Uğur Dündar: Jet-Pa için şok rapor: Yapılan iş saadet zinciri

Uğur DÜNDAR

Siirt'te otomobil fabrikası temeli atarak bir kez daha tüm dikkatleri üzerinde toplayan Jet-Pa hakkında Maliye Bakanlığı kontrolörleri tarafından trilyonluk vergi cezasının kesildiği yeni bir rapor düzenlendi. Bunun üzerine Jetpa Holding'in bağlı bulunduğu Yenibosna, Bakırköy ve Kağıthane Vergi Daireleri'nden vergi borçları nedeniyle ‘‘Ceza ihbarnamesi’’ yağmaya başladı.

Maliye Bakanlığı kontrolörleri tarafından 1995 yılından bu yana düzenlediği tüm defter ve belgeleri ile bilgisayar kayıtlarını didik didik incelenen Jet-Pa'ya trilyonluk vergi cezası kesildi. Maliye kontrolörlerinin raporunda, Jet-Pa'nın muhasebe kayıtları için sık sık ‘‘Belgeler noksan, usulsüz ve karışık’’ değerlendirilmesi yapıldı.

Kontrolörler, Jet-Pa'nın resmi kurumlara ‘‘Beyan ettiği kazanç’’la, ele geçirilen bilgisayar kayıtlarındaki tutarları karşılaştırdı. Yani Jet-Pa'nın ‘‘resmi muhasebe’’siyle, ‘‘gayri resmi muhasebe’’ kayıtları yanyana getirildi ve yaklaşık 20 trilyonluk matrah farkı tespit etti. Bunun üzerine Jet-Pa'ya 550 milyara yakın vergi borcu çıkaran kontrolörler, dört yıllık yasal faizi hariç 950 milyar liralık da ağır kusur ve özel usulsüzlük cesazı kestiler.

Maliye Bakanlığı kontrolörlerinin yazdığı raporlarda, Jet-Pa'nın adeta ‘‘Saadet zinciri’’ kurduğunu kanıtlayan veriler de yer aldı. Düzenlediği kampanyalardan çoğunlukla zarar eden Jet-Pa'nın, hemen yeni bir kampanyaya başlayarak sıcak para girişi sağladığına dikkat çekilen raporlarda para transferleriyle çarkın döndürüldüğü ifade edildi.

RAPOR NASIL HAZIRLANDI

Maliye Bakanlığı, Başkontrolör, İbrahim Yiğit başkanlığında özel bir ekip kurarak Jet-Pa Holding'in yanı sıra Jet-Pa Sınai Ürünler Ltd, Jet-Pa Motorlu Araçlar A.Ş., Jet-Pa İnşaat San. A.Ş'nin de 1995 yılından bu yana kullandığı tüm defter ve belgeleri ile bilgisayar kayıtlarını denetlemeye aldı. Firmaların Kurumlar Vergisi, Stopaj Gelir Vergisi, KDV ve damga Vergilerinin yasalara uygun bir şekilde beyan edilip, edilmediğini inceleyen kontrolörler, Jet-Pa yönetiminden gerçek kazançlarını gizlediğini belgeledi. Kontrolörler, Jet-Pa'nın kendi bünyesinde kullandığı bilgisayarlardaki kayıtlarla vergi dairelerine gönderdiği beyannameler arasında ciddi farklar buldu. Trilyonluk vergi cezalarının öngörüldüğü raporlar, 1999 yılı Haziran ayında tamamlanarak Jet-Pa Holding'in bağlı olduğu vergi dairelerine gönderildi.

RAPORDA NELER VAR

Kontrolörlerin raporlarında, Jet-Pa'nın, özellikle ‘‘Damga Vergisi'ni ödemekten kaçındığını belirtildi. Yyapılan senet ve sözleşmelerin resmi kayıtlara girmesi ve hukuki değerler kazanması bakımından büyük önem taşıyan ‘‘Damga Vergisi’’ konusunda Jet-Pa tarafından bazı dönemlerde hiç beyanname verilmediği, defter tutulmadığı raporda yer aldı.

‘‘HUKUKİ DEĞERİ YOK‘‘

Jet-Pa'nın yurt içi ve yurt dışında hisse satışı yoluyla ciddi miktalarda para topladığı gözönüne alındığında kontrolörlerin bu tespiti büyük önem taşıyor. Bunun nedenini anlamak için Jet-Pa'nın yurt içi ve yurt dışındaki para toplama yöntemini bilmek gerekiyor. Çünkü Jet-Pa Yönetim Kurulu üyeleri hisselerini ‘‘Temsilci’’lere devrediyor. ‘‘Temsilci’’lerde bu hisseleri doğrudan halka satarak onları firmaya ortak yapıyor. Faaliyetlerini Almanya'da yoğunlaştıran bazı holdinglere yöneltilen en büyük eleştiride işte bu satış yönteminden kaynaklanıyor. Hisselerin hiç biri hukuki değerinin olmadığı, bu satış yönteminin sadece devletin denetiminden kaçış amacıyla kullanılıdığı sık sık dile getiriliyor.

İşte, kontrolörler raporlarında bazı hisse devirlerine büyüteç altına alıyorlar. Jet-Pa Yönetim Kurulu Başkanı M.Fadıl Akgündüz ile Yönetim Kurulu Üyesi Sacit Duran'ın 1997 yılında gerçekleştirdikleri yaklaşık 16 trilyonluk hisse devrini inceleyen kontrolörler ilginç sonuçlara ulaşıyor. Jet-Pa Holding'deki 16 trilyon değerindeki 900 hissesini Yönetim Kurulu kararıyla devreden Akgündüz ve Duran'ın ‘‘Hisse devir ferağı sözleşmesi’’nin damga vergisi ödenmiyor. Kontrolörler, aynı şeklide, 1998 yılında Kombassan Holding ile Jet-Pa arasındaki 9 trilyonluk hisse devrinin de damga vergisi ödenmediği belgeliyor. Yani trilyonluk hisse devirleri hiçbir resmi kayda girmiyor. Ancak Jet-Pa, hukuki değeri olmayan devir sözleşmelerine dayanarak, daha küçük parçalara böldüğü hisseleri temsilciliği aracılığıyla satmayı sürdürüyor. Kontrolörler Jet-Pa'ya bu nedenle yaklaşık 300 milyar liralık Ağır Kusur Cezası kesilmesini öneriyorlar.

AÇIKTAN ÖDEMELER

Raporlarda, Jet-Pa yönetiminin gurbetçiden topladığı milyonlarca markı nasıl hesapsız harcadığına ilişkin de veriler var. Örneğin Jet-Pa ile Bays Basın Yayın A.Ş. (BTV) reklam ilişkilerinin ele alındığı raporda bu açıkça görülüyor. Engin Kaya ve Ali İbrahim Aydın tarafından Jet-Pa Sınai Ürünler Üretim Pazarlama LTD hakkında düzenlenen 1999-679/7 sayılı raporda şaşırtıcı bilgiler bulunuyor. Jet-Pa Sınai Ürünler LTD, Bays Basın Yayın A.Ş.'ne, 1998 yılında 502 milyar lira ödüyor. Yapılan çapraz incelemede kontrolörler KDV dahil 296 milyar liralık harcamanın faturasız olduğunu kanıtlıyor. Raporların bir çoğunda Jet-Pa'nın fatura alma ve verme konusunda pek de hassas olmadıkları yolunda ifadeler kullanılan Jet-Pa yönetimi açıklarını nasıl kapatıyor? İşte bu sorunun yanıtını Jet-Pa Sınai Ürünler LTD ve Jet-Pa Motorlu Araçlar A.Ş. ile Jet-Pa İnşaat A.Ş. hakkındaki raporlarda açıkca veriliyor.

Jet-Pa, kamuoyunun gündemine ilk kez konut kampanyasıyla gelmişti. Türkiye'de hiç bir müteahhitlik firmasının başaramadığı bir işe soyunan Jet-Pa, süper lüks daireleri kelepir fiyatına yapıp, teslim edeceğini taahhüt ediyordu. Kendi kayıtlarına göre, Jet-Pa şaşalı kampanya sonrasında üyelerinden 1995 yılında 143.4 milyar, 1996 yılında 139.9 milyar, 1997 yılında ise 419.8 milyar lira topluyordu. (Bugünün değerleriyle yaklaşık 4 trilyon lira) Kasaya giren sıcak paraya güvendiği anlaşılan Jet-Pa yönetimi hemen çok iddialı dev bir otomobil kampanyası düzenliyor. Fiyatlar inanılmaz cazipti. Peki ya sonrası?

Jet-Pa, üyeler kamuoyunda Jetkonut olarak bilinen kooperatifler için aidat yatırmaya devam ederken başlatılan otomobil kampanyasından ise 850 milyar lira gelir sağlıyor. Buna karşılık araç satıcılarına 1 trilyon 337 milyar ödeniyor. Kontrolörler üstelik Jet-Pa'nın araç satıcılarından sadece 254 milyarlık fatura aldığını, 773 milyarlık faturayı ise almadığını da belgeliyor. Jet-Pa'nın otomobil kampanyasından zararı yaklaşık 400 milyar.

Ve bu zarar Jetkonut kampanyasından elde edilen paralarla karşılanıyor. Bunun faturası ise kooperatif üyelerine çıkıyor. Raporda bu da görülüyor. Jet-Pa kooperatif üyelerinden yüzmilyarlar toplamasına rağmen; 1995'de 12.9 milyarlık, 1996'da 47.9 milyarlık, 1997'de 231.7 milyarlık harcama yapıyor. Bu tablo hiçbir yorumu gerektirmeyecek kadar açık...

Sonraki yıllarda Proton marka otomobillerle çıkış yapan, yayıncılık ve spor alanlarındaki yatırımlarıyla adından söz ettiren, siyasete el atan Jet-Pa, dev reklam bütçesiyle tüm kampanyalarını kamuoyuna duyurmayı başarıyor. Ve bunun karşılığını da özellikle Almanya'daki gurbetcilerimizden alıyor!!!

1995-99 yılları arasındaki defter ve belgeleri üzerinden yapılan vergi incelemesi sonucunda gerçek kazancını gizlediği, harcamalarını faturayla belgelendirmediği, usulsüzlük yaptığı, muhasebesinin adeta bakkal usulü tutulduğu, vergi öedmekten ‘‘bilerek, isteyerek’’ kaçındığı ortaya konan Jet-Pa yönetimi spekülatif yatırımlarla sıcak para girişini sürdürmeyi tercih ediyor. Eğer sıcak para girişi durursa, ‘‘saadet zinciri’’ ne olur?