Bilkent Holding 2 milyar lira ciro yapıyor, üniversite bütçesi 250 milyon lirayı buluyor

- Prof. İhsan Doğramacı belki Hacettepe Üniversitesi’ni, sonra ilk vakıf üniversitelerinden Bilkent’i kurarken çok güzel işler yaptı ama Yüksek Öğrenim Kurumu’nu (YÖK) da Türkiye’nin başına bela etti.
Bu duygularımı Bilkent Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı ve İhsan Doğramacı’nın oğlu Prof. Ali Doğramacı’ya da aktardım. Sonra Prof. Ali Doğramacı ve Rektör Prof. Abdullah Atalar’dan Bilkent Üniversitesi’ni dinlemeye başladım.
Kısa süre önce Ruhi Sanyer, Radikal’de yazmış olsa da Bilkent Üniversitesi’nin Bilkent Holding’in sahibi olduğunu, Prof. İhsan Doğramacı’nın kurduğu modeli bir kez de Prof. Ali Doğramacı’dan duymak istedim:
- Bilkent Holding’in 2 milyar lira cirosu var. Ben şirketlerle hiç ilgilenmem. Rektörümüz Prof. Abdullah Atalar o işleri de takip eder.
- TAV’ın da aralarında olduğu şirketlerin bütün gelirleri Bilkent Üniversitesi’ne mi akar?
- Şirketler yatırımlara, işletmeye gereken kaynağı ayırır, gerisini üniversiteye aktarır.
- Üniversitesinin yıllık bütçesi ne kadar?
Prof. Abdullah Atalar yanıtladı:
- 250 milyon lira dolayında. Bunun yarısı öğrencilerden alınan ücretlerden oluşur.
- Bilkent Holding’ten gelen kaynak olmasa Bilkent Üniversitesi aynı çarkı döndüremez mi?
Prof. Ali Doğramacı net konuştu:
- Bizim istediğimiz kalitede yürümez.
- Şirketlerde sizin, ailenizin hiç hissesi yok mu?
- Hayır yok...
- Nasıl oldu bu?
- Babam zamanında böyle planladı. Bilkent Holding’in Bilkent Üniversitesi’ne ait olmasını istedi.
- Siz üniversiteden veya başka bir yerden gelir sağlıyor musunuz?
- Şirketlerden de üniversiteden de tek kuruş gelirim yok.
- Nasıl geçiniyorsunuz?
- Babam bize geçinmemize yetecek kadar ayrı kaynak bıraktı.
- Diğer aile fertlerinden veya sizin çocuklarınızdan bu duruma itiraz eden yok mu?
- Neden olsun ki? Sistemi babam kurdu, bize de onu sürdürmek, Bilkent Üniversitesi’ni başarılı şekilde yönetmek düşer. Elimizden geldiğince bunu yapmaya çalışıyoruz. Nitekim, dünya ile yarışan üniversiteyiz.
Rektör Prof. Abdullah Atalar araya girdi:
- Üniversitemiz ilk eğitim, öğretime başladığı 1986’da üniversite birincisini çekti. İlk yılımızdan itibaren öğrencilerimize burs veriyoruz. Biz burs vermeye başladığımızda devlet burs vermiyordu.
- Kaç öğrenciniz burslu?
- 4 bini aşkın öğrencimiz burslu. Bunların yüzde 25’i tam burs alıyor.
- Toplam burs miktarı nedir?
- Tam burslulara verilen toplam kaynak 60 milyon lira...
Prof. İhsan Doğramacı, YÖK’ü kurduğu dönemde, kendisini “üniversitelerin düşmanı” gibi görmüştüm... Kafamda da öyle yer etmişti...
Bilkent Üniversitesi modelini yakından görüp, öğrenince YÖK’e kızgınlığım sürse de Prof. İhsan Doğramacı’ya saygı duydum...

Öğrenci her dönem not veriyor, öğretim üyesi reytingi ortaya çıkıyor

PROF. Ali Doğramacı, önündeki laptop’u açtı, Bilkent Üniversitesi Rektörü Prof. Abdullah Atalar’dan rica etti:
- Öğrencilerin öğretim üyelerine not verdiği sistemi gösterelim.
Prof. Atalar sistemi açtı, anlattı:
- Öğrencilerimiz her dönem ders aldıkları öğretim üyelerine not verir. Bu notları öğretim üyelerimiz de görür.
- Notlar, öğretim üyeleriyle ilgili kararlarınızda etkili oluyor mu?
Prof. Doğramacı araya girdi:
- Öğretim üyelerimizin başarısını değerlendirdiğimiz tek kriter bu değil ama elbette etkili oluyor.
Prof. Atalar örnek verdi:
- Diyelim ki bir öğretim üyesi farklı öğrencilerden sürekli olumsuz not alıyorsa, orada bir sorun olduğunu görüp, müdahale ediyoruz.

New York’taki ofisten videokonferansla ders

PROF. Ali Doğramacı, bu kez Rektör Prof. Abdulah Atalar’dan New York’taki ofisten videokonferansla gerçekleşen ders görüntüsünü bulmasını istedi:
- 1996’dan beri New York’tan videokonferansla ders veren öğretim
üyelerimiz var.
- Canlı mı gerçekleşiyor?
- Evet... Öğrencilerle diyalog içinde geçiyor.
- Ne kadar sürüyor bu dersler?
- Her dönemde 6 ders videokonferansla yapılıyor. Ayrıca oradaki öğretim üyelerimiz zaman zaman Ankara’ya da geliyor.

Mütevelli heyeti toplantısına katıldım

PROF. Ali Doğramacı, yan odaya girenleri işaret etti:
- Biraz sonra Bilkent Üniversitesi Mütevelli Heyeti toplantısı var. Siz de katılın, bizi izleyin. Zaten tek maddelik gündemimiz var.
Mütevelli Heyeti o gün iki eksikle toplandı ama tam listeyi yazmamda yarar var. Prof. Ali Doğramacı başkanlığındaki heyetteki isimler şöyle:
- Ergün Toğrol (Başkanvekili), İlker Baybars, Turgay Coşkun, Yener Dinçmen, Gülsev Kale, Ahmet Nalbur, Ersin Özince, Şencan Özme, Muhsin Saraçlar, M. Lütrü Sel, Ergül Tunçbilek, Boğaç Üner, Abdullah Atalar.
Prof. Ali Doğramacı, bir ayrıntının altını çizdi:
- Mütevelli Heyeti üyelerimiz üniversiteden huzur hakkı almaz.

Bütçenin yüzde 20’si araştırma gelirinden

BİLKENT Üniversitesi Rektörü Prof. Abdullah Atalar, üniversitenin araştırma gücüne dikkat çekti:
- Üniversitemizdeki öğretim üyeleri araştırmalarıyla öne çıkıyor. Nitekim 250 milyon liralık bütçemizin yüzde 20’si araştırma gelirlerinden oluşuyor.
- Öğretim üyeleri bu gelirden pay alıyor mu?
- Bir miktar pay alıyorlar.
- Araştırmaları ticari işe dönüştürmek için şirket kurmayı düşünüyor musunuz?
- Hayır...
Prof. Atalar, üniversitenin dünya sıralamasındaki yerinin de altını çizdi:
- Times Higher Education World University Rankings 2010-2011’e 112’nci sıradan girdik.
- Türkiye’den başka üniversite var mı listede?
- ODTÜ de 183’üncü sırada yer aldı.