Domatesi ‘güve’ kuşattı, üretim 10.5 milyon tondan 5.5 milyon tona düşebilir

- Endüstriyel domatesteki üretim düşüşünü ele alan yazını okudum. Asıl büyük tehlikeyi gündeme getirmek gerekir.
Önce pazar günkü yazıdan küçük bir hatırlatma yapmamda yarar var. Koç Holding’e bağlı Tat Konserve’nin Genel Müdürü Güçlü Toker, şu saptamayı yapmıştı:
- Son iki yılda iyi para etmedi diye çiftçi daha az ekti, üstüne yağmurlar eklendi. Batı bölgelerimizde endüstriyel domates üretiminde düşüş olacak. Geçen yıl 2 milyon ton olan üretim, bu yıl 1.2 milyon tonda kalır.
Şimdi dönelim Hasan Ünal’ın asıl büyük tehlike uyarısına:
- Türkiye’de toplam domates üretimi 10.5 milyon ton dolayında seyreder. Bunun 5.5 milyona düşmesi söz konusu.
- Neden?
- Çünkü, Ege’de, Akdeniz’de birçok noktada domatesi “güve” sardı.
- Nedir bu güve?
- “Tuta Absoluta” denen bir böcek. Küçük çekirgeyi andırır. Bu böcekler domateste yaprak bırakmıyor, üretimi düşürüyor.
Hasan Ünal, domates güvesinin 1964 yılında ilk kez Arjantin’de görüldüğünü belirtip, ekledi:
- Avrupa’da ise ilk kez 2006’da İspanya’da görüldü. 2008’de İtalya, Cezayir, Fas ve Tunus’a ulaştı. 2009’da Fransa, İngiltere, Hollanda ve Yunanistan’da saptandı.
- Türkiye’ye ne zaman geldi?
- Bize de 2009’da geldi. Önceleri İzmir Urla ve Çeşme’nin bazı köylerinde görüldü. Sonra Çanakkale, Antalya ve Muğla’ya da ulaştı.
- Bu yıl daha mı çok yayıldı?
- Daha etkin olduğunu görüyoruz.
- Konuyu Tarım Bakanlığı’na aktarabildiniz mi?
- Tarım Bakanlığı durumu biliyor.
- Önlem alınıyor mu? Alınan önlemler yetiyor mu?
- Sorun da burada zaten. Tuta Absoluta’yı ilaçla tümden yok etmek mümkün değil. Aralıksız mücadeleyi sürdürmek gerekiyor.
- Ne gibi?
- Onun yumurtalarını yiyen böcekler var. Onları doğaya salmak gerekir.
- Tarım Bakanlığı bu tür mücadele yöntemlerini başka alanlarda deniyor.
- Burada da yüklenmek gerekir.
Hasan Ünal, kısa süre önce bir operasyon geçirmiş. Ameliyatlı haliyle kalkıp İspanya’ya gitmiş, domates güvesiyle mücadele yöntemlerini anlamaya çalışmış.
- Size ne dediler?
- “Tuta Absoluta’yla yaşamayı öğreneceksiniz” dediler.
- Nasıl olacak bu?
- Tarım Bakanlığı mücadele planı yapacak, el birliğiyle “Tuta Absoluta”nın etkisini en aza indirmeye çalışacağız.
- Yoksa?
- Yoksası yok... Mücadeleden başka çare yok...
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker’le geçenlerde buluştuğumuzda buğdayın özünü emen “süne”yle mücadeledeki başarısını anlatmıştı...
Şimdi de karşısına “domates güvesi” çıktı...
Ne olur 5 milyon ton domatesi “güve”ye kaptırmayalım...