1 operasyon 3 soru

BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), önceki gece aldığı kararla Bank Asya’da yönetim kurulunu belirleyen imtiyazlı payın yüzde 63’lük bölümünün Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından kullanılmasına karar verdi. Karar Bankacılık Kanunu’nun 18. maddesine göre alınmış. Kararın gerekçesi şu; “imtiyazlı paya sahip bazı ortakların kurucularda aranan nitelikleri taşıdıklarını gösterir bilgi ve belgelerin verilen süreye rağmen Kuruma intikal ettirilmediği” olarak açıklanıyor.
Bank Asya’daki yüzde 63’lük payın TMSF tarafından kullanılmasına dair karar yasadaki şu fıkraya dayandırılmış: “Kanunun Nitelikli paya sahip olan ortakların kurucularda aranan nitelikleri taşıması şarttır. Kurucularda aranan nitelikleri kaybeden nitelikli paya sahip ortaklar temettü dışındaki ortaklık haklarından yararlanamaz. Bu halde, diğer ortaklık hakları Kurumun bildirimi üzerine Fon tarafından kullanılır.” Yani yaklaşık 20 yıldır faaliyette bulunan bankanın ortakları birden ‘belirsiz’ hale mi gelmiş? Bu konuda bir açıklama yok.



ÜÇ FARKLI ÇELİŞKİ

Konuştuğum uzmanlar, birkaç çelişkiye işaret ediyorlar; Birincisi, BDDK bankanın ortaklarında aranan nitelikleri kimin kaybettiğini söylemiyor. Ama ‘bilgi gelmedi’ diye bu kararı almış. Burası çok tartışmalı. BDDK’nın bu konuda şeffaf olması, kamuoyunu bilgilendiriyor olması beklenir.İkincisi de, mevcut ortaklara izni veren de BDDK, bu durumu yeni mi fark etti? Üçüncüsü, bankanın genel kurulu olmadan bu kararın yürürlüğe girmesi bile tartışmalı. Kimi uzman ve hukukçular, bu tür atamanın sadece faaliyet izni kaldırılan veya fona devredilen bankalarda, genel kurul yapılmadan olabileceğini, ancak 18. maddeye göre yapılan bu işlemin yasaya uygun olmadığını savunuyorlar. Geçmişte kadroları ile ortak ve güç birliği içinde olunan ama sonra karşıt olarak konumlanan bir cemaati saf dışı bırakmak için tüm mekanizmalar devreye sokulmuş durumda. Belli ki banka da bu kapsamda hedef alınıyor. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın bu durumu ikna edici bir açıklaması olmalı.

İZNİ KİM VERDİ

Çok açık ki; bankanın mali durum zayıflığı ya da likiditesi ile ilgili bir gerekçe ya da yasal bir dayanağa atıf yok. Deyim yerindeyse pek de ‘eften püften’ bir gerekçeyle, hatta ‘halka açılırken bu izni kim vermişti bu bankaya?’ sorusunu da sorduracak tuhaflıkta bir manevra yapıldı. Bankaya paralarını yatıran ya da ticari ilişkisi olan kesimlerde şüphe yaratacak, güven sarsmaya dönük bir hamle. İşin tuhaf yanı, mali durumdaki zayıflıkla ilgili gerekçeye (Bankacılık Kanunu madde 70) değil, başka bir nedene (madde 18) dayanarak yönetim ataması yapıldığından, yeni yönetimin bankanın mali durumundaki seyrin sorumluluğunu da taşıdıkları çok açık.

BANKALAR HANGİ SÜREÇTE FONA DEVREDİLEBİLİYOR?

MALİ durumu sağlıksız olan ya da bozulan bankalarda, yasanın işletilmesi sırasıyla gidiyor. Denetim ve gözetim otoritesi BDDK, Bankacılık Kanunu’nda yer alan hükümlere göre bankaların önlem alınması gereken halleri, düzeltici önlemleri ve iyileştirici önlemleri talep ediyor. Kanundaki 65-69. maddelerde bunlar sayılıyor. 70. maddede kısıtlayıcı önlemler yer alırken, 71. maddede ‘faaliyet izninin kaldırılması ve Fon’a devir’ hükümleri yer alıyor. Fona devir bile, tüm bu aşamalardan sıra ile geçilmesinden sonra aradan bir yıl geçtikten sonra hala bankanın bu önlemleri almaması ya da kısmen ya da tamamen almasına karşın mali bünyenin güçlenemeyeceğinin saptanması, yükümlülüklerini yerine getirememesi gibi birkaç şartın olması halinde olabiliyor.