Üretenler şimdi ve salgın sonrası destek şart

İşçiler sağlıklarından ve işlerini kaybetmekten, işveren ise işlerin azalmasından, şirketin zarar etmesinden, işçilerinin hastalanmasından, hijyen maliyetlerinin artması gibi pek çok sorundan kaygılı.
Hepimiz hijyen ve virüse karşı koruyucu ekipmanları sağlık sektörüyle ilişkilendiriyoruz. Ancak öyle değil. Üretimini sürdüren işletmelerde virüse karşı mücadele ciddi bir maliyet oluşturmaya başladı. Bir yandan işlerini sürdürmek, diğer yandan bu maliyete katlanmak zorundalar. Servisler sürekli dezenfekte ediliyor. İşçilere sürekli maske dağıtılıyor ki bu maskelerin fiyatı 5 kata varan oranda artmış durumda ve bulmak da güç. Hijyen malzemeleri pahalılaşmış durumda. Sadece maske değil, tek kullanımlık eldiven, hijyen jelleri, çalışılan ortamların sık sık dezenfekte edilmesi gibi. Daha önce var olmayan bu maliyetler, normal zamanların 5-10 katına çıkmış durumda şimdi. İşletmeler muhatap bulamıyorlar.

*

Peki süreç biraz olsun yoluna girince ne olacak. Durgunluk mu olacak, yoksa talep patlamasına yetişemeyen bir arz nedeniyle yükselen enflasyon mu? Yaşayıp göreceğiz. Özellikle enflasyon sepetinin yüzde 22’sini oluşturan gıdada özel önlemler almamız şart. Şu an gıdayı işleyen firmalar, üretimine yukarıda saydığım maliyetleri de üstlenerek devam ediyor. Onlara tıpkı hava yolu şirketleri için uygulanan teşvikler gibi özel teşvikler uygulamak şart. Tarıma da özel önem vermek gerekli. Özellikle yağışların beklenilen oranda gerçekleşmediği bir dönemde tarımsal üretimde yaşanacak bir düşüş, bizim için yeni bir sıkıntı kaynağı olur. Turizm ve lokanta kafeterya gibi hizmet sektörleri en büyük darbeyi alan yerler. Buralara özel çözümler geliştirmek de şart.
Yıllar önce yapılan “Alın verin ekonomiye can verin” kampanyasının benzerini salgın sonrası yapmak şart. Mahalle esnafından alışveriş yapmak önemli olacak. Ancak cebinde parası olan için. İnsanların cebinde parasının olabilmesi için istihdamda sıkıntının olmaması da gerekli. Canlanma sağlayacak projeler bir an önce hayata geçirilmeli. Devlet bugün destekler verirse, canlanma sonrası elde edeceği vergilerle, boşalacak kasayı da doldurabilir.
Biraz daha sabır şart. Önceliğimiz elbette bugünlerde sağlık. Geçim derdi yaz aylarında bizi sıkıştırabilir. Bunu da unutmadan kalın sağlıcakla.