Büyüyemiyoruz

Aynı gün 2021 yılı gayrisafi yurt içi hasıla verileri de TÜİK tarafından açıklandı. TÜİK yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7.6’lık bir büyüme gerçekleştiği müjdesini verirken, aynı anda 2021 yılında da gayrisafi yurt içi hasılamızın kişi başına 9 bin 592 dolar olduğunu da duyurdu.
*
Ne demek bu rakam? İyi bir şey mi, kötü bir şey mi?
Bundan 7 yıl önceki, yani 2015’teki kişi başına düşen gayrisafi milli hasılaya bakalım. TL bazında 29 bin 885 olan gayrisafi yurt içi hasılamız o günün kuruyla 11 bin 14 dolara karşılık geliyormuş. Yani bugüne göre bin 500 dolar daha fazla kazancımız varmış. Bugünkü dolar kuruyla çarparsak 27 bin 300 lira daha çok kazanmışız 2015’te.
2021 sonunda nüfusumuz 84 milyon 680 bin iken, 2015 sonunda nüfusumuz ise 78 milyon 741 binmiş. Yani nüfusumuz 6 milyon artarken, gelirimiz bin 500 dolar düşmüş.
2015’ten beri her yıl gerilemiş, üstelik dolar bazında kişi başına düşen gayrisafi yurt içi hasıla, 2016’da 10 bin 883, 2017’de 10 bin 602, 2018’de 9 bin 693, 2019’da 9 bin 213, 2020’de (Pandemi etkisi var elbette) 8 bin 597 ve 2021’de 9 bin 592.
*
2022’yi düşünemiyorum bile. Dolardaki bu yüksek gidiş bize dip gösterecek gibi. Özellikle ücretli çalışanlara. İşgücü ödemeleri 2016 yılında zirveye çıkarak yüzde 36.5’u görmüşken, 2021 yılında yüzde 30.1’e kadar düşmüş durumda. 202 yılında bu rakamın daha da düşük çıkacağı sinyalleri ilk iki çeyrekte ortaya konuluyor.
Anlayacağınız tam bir orta gelir tuzağına batmış durumdayız. 9-11 bin bandında bir gelirle yola devam ediyoruz. Katma değeri yüksek ürünler üretemiyoruz. Nüfusumuzu da artış oranında üretime katamıyoruz. Ürettiklerimiz ucuz kalıyor. Ürünleri alın teriyle üretenler de her yıl pastadan daha az pay almaya devam ediyor.
*
Lafı çok uzatmadan, kısadan diyelim büyüyemiyoruz. Gerçekten büyüyebilseydik bugün kişi başına gayrisafi yurt içi hasılamız 12 bin doları geçmeliydi. Türkiye’nin cumhuriyetin ilk yıllarındaki gibi bir sıçramaya ihtiyacı olduğu çok açık. Dünyanın içinde olduğu koşullar zor olsa da fırsatları da barındırıyor. Umalım ki bu fırsatlar değerlendirilebilsin.
Kalın sağlıcakla.