Yeni evrenimiz açıldı: Metaverse!

Yıl 2027... Yer: İstaverse... Lokasyon Dünya gezegeni, koordinatlar Kuzeybatı Anadolu’yu gösteriyor. Siber kürede açılan bir portaldan geçerek, Galaktik Havayollarının servisiyle şehrin popüler merkezine iniyorsunuz. Havalı ve cafcaflı kıyafetleriyle mahşeri bir kalabalık... Dev reklam panoları ve sonsuz etkinlik davetlerinin arasından süzülerek ilerliyorsunuz. Gezici Robo-kafe’den aldığınız kahvenin aroması, sanal maskenizin havalandırmasına yayılıyor. Son ziyaretinizden bu yana şehrin renkleri değişmiş. Yeni fosforik atmosfere uygun bir kıyafet seçmeli... Göğe fazlaca baktığınızı fark eden bir yapay zekâ, sizi gerçek hayatta sevdiğiniz butiğin metaverse şubesine davet ediyor. Hoşgeldin bonusunu kullanmak için iyi fırsat... Kendinizi yenilenmiş hissettiyseniz, şimdi işleri düşünme vakti geldi... Peki, hangisi daha ilham verici? Şirketin yeni siber plazada açtığı, NFT’leriyle ünlü ofiste uluslararası takım toplantısı yapmak mı? Yoksa şehrin sentetik keşmekeşinden uzaklaşıp ormanın derinliklerindeki stüdyonuza ışınlanmak mı? Her halükârda yolculuk uzun... Başlamadan VR kaskını çıkarıp biraz balkona uğramak iyi bir fikir olabilir...

Sanal dünyadaki en yeni akım metaverse evreni içinde arsa satın alarak kendi yaşam alanını yaratmak. Metaverse’te yer satın almak isteyenler, bunun için sadece aralık ayının başından bugüne, yaklaşık 100 milyon dolardan fazla harcadı.

METAFASHION ETKİSİ

Biz okul çağındayken bilgisayarda fazlaca oynamak haytalık sayılırdı. Atari salonları muhteşem yerlerdi; oradayken hayal dünyamızda bir metaverse’e girerdik. Video oyunlarının karakterleri içimizde yaşardı. Şimdiyse Atari, NFT ayakkabılarını metaverse’te ayağımıza giydirecek. Evet, bildiğimiz Atari, metaverse’ün kült moda markalarından biri olma yolunda. Sanal ortamın modasına ‘Metafashion’ deniyor. Gerçek modayı da etkileyeceğini düşünüyorum. Meta kıyafet tasarımları insanların Instagram selfie’lerinde görülmeye başlamış bile. Haydi içeri geri dönelim, dışarısı soğuk... Metaverse’te sıcak bir yerlere seyahat etmek mümkün ama hemen Maldivler havası esmeyebilir. Şimdilik kültür turizmi daha cazip... Dünyadaki büyük müzelerin metaverse şubeleri açması, galerilerini kopyalaması için birkaç yıl yeterli. Konserler, festivaller, büyük buluşmalar metaverse’ten faydalanmaya başladı bile... Henüz ismi ortaya çıkmamışken, ilk metaverse haberini geçen yıl mayısta duyurmuştum. Fortnite oyun evreninde Travis Scott konseri düzenleniyordu... İtiraf edeyim, o günden sonra her şey beklediğimden çok daha hızlı gelişti.

Facebook, WhatsApp ve Instagram gibi uygulamaları bünyesinde barındıran Facebook Inc.’nin CEO’su Mark Zuckerberg, ekimde yaptığı açıklamada Facebook’un yeni adının ‘Meta’ olduğunu duyurarak “Facebook artık bir metaverse şirketi” dedi.

Facebook’un bir süre önce ismini Meta olarak değiştirmesi bir dönüm noktasıydı. Geçen günlerde Oculus platformunda Horizon Worlds adlı meta evreninin açılmasıyla işler hızlandı. Sandbox gibi bağımsız platformlar şimdiden yüz binlerce dolara arazi satıyor, hatta toprak sahiplerini billboard reklam gelirlerine ortak ediyorlar. Metaverse’te iki hafta önce 650 bin dolara satılan sanal yatı duymuşsunuzdur.

Metaverse evreninde satılan ilk yat olan The Metaflower isimli süper mega yat NFT’si 149 ETH yani 650 bin dolara alıcı buldu. Republic Realm şirketi tarafından OpenSea platformunda piyasaya sürülen NFT, The Fantasy Collection serisinin bir parçası...

Grafiklerine bakıldığında oyun platformu gibi görünen metaverse ortamları, kısa sürede iş ve çalışma alışkanlıklarımızı da değiştirmeye başlayacak. Meta evren yaratma hazırlığındaki Microsoft’un kurucusu Bill Gates, 2-3 yıl içinde iş görüşmelerinin ve toplantılarının tamamen metaverse’e taşınacağını söylüyor. Halen zihninizde somutlaşmadıysa metaverse’ün tek bir yer olmadığını belirteyim.

Meta-universe ifadesinin kısaltılmış ifadesi olan metaverse’te, fiziksel bedeniniz nerede olursa olsun, sanal kıyafetlerinizi giyip dilediğiniz yere gidebilirsiniz. Tropikal bir iklime, ormanın derinliklerine ya da şehir merkezine...

İnternet gibi, farklı sanal platformların bütününe metaverse deniyor. İmkânınız ve teknolojiniz varsa siz de bir meta platform yaratarak metaverse evrenine dahil olabilirsiniz.

Metaverse içindeki yan kuruluş olan Oculus; VR gözlükleri, akıllı ekranlar ve Quest 2 kulaklıkları gibi metaverse ekipmanını gerçek dünyada üretip satıyor.

HÂKİMİYET KRİPTO PARADA

Metaverse’in hayatımıza bu kadar hızlı girmesini temelde iki şeye borçluyuz: Pandemi ve bitcoin’ler. Pandemi sayesinde uzaktan sosyalleşmek normalleşti. Fakat bitcoin’ler olmasaydı, metaverse bu kadar iştah açıcı olmayacaktı. Önümüzdeki yıllarda 10 ila 30 trilyon dolarlık değere ulaşması öngörülen metaverse pazarında hâkimiyet kripto paraların... Oranın para birimini kullanıyorsunuz, coin’leriniz kadar harcıyorsunuz. Metaverse’ün en güçlü motoru, elbette insanlığın durdurulamaz alışveriş tutkusu. NFT ile ortaya çıkan ‘altına hücum’ dalgasının madeni de sonunda keşfedilmiş oldu... Çünkü artık NFT’lerin gururla sergilenebileceği dijital duvarlar var.

‘Matrix’in yönetmeni Lana Wachowski bile bu kadarını tahmin edemezdi... Hem bilimkurguvari bir gerçeklikte yaşıyoruz hem de tüm zamanların en havalı bilimkurgu filmi aynı günlerde vizyona giriyor. 2022’de yaşamak ne demek sonunda anladık; gerçekten gelecekteyiz!

‘DİZİLER DE SANAL GERÇEKLİK’

28 Aralık’ta bir Türk metaverse şirketi ‘Orada Olanlar’ isimli yılbaşı etkinliği düzenliyor. ‘Dünyanın ilk networking temalı metaverse yılbaşı kutlaması’ olarak sunulan sanal etkinliği düzenleyen Modern Innova’nın kurucularından Kerem Gençler’le hem etkinliği hem metaverse evrenini konuştuk...

Bir metaverse şirketi olma fikri nereden aklınıza geldi?

2019’da Fransa’daki Laval etkinliğine katıldım. Dünyaca ünlü teknoloji firmalarının yer aldığı çok geniş bir oluşum, sanal ortamda gerçekleşiyor. Birkaç olağanüstü teknoloji gurusunu dinledikten sonra kumsala indik. Etkinliğin yapıldığı yer sanal bir adaydı ve tekneler çevresinde tur atıyordu. Teknede önümüzde iki Fransız sohbet ediyordu. Kadın, “Ben Fransa’da L’oreal teknoloji geliştirme müdürüyüm” dedi. O günlerde sanal gerçeklik teknolojileri geliştiriyordum... “Ben de sizi arıyordum!” dedim. Halbuki İstanbul’da evimde şort-tişörtle oturuyorum... Yönettiğim avatarın büyüsüne öylesine kapıldım ki kendi kurgusal evrenimi yapmaya karar verdim. Ekip arkadaşlarımla projelendirmeye başladık. Fransız direktörle de uzun zaman yazıştık. İşe dönüşmedi ama projemizin başlamasına vesile oldu...

Metaverse’ü yeni duyan birine nasıl anlatırsınız?

Metaverse ses mimikleri ve kendi yarattığımız silüetlerle yönetilen bir ‘gerçek yaşam simülasyonu’. Anlayabilmek için sanal gerçekliği (VR) bilmek lazım. Sanal gerçeklik gerçek hayatta yapamadıklarını yapabilme özgürlüğüdür. VR sadece bir gözlüğe ait değildir. Oyunlar hatta film ve diziler bile sanal gerçekliktir. Ait olmadığımız bir gerçekliğe kendimizi ait hissedip yeni tecrübeler yaşarız. Bilincimiz kendini içeriğe borçlu hissedip yaşadıklarından maksimum faydalanır. Para ve banka ilişkisine benziyor. Bugün kripto paralarla merkeziyetsiz biçimde sanal paraları birbirimize gönderebiliyoruz. Bütün sistemler birbirine bağlı ve ortak bir ağa ihtiyaç yok. Bu bilinç sayesinde daha gelmesine uzun yıllar var dediğimiz Web3.0’a hızlı bir geçiş yapmış olduk. Metaverse’ler de Web3.0 teknolojisiyle merkeziyetsiz çalışıyor.

Metaverse’te herkes için iş ve gelir olanakları yaratmak mümkün mü?

Geçenlerde bir metaverse konserinde 7 milyon dolarlık bilet satıldı. Daha enteresanı, insanlar konserde giymek için 10 milyon dolarlık avatar kıyafeti aldılar. Bağımsız meta evrenlerin kendi ekonomileri ve halkı var. Herhangi bir meta evrenden arsa alıp evinizi yapmanız mümkün. Değerlendikçe satıp kripto paraya ve günümüz parasına çevirebilirsiniz. Gelir elde etmek için faydalı içerikler de üretilebilir. NFT sanat eserleri alıp satmak başka bir kazanç sistemi. Sanal etkinlik tasarımcısı diye bir meslek şimdiden kendini duyurdu. Metaverse’ün karbon ayak izini düşürmek gibi bir avantajı da var. Küresel iklim krizine karşı güçlü bir hareket olacaktır aynı zamanda. 

www.vemaker.com adresinden ücretli yılbaşı etkinliği için yer ayırtabilir veya demo şeklinde metaverse deneyimi yaşayabilirsiniz.

Wall Street Journal muhabiri Joanna Stern geçen hafta kendini bir otel odasına kapatarak 24 saat boyunca metaverse evreninde yaşadı. Gazete toplantısına avatarıyla katılan Stern’in belden aşağısının olmamasının nedeni yazılım aşamasındaki sistemin daha fazla sensöre ihtiyaç duyması.

İkonik oyun şirketi Atari’nin, Nike’ın bünyesine kattığı RTFKT adlı NFT koleksiyon stüdyosuyla beraber tasarladığı bu ayakkabılar metaverse evreninde son derece popüler.

Metaverse evreninde düğün yapan ilk çift Amerikalı Dave ve Traci Gagnon oldu. eXp Realty adlı bir VR şirketinde çalışan çift yüz yüze görüşmeden önce avatarları 2015 yılında Las Vegas’taki bir şirket toplantısında tanışmış.

EKİPMAN ŞART DEĞİL

Metaverse’ü deneyimlemek için VR kitleri şart değil. Bilgisayarda veya mobilde bir metaverse platformuna katılıp FPS oyunlarındaki gibi avatarınızla etkileşime geçebiliyorsunuz. Deneyimi zenginleştirmek içinse kesenin ağzını açmak gerekiyor. VR ortamında güçlü bir bilgisayar veya oyun konsolu, VR başlığı, sensörler, eldivenler gibi ekipman gerekiyor. Bunlar olmadan da normal bilgisayarınızla metaverse deneyimi yaşayabilirsiniz.

Meta, kullanıcılarının dijital avatarlarıyla sanal buluşma ve toplantılar yapmasına olanak tanımak için Horizon Workrooms’u kurdu.

‘MATRIX’ YOKSA FACEBOOK MU?

Metaverse kavramını belleğimize yerleştiren film ‘Matrix’ olmuştu. Manidar bir tesadüf eseri son ‘Matrix’ filminin vizyona girişi metaverse’le aynı haftalara denk geldi. Başroldeki Keanu Reeves bir röportajında metaverse kavramının aslında çok daha eski olduğunu söyleyerek “Metaverse’ü Facebook’un icat etmesi mümkün mü lütfen” diyor. Malum, metaverse’le ilgili en kritik konu; bir merkezi olacak mı olmayacak mı? Doğası gereği, elbette olmamalı.