- Alstom Transport, boji şasilerinin üretiminde bir ortak girişim kurmak için Durmazlar Holding’e bağlı Duray Ulaşım Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Duray) ile bir ön anlaşma imzaladı. Bu anlaşma, sizi Türkiye’de lokomotif üretimine doğru götürür mü?
- Boji şasisi, demiryolunda çok önemli bir komponent. Önceliğimiz, bu ön anlaşmanın hedefimiz doğrultusunda üretime doğru yol alması. Bu aşamada önceliğimiz boji şasisi üretimi. Lokomotif konusunda üretim planımız yok.
Patrick Kron’un bu sözlerinden sonra ön anlaşmayla ilgili açıklamaya bir kez daha göz attım:
- Boji şasilerini genellikle Le Creusot (Fransa) ve Salzgitter (Almanya) tesislerinde imal eden Alstom, bu anlaşmayla kapasitesini artırmayı ve aynı zamanda Bursa’da bulunan Duray‘ın yüksek kalite ve uzmanlığından yararlanmayı hedefliyor. Bu ortak girişim, önemli büyüme potansiyeli olan bir ortaklığın başlangıcı niteliğinde olacak.
Bu noktada “boji”nin ne olduğunu da kısaca anlatmakta yarar var:
* Boji, demiroylu araç tekerlerinin hareket edebilmesi için tekerleri birbirine bağlayan bir mekanizma. Boji sayesinde demiryolu araçları kıvrımlı raylardan uyumlu bir şekilde geçiş yapar. Demiryolu araçlarının raydan çıkma tehlikesini minimize eder.

Kron, Yatırım Ajansı Başkanı’yla görüştü

ALSTOM Başkan ve CEO’su Patrick Kron’la görüşmek üzere Meridien Otel’e girdiğimde Başbakanlık Yatırım Ajansı Başkanı İlker Aycı ve Başdanışmanı Hasan Pehlivan’la karşılaştım:
- Hayırdır, Alstom Yönetim Kurulu Başkanı Patrick Kron’la mı görüştünüz?
İlker Aycı yanıtladı:
- Evet. Alstom, Türkiye’de çok aktif bir grup.
- Yeni yatırım, ek yatırım işareti aldınız mı?
- Alstom Grid Türkiye, 2011’de Güney Avrupa ve Orta Asya Bölgesi Merkezi olmuştu. Bu merkez, Portekiz’den Kırgızistan’a kadar 26 ülkeyi kapsıyor. Alstom Transport Türkiye de 2012’de Ortadoğu ve Afrika Bölgesi’nin merkezine dönüşmüştü. Bunlar önemli adımlar.

Alstom Grid Türkiye mükemmeliyet merkezi

ALSTOM Türkiye Başkanı Adil Tekin, Alstom Başkan ve CEO’su Patrick Kron’la görüşmemizin ardından Gebze’deki güç transformatörleri fabrikasını birlikte gezmeyi önerdi.
Fabrikayı Alstom Grid Genel Müdürü Herve Bernabeu, Ülke Finans Direktörü Ferruh Basku ve Süreç Geliştirme Direktörü Mutlu Gençkal’la birlikte gezdik.
Mutlu Gençkal, fabrikanın Alstom Grid dünyasında rekorlara imza attığını vurguladı:
- En büyük ve güçlü trafo- transformatör üretimlerini gerçekleştiriyoruz. Üretimin yüzde 85’i ihraç ediliyor. İhracatımız Kanada’dan Çin’e kadar uzanıyor.
Daha önce Çin’deki Alstom tesislerinde Genel Müdürlük yapan Herve Bernabeu, Türkiye’deki üretimi övdü:
- Türkiye’de mükemmel insan kaynağı ve daha kaliteli üretim söz konusu.
Mutlu Gençkal, tesisin önemli özelliğinin altını çizdi:
- Burası, Alstom’un bu alandaki 12 üretim tesisi arasında mükemmeliyet merkezi konumunda.
Adil Tekin araya girdi:
- Alstom Grid Türkiye, aslında referans alınan bir tesis.
Gençkal, 1000 personel, 54 bin metrekaresi kapalı alan olmak üzere 90 bin metrekarelik alanda büyümenin sınırına geldiklerini belirtince sordum:
- Bu durumda başka yere mi taşınacaksınız?
Tekin yanıtladı:
- Farklı senaryolar üzerinde çalışıyoruz.