Instagram’ın sırrı: Dünyayı olduğundan iyi bir yer gibi gösterebilmek

Zap’lamanın yerini çoktan aşağıya kaydırmak aldığına göre, artık televizyon yerine Instagram’da ‘hikâye’ izlediğimizi kabul edebiliriz. Andy Warhol “Bir gün herkes 15 dakikalığına ünlü olacak” dediğinde bugünleri görmüştü. Fakat sürenin 15 saniyeye düşmesi eminim onu bile şaşırtırdı. 10’uncu yılını kutlamaya hazırlanan Instagram, sosyal medya ve internetin gelmiş geçmiş en etkili uygulaması. Bana göre başarısını hepimizi ‘ünlü’ etme potansiyeline borçlu.

Instagram, 2010’da Kevin Systrom tarafından kuruldu. Systrom kaliteli viskiye olan merakıyla Burbn adlı bir uygulama geliştirmişti. Kullanıcılar mekânlara check-in yapabiliyor ve görsel paylaşabiliyordu. O dönemde Foursquare ile lokasyon paylaşmak modaydı. Ancak gezilen yerlerden görsel post etmek yeni bir fikirdi. Telefon kameralarının emekleme döneminde, fotoğrafları filtrelerle makyajlayan Hipstamatic, Systrom’un dikkatini çekmişti fakat paylaşım özellikleri yetersizdi. Sosyal yanı Facebook gibi güçlü, gezilen yerlerden güzel fotoğraflarların paylaşıldığı kolay bir uygulama  işe yarayabilirdi.

Stanford mezunu Kevin, Silikon Vadisi’nden iki yatırımcıyı hemen etkilemeyi başardı. Peri masalı başlamıştı. İki hafta içinde 500 bin doları kucakladı. 25 yaşındaki arayüz tasarımcısı Mike Krieger’ı ekibe aldı ve birlikte işe koyuldular. Burbn’un fazlalıklarını atıp arayüzün sadeliğine ve fotoğraf paylaşım kalitesine odaklandılar. 8 haftada uygulama tamamlandı. Instagram, App Store’a yüklendiği ilk gün 25 bin kişi tarafından indirildi. Takvim, 6 Ekim 2010’u gösteriyordu. 

Bir yıl sonra 1 milyar dolara Facebook’a sattı

Kısa sürede milyonlarca kullanıcıya ulaşan Instagram, 2011’de 1 milyar dolar nakit ve hisse karşılığında Facebook tarafından satın alındı. Zuckerberg’in şartı, Instagram’ın bağımsız yönetilmesiydi. Çok yıllar sonra Zuck, Instagram’ı tehdit gibi gördüğü için satın aldığını itiraf etmek durumunda kalacaktı. Facebook’un himayesinde 1 yıl geçmeden ilk skandal yaşandı. Yeni kullanım şartnamesinde, kullanıcılara ait fotoğrafların sahiplenildiği ve üçüncü kişilere satılabileceği ibaresi mevcuttu. Kullanıcılar hesaplarını silmeye başlayınca madde kaldırıldı. Sular durulunca Instagram kendi çizgisinde ilerlemeye devam etti. Twitter’dan Vine’ı kopyalayıp Boomerang’a dönüştüren; hikâye özelliğini araklayıp Snapchat’i gömen Instagram, asıl başarısını kullanıcılarına borçlu.

Herkesin reklamını yapabildiği ilk platform

Instagram, herkesin ‘kendi reklamını’ yapabildiği ilk platform olma özelliği taşıyor. İster Jamie Oliver gibi usta bir aşçı, ister Paris Hilton ve Kim Kardashian gibi ‘ne idüğü belirsiz’ ünlüler olun Instagram’da dünyayı kendinize hayran edebilirsiniz. Estetik bir bakış, insanların gıpta edeceği bir yaşam stili ve ‘biraz da herkes gibi olmak’ iyi profillerin sırrı. Gerisi topluluk yönetim marifetine ve takipçilere ne fayda sunulduğuna kalıyor.

Kendi ekonomisi var

Instagram, zenginliğin de kapılarını aralayabiliyor. Şirketler ilk başta Instagram’a vitrin gözüyle bakıyordu, şimdiyse satış mağazası gibi kullanıyorlar. Ürün tanıtıcısı olmak ve influencer’lık, Instagram ekonomisinde para kazanmanın en tatlı yolu. Standart piyasada 100 bin takipçili bir hesabın yapacağı tek paylaşım, 400-500 dolar civarı değer görüyor. Hesap sahibinin popülerliği fiyatı etkiliyor. Takipçi satın almak gibi hileler yapılsa da post’ların ‘beğeni’ sayılarıyla takipçi oranı arasında uçurum varsa organik olmadığı anlaşılıyor. Instagram kullanıcıları politik paylaşımlardan uzak duruyor ve mesaj vermek için hikâyeleri tercih ediyor. Irkçılık karşıtı #BlackLivesMatter ve kadın gücünü vurgulayan #ChallengeAccepted gibi paylaşımlar söz konusu olduğunda sosyal duyarlılık ön plana çıkıyor. İlk 10 yılını sıradışı başarılarla geçiren Instagram önümüzdeki yıllara damgasını vuracak mı göreceğiz... Bir süre daha dünyayı olduğundan iyi göstermeye devam edeceği kesin. 

Instagram’ın ‘en’leri
Sevgilisini elinden tutup kumsala sürükleyen kızın fotoğrafını hepimiz hatırlıyoruz. #FollowMeTo hashtag’iyle (etiket) fenomen olan fotoğrafın sahibi Murad Osmann (@muradosmann), Rus asıllı bir fotoğrafçı. Instagram’ın en ünlü imajı olarak bilinen bu fotoğraf, Osman’ın ve eşi Nataly’nin hayatını değiştirdi. Instagram’ın en çok like alan fotoğrafıysa bir yumurta. @world_record_egg hesabındaki yumurta bir rekor denemesiyle ortaya çıktı. Kylie Jenner’in 18 milyon beğeni alan bebekli fotoğrafına meydan okuyarak bugün 54 milyon beğeniye ulaşan yumurta halen yerinde sağlam duruyor. Instagram’a ilk yüklenen fotoğraf Systrom’un köpeğine ait. Ayrıca Instagram’ın ‘Top 20’ fotoğrafçısı arasında 817 bin takipçiyle İlhan Eroğlu (@ilhan1077) isimli Türk fotoğrafçı yer alıyor.

 237 milyon takipçi

Yıldız futbolcu Cristiano Ronaldo (altta), Instagram’da en fazla takipçi kupasının da sahibi.