Kur, enflasyon ve kolları bağlanan Merkez Bankası

Merkez Bankası başkanı Erdem Başçı Ocak sonunda ne demişti? Eğer 3 Şubat’ta açıklanacak enflasyondaki düşüş 1 puanın üzerinde olursa faizde karar alıcı organ olan Para Politikası Kurulu’nu 4 Şubat’ta toplayarak ara kararla faiz indirimi yapacaklarını ilan etmişti. Gelen sonuç, 1 puanın altında bir düşüşü gösteriyordu; yıllık enflasyon yüzde 8.17’den yüzde 7.24’e gerilemiş, düşüş de 0.93 puan olmuştu. Toplantı yapılmadı. Rutin toplantı tarihi olan 24 Şubat’ta politika faizi 0.25 puan düşürüldü.

Peki, aradan bir ay geçti, dün açıklanan enflasyon bu perspektiften değerlendirilirse ne görüyoruz? Şubat’taki fiyat hareketleri, Başçı’nın bir ay için işaret ettiği ve düşük gelen düşüş ölçeğinin iki aylık bir çerçevede daraldığını gösteriyor. Yani yıllık enflasyondaki düşüş iki aylık çerçevede sadece 0.62 puan olduğunu gösteriyor.

Erdem Başçı’nın politik baskı altında iken, atacağı adımları rasyonel hale getirerek piyasaya kabul ettirmek için yazdığı reçete, her daim yeni bir çıta bulup dikkati oraya çekmek şeklinde oldu.

Ocak sonunda faiz indiriminin hemen olması için ana zemininin, yıllık enflasyondaki 1 puanı aşan bir düşüş olmasına işaret edilirken, Şubat sonundaki PPK toplantısında 0.25’lik faiz indiriminin ana gerekçesi çekirdek enflasyondaki düşüşe çevrildi. Buna da temkinlilik adı verildi.

Dün açıklanan enflasyon verilerindeki iyi gelişme çekirdek enflasyondaki düşüş. I tanımlı en dar kapsamlı çekirdek enflasyon, aylık 0.14 puan düşmüş. Son üç aylık ortalama da yüzde 0.10’luk düşüş yönünde. Tüm bu iyi gelişmelere karşın yıllık artış yüzde 7.7 oranında. Mart-Mayıs arasında geçen yılki yüksek artış oranları hesaplardan çıkınca (baz etkisi), yıl ortasında belirgin bir iyileşme olasılık dahilinde.

Ancak iki temel sorun var; son iki aylık dönemde yükseliş gösteren döviz kuru ve enerji fiyatları. İkincisi de hala yüksek seyreden gıda fiyatları.

Merkez Bankası 17 Mart’ta olasılıkla 0.25 puanlık bir indirime giderken, buna çekirdek enflasyondaki iyileşmeyi işaret edecek. Nitekim Şubat toplantısındaki tutanaklardan bu görülebiliyor.

Merkez Bankası’nın çelişkisi şurada; Ocak’ta geçmiş enflasyondaki iyileşmeye çıta koyarak faiz indirimini öne çekmeye işaret ederken, Şubat’ta faiz indirimine giderken çekirdek enflasyondaki gelecek iyileşmeye işaret ediyordu.

Peki, ama döviz kurunu, enerji fiyatlarını, gıda fiyatlarını görmezden mi geleceğiz? “TÜFE’yi boşverin çekirdek iyileşiyor” mu diyecek? Kaldı ki, kur artışı bir süre sonra çekirdek enflasyona yansımaya başlayacak.

Enflasyondaki düşüşün yıl ortasına doğru en temel unsur olan geçen yılki yüksek bazın hesaplardan çıkacak olması nedeniyle düşeceğini işaret eden analistlerin, yıl sonu için enflasyon tahminleri yüzde 6.5-8 arasında. Henüz kur, enerji ve gıda fiyatlarındaki eğilimin nerede duracağını da bilmiyoruz. En ‘halim-selim’ hali ile yüzde 6.5-7 oranında bir yılsonu enflasyon görünümüne karşın Merkez Bankası hala faizi indirme kapısını açık tutabilir mi? Bunun yanıtı hayır tabii ki.

Merkez Bankası Ocak sonundaki faiz indirimine koşarak gitmekten, Mart ayında geri vitese sarılır bir pozisyona geçmek üzere. Özeti şu; Merkez Bankası’nın faiz indirme yeri kalmıyor, en fazlası Mart toplantısındaki 0.25’lik sembolik bir indirim olabilecek.