Otomobilin geleceği: Önce uzaktan sürücülü, sonra otonom...

Her hayvanı doğada güçlü kılan, yaşamasını kolaylaştıran bir özelliği bulunur. İnsan da akıl becerisiyle her şey için ‘alet yaparak’ hayatta kalmayı başarmış. İcatların hemen hepsi ihtiyaçlarımızla, keşiflerimiz de
merak dürtümüzle gerçekleşiyor. Ancak sıra teknolojiye gelince işler farklılaşıyor… İnsanları bilmedikleri bir ihtiyaç veya problemle tanıştırıp sonrasında çözümleri ve satın alınabilecek hizmetleri sıralamak mümkün. Sürücüsüz, özerk otomobiller bunun iyi bir örneği… Heyecan verici bir konu ancak henüz sürücüsüz otomobilleri coşkuyla bekleyen, “Ah bir gelse” diyen kimseyle karşılaşmadım. Halbuki uçan otomobil olsa başka… Jetgiller’le büyüyen çocuklardan bu yana herkesin hayalidir… İstanbul’da trafiğin içinden havalanıp kaçmayı düşlemeyen bir araç sahibi zannederim olmamıştır. Nitekim Çinli üretici XPeng, uçan otomobilini 1 ay kadar önce Dubai’de dünyaya tanıttı. İlk kez halka açık gerçekleşen uçuşa Türkiye’den yerinde tanıklık edenler de oldu.

eVTOL’ler (dikey iniş kalkış yapabilen elektrikli araç) seri ve pratikler. Bu yüzden 10 yıl içinde hayatımızın parçası olacak. Ancak sürücüsüz otomobillerin geleceği biraz daha meçhul. Teknoloji haberlerine iyi malzeme veren, Tesla’dan Google’a kadar Silikon Vadisi promosyonlarına yarayan otonom araçlar aslında bir açmazdalar. Günün birinde kullanılacaklar fakat o dünya henüz bu dünya değil. Yakın gelecekte, belki ancak ultra güvenli ve konforlu yerleşkelerde... Çocukları tenis kortuna götürmeye veya CEO’ları golf sahalarında dolaştırmaya faydası olabilir. Peki ya otoyollara? Otonom teknolojisinin ağır ilerleyişi, hiç azalmayan güvenlik sorunları, toplumun alışması gibi bariyerleri aşmadan özerk araçların orta şeridi kapması pek kolay görünmüyor. Ayrıca insanlar otoyolda araba kullanmayı seviyorlar. Öte yandaysa trafikteki araç çokluğu ve karbon kirliliği çözüm beklemeye devam ediyor. Mikromobilite, elektrikli taşıtlar, anlık araç kiralama ve paylaşım sistemlerinin yaygınlaşması bu yöndeki olumlu gelişmelerden. Mobil interneti aktif kullanan bu yeni ulaşım araçlarını günlük yaşantıya uyarlama ve kolaylaştırma konusundaysa iş start-up’lara düşüyor.

Aracınız kapınızda

Estonya’da faaliyete geçen Elmo, uzaktan kumandalı araçlarla kiralama hizmeti sunan bir girişim. Ülkemizde de yaygınlaşmaya başlayan anlık araç kiralamanın dünya çapındaki handikapı, araca ulaşmak için kat edilen yürüme mesafeleriyle kimi bölgelerdeki park bulma derdi… Bilhassa yağmurlu ve soğuk havalarda süreç tatsızlaşabiliyor. İnsanların kapıdan alınıp kapıya bırakılmayı tercih ettiğini bilen Elmo, uzaktan sürücülerle buna uygun bir düzen geliştirmiş. Hayal edeceğiniz gibi… Tam donanımlı araba oyununa benzeyen kokpitin sürücüsü, kameralar, mikrofonlar, sensörler ve sürüş takımlarıyla aracı uzaktan kontrol ediyor. Aynalar dahil altı farklı ekrandan yol izleniyor, çevredeki sesler kulaklıkla dinleniyor. Farlar, direksiyon, pedallar vesaire bire bir aynı şekilde, uzaktan çalışıyor. Aracı uygulama üzerinden çağırıyorsunuz. Merkezdeki sürücü size en yakın arabanın kontrolüne geçiyor ve marşa basıp kapınıza kadar getiriyor. Bindikten sonra kontrol tamamen sizde. Araç, bıraktığınız yerden aynı şekilde devralınıp sıradaki müşteriye veya şarj noktasına teslim ediliyor. 

Vasıta çeşitliliği sistemin diğer avantajlarından. Kalabalık gruplar veya yük taşımak için farklı araçlar seçilebiliyor. Elektrikli otomobilleri tanıtma imkânı sunuyor. Sistemin trafik güvenliğine de dolaylı bir katkısı oluyor. Taksi şoförlerinin dikkatini dağıtan uygulamalar, telefon konuşmaları, navigasyon takibi gibi güvenlik riski taşıyan unsurları azaltabiliyor.

Almanya menşeli ‘Vay’ uygulaması benzer sistemi geliştirenler arasında. Vay’ın başındaki isim Thomas von der Ohe, Amazon Alexa ile bir robotaksi girişimi olan Zoox’da kariyer yapmış. Yıllarca otonom araç araştırmalarında yer alan Ohe, çözülmesi gereken çok büyük sorunlar olmadığını belirtiyor. Ohe’ye göre aracı uzaktan kullanacak kişi deneyimli bir kamyon şoförü veya genç bir ralli oyun yarışçısı olabilir. Şimdilerde Berlin’de test sürüşleri yapan Vay, gelecek yıl uzaktan sürücülü araç filosuyla Avrupa ve ABD’de faaliyete başlamayı planlıyor.