3.5 milyon ağaç için 20 milyon arı ‘çalıştırıyor’

ANADOLU Holding, Özgörkey Holding ve Brezilyalı Sucocitrico Cutrale Ltd. 2009 yılında Türkiye’de meyve tarımı-meyve suyu konsantresi üretimine girme kararı verdiğinde hedef belirlendi:

- Türkiye’nin farklı bölgelerine 10 milyon meyve ağacı dikilecek. Bu sektöre 500 milyon dolar yatırım yapılacak.

Ortaklar Anadolu Etap çatısı altında buluştu. Şirketin başına Genel Müdür olarak Demir Şarman’ı seçti. Dünyada meyve tarımı konusunda iddialı 14 kişiyle görüşüp, İspanyol Jose Segrera’yı Teknik Müdürlüğe getirdi. Proje çerçevesinde, ilk fidan Nisan 2011’de dikildi. Alan genişleyip, meyve fidanlarının sayısı arttıkça, “düzenli döllenme” formülü araştırıldı ve bulundu:

- En iyisi arıcılarla anlaşmak. Arıcılar kovanlarını bizim bahçelere getirir. Onlar farklı meyvelerin çiçeklerinden bal elde ederken, biz im ağaçlar da düzenli, sağlıklı döllenmeyi sağlar.

Anadolu Holding ve Anadolu Etap Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, Anadolu Etap Başkanvekili Cemal Özgörkey, Yönetim Kurulu Üyesi Armağan Özgörkey, Genel Müdür Şarman ve Plantasyon Operasyonları Direktörü Bahadır Açık’la şirketin Çanakkale Kumkale ile Balıkesir Tahirova’da TİGEM’den kiralayıp, meyve bahçesine dönüştürdüğü alanları gezdik.

Şarman, 16 bin dönümü Tahirova ve Kumkale’de olmak üzere 25 bin dönümlük meyve bahçesi oluşturduklarını belirtti:

- Şu anda 3.5 milyon meyve ağacımız var. Şeftali, elma, armut, kiraz, vişne başta olmak üzere 10 temel üründe 100’ü aşkın çeşite ulaştık. İki fabrika dahil, yatırım miktarı da 292 milyon doları buldu. Bu yıl ağaç sayımız 4 milyona ulaşır.

Arıcılarla anlaşmalarına değindi:

- Arıcılara kovan başına 7-8 lira kira ödüyoruz. Nakliye maliyetini de biz karşılıyor.

3.5 milyon meyve ağacının döllenmesinde görev alan arı sayısını merak ettik, hesap çıkardı:

- Çiçek döneminde bizim bahçelerde toplam 20 milyon arı dolaşıyor.

Ağaç sayısının ne zaman 10 milyona çıkacağını sordum, yanıtladı:

- 5 milyon ağaca ulaşınca, gerisini anlaşmalı çiftçilikle çözmeyi planlıyoruz.

Özilhan araya girdi:

- Bu işe ilk başladığımızda kiralanabilecek büyük arazi bulmakta çok zorlandık. TİGEM’den kiraladığımız 16 bin dönüm arazi, işi oturtmamızda önemli rol oynadı. Ayrıca, başlangıçta sadece meyve konsantresi üretim planı vardı. Taze meyve işine de girdik. Fabrika sayımız 4’e çıkıyor. Yatırım bedelinin bir bölümü de onlara gidiyor. İşi de gayet iyi öğrendik. Anlaşmalı çiftçilere doğru üretim tekniğini öğretip, hedef meyve ağacı sayısına ulaşabiliriz.
Türkiye’de dönüm başına ortalama meyve üretimi 3 ton dolayındayken, Anadolu Etap doğru teknik, doğaya uygun doğru fidan seçimiyle bu miktarı 4 tona çıkardı...

Ülkemizde meyve tarımı yapanların Anadolu Etap’ın bahçelerini gezip, örnek alması gereken çok ayrıntı var...

DURUN, ATMAYIN ONLAR PARA YAHU

ANADOLU Etap Marmara Çiftlikler Müdürü Mehmet Diler, ağaçların altındaki elmaları gösterdi:

- Olgunlaşma dönemi öncesinde ağaçlardaki meyveleri seyreltiyoruz. Meyve hedeflenen kıvam ve olgunlukta olabilmesi için bunu yapıyoruz.
Tuncay Özilhan araya girdi:

- Meyve seyreltmeye ilk tanık olduğumda şaşırdım. Hatta, “Durun, atmayın, o meyvelerin hepsi para yahu” dedim.

SIRADA MUZ VAR

ANADOLU Etap Genel Müdürü Demir Şarman, Balıkesir ve Çanakkale’nin yanısıra Denizli, Konya, Adana ve Şanlıurfa’da meyve bahçelerinin olduğunu belirtti:

- Bizde 10 farklı  meyvenin 100’ü aşkın çeşiti var. Örneğin, 32 çeşit şeftali diktik.
23’ünü Türkiye’ye ilk kez biz getirdik. Çeşitlilik ve doğru teknik şeftalide haziran-eylül olan hasat sezonunu nisan-kasım aralığına uzattı.

Tuncay Özilhan araya girdi:

- Ortağımız Cutrale, geçen yıl muz ve egzotik meyve üreticisi Chiquata’yı (Çikita) satın aldı. Biz vesileyle muz ithalatına girdik.
Şarman ekledi:

- Onların deneyiminden yararlanıp muz tarımına da girebiliriz.

FİKİR BABASIYIM

ANADOLU Etap’ın Çanakkale Kumkale’deki çiftliğinden Balıkesir Tahirova’daki meyve bahçesine doğru yol alırken Anadolu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, The Coca-Cola Company Başkan ve CEO’su Muhtar Kent’i aradı.

Ardından telefonu bana uzattı. Şirketin meyve tarımının önemli bir noktaya ulaştığını aktarınca, Kent de projedeki rolünü anımsattı:

- Ben o işin fikir babasıyım.

İHRACATI 40 MİLYON DOLAR

ANADOLU Etap Genel Müdürü Demir Şarman, meyve suyu konsantresi ve taze meyve ihracatında adım adım büyüdüklerini vurguladı:

- Şu anda ihracatımız 40 milyon dolar. Cironun yarısı ihracattan geliyor. Pazarlarımız arasında ABD, Latin Amerika ülkeleri ve Japonya da var.
3 bin köyden meyve alımı yaptıklarını da belirtti:

- 150 bin çiftçiden meyve alıp işliyoruz. Yıllık işlediğimiz meyve miktarı 162 bin tona ulaştı.

KARŞI CİNS SALGISI İLE BÖCEK AVLIYOR

KUMKALE’deki şeftali hasatını izlerken, ağaçlarda asılı plastik kutular dikkatimizi çekti. Marmara Çiftlikler Müdürü Mehmet Diler, bilgi verdi:

- O kutular, zararlı böcek tuzağı. Kutularda, şeftaliye zarar veren böceklerin karşı cins salgısı var. Böcek, orada karşı cinsinin olduğunu sanıp kutuya giriyor, yapışıp kalıyor.

3 BİN DÖNÜMÜN ÜSTÜ AĞLA KAPLI

ANADOLU Etap Marmara Çiftlikler Müdürü Mehmet Diler, Tahirova’daki elma ve armut ağaçlarının bulunduğu bölümde üstteki ağ örtüyü işaret etti:
- 3 bin dönüm alanın üstünü bu şekilde ağla kapattık. Bu ağ, ağaçlarımızı doludan, kuşlardan koruyor. Meyvede aşırı güneş kaynaklı istenmeyen lekeyi engelliyor.