Listenin düşündürdükleri

Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz’ın dediği gibi 600 okul değil tam 1369 okulun ismi yer aldı bu listede (Sapmanın bu kadarına pes doğrusu). Aslında Bakan’ın Kasım ayındaki ifadelerinden bu kadar sapmasını asıl nedeni, listede Mesleki ve Teknik Liselerin de yer alması. Önce buna değinelim. Bizim sınavlara girdiğimiz yıllarda (1980’lerin ikinci yarısında) bu okullar için ayrı sınav yapılırdı. İsteyen genç, istediği bölüme başarırsa girerdi. Şimdi sınavda adı geçen okulların sadece belli bölümleri için (Anadolu Teknik) sınav olacak, Meslek Liseleri için yine adrese dayalı kayıt yapılacak. Bu da meslek lisesinde sınavsız okumak isteyen ancak yakınındaki yerde istediği bölüm olmayan öğrenci için büyük hayal kırıklığı yaratacak. Bursa’da açıklanan listede 48 okul ismi var ve bunları tam 24 tanesi teknik okul. Kontenjanları ise 1140. Bu okullar için ayrı sınav açılması daha uygun olurdu kanımca. Çünkü geçen yıl bu liselerde en yüksek taban puanı 420’yi bile bulmamıştı, o da sadece bir okulda. Ortalama 360’lar civarındaydı. Gerçek anlamda “nitelikli lise” tanımına uyan okullarda ise taban puan en yüksek Tofaş Fen Lisesi 490’ın üstünde, ortalama ise 450’ler civarında.
Hadi biraz daha derine inelim. Bursa’nın 17 ilçesinden 7’sinde “nitelikli lise” bulunamamış. Bunlar, dağ ilçeleri, İznik, Yenişehir ve Gürsu. Aslında bunlara Kestel ve Orhangazi’yi de eklemek gerek. Çünkü bu iki ilçede sadece iki teknik okulda 30’ar kontenjan var.
Durum bu kadar vahim. Bursa’nın 9 ilçesinde okuyan başarılı öğrenciler başka yerlere mecburen taşınacak.
Gelelim okul dağılımlarına. Bursa’dan 48 okul listede demiştik. Buradaki toplam kontenjan 4500. Bu 48 okuldan 24’ü Teknik Lise ve kontenjanı 1140. 8 Anadolu İmam Hatip Lisesi’nin kontenjanı ise 1020 (Toplam okul kontenjanın yüzde 13’lerini imam hatipler oluştururken, nitelikli okullarda bu oran yüzde 23’e çıkmış. Hatta bu liselerin kontenjanlarını dolduramadığı da yazılmıştı). 2 sosyal bilimler lisesi için 150, Fen Lisesi sayısı 6 ve kontenjanı da 600. Anadolu Lisesi 8 ve kontenjanı da 1590.
Bursa’da 40 bin civarında 8. sınıf öğrencisi olduğunu düşününce, “nitelikli” oldukları belirtilen okulların kontenjanı yüzde 11’leri anca buluyor. Ama dikkat, halkın anladığı niteliğin Fen, Anadolu ve sınırlı miktarda İmam Hatip Lisesi olduğunu hesaba katarsak bu rakam yüzde 6’ları geçemiyor.

“İŞÇİSİN SEN İŞÇİ KAL”

Bu meseleyle ilgili takıldığım yerlerde aydınlanmak için Eğitim-İş Bursa Şube Başkanı Özkan Rona’yla görüştüm. Bakın neler dedi:
“TEOG kaldırılırken işin nereye varacağı belliydi. Birbirine yakın puanlarla yerleşmiş öğrencilerle belirli bir başarı düzeyini yakalamış okullar mahalle okuluna dönüştürülüp niteliksizleştirilecek, nitelikli okul diye tabir edilen sınırlı kontenjana sahip okullara yerleşmeyen öğrenciler de ya adrese dayalı sistemde evlerine yakın “niteliksiz” okullara gitmek zorunda kalacak ya da sınav şartı olmayan, parayı basanın gidebildiği özel okullara...
İşin özü şu, ülkede artık iyi bir eğitime ulaşmanın tek yolu parayı verip eğitimi satın almak. Parası olana istediği Özel Fen ya da Anadolu Lisesi, olmayana eve yakın İmam Hatip Lisesi... Zenginin çocuğuna istediği tür okul, yoksulun çocuğuna işçisin sen işçi kal.”
Vallahi ben de yaptığım detaylı incelemede farklı bir sonuca ulaşamadım. Bu sınav sistemi özel okullaşmanın hızlanmasından başka bir işe yaramayacak gibi. Geçen hafta da belirtmiştim. Zaten başarılı çocukların önemli bir bölümü özel okullardan iyi burslar alarak kayıtlarını yaptırdı bile.
Bursa’nın en yüksek puanlı okulu Tofaş Fen Lisesi’nin bu yıl puanı ne olacak ve “niteliği” nasıl olacak merakla bekliyorum. Ha bu arada halk nezdinde “nitelikli” görünen okulların neredeyse tamamı Nilüfer, Osmangazi ve Yıldırım’da. Yine halk nezdinde “nitelikli” olup Bakanlık listesine girmeyen okullar da buralarda. Gelecek ay Bakanlığın açıklayacağı çemberlere göre bu liseler de adreslere göre öğrenci alacak. Bu ilçelerde evi olanlar kira rantı yakalayabilir. Ne diyelim okumak zor iş be arkadaş. Yoksa cahillik gerçekten mi mutluluk?
Sağlıcakla kalın.