Uçakların içi renkleniyor

Eskiden uçak içine özel malzemeler yerine başka amaçla imal edilmiş malzemeler uygulanırdı. Kalın ve ağır kumaşlar, bazı kimyevi maddelerle geç tutuşan kumaşlar haline getirilirdi. Uçak koltuklarının kir göstermemesi için ya da temizliğinin kolay olacağı düşünülerek koyu renkler tercih edilirdi. Ama geçen yıllar uçaklar için ayrı ve belki de ayrıcalıklı malzemeler üretilmesini sağladı. Çünkü uçakların sayısı çok artmıştı ve satın alınan bir uçak çok uzun yıllar kullanılıyordu. Böyle olunca birçok imalatçı uçak içinin apayrı bir pazar olduğunu düşünmeye başladı. Sadece özel koltuk tasarımları ve iç kaplamalar yerine uçak içi için imal edilen ürünler çeşitlendi ve en önemlisi şimdilerde renklenmeye başladı. Lacivert ya da koyu renkli deri koltuklar bile yerini açık bejlere, sarılara, kırmızılara bırakmaya başladı.

Uçak içi malzemesi üreten kumaşçılar, halıcılar, perde yapımcıları hepsi renklerin uçak içinde yaratacağı etkinin farkına vardılar. Uçağa korku ile binen bir yolcunun, ciddi, koyu renklerle karşılaştığında daha fazla tedirgin olduğu gerçeği ise araştırmalarla su üstüne çıktı. Hamburg'ta düzenlenen uçak içi malzemelerinin teşhir edildiği fuar, geleceğin uçaklarının içinin ne kadar renkli ve evlerdeki kadar da zevkli olabileceğini gözler önüne serdi.

ÖZEL MALZEME

Uçak içinde kullanılacak her malzeme belli kurallarla imal edilmiş ve yine belli kurallarla standardı belirlenmiş malzemedir. Örneğin koltuk kumaşları, uçak içinde çıkabilecek bir yangına karşı geç tutuşan kumaşlar olmak zorundadır. Halılar bir yangında çıkardıkları dumanla yolcuları zehirlememelidir. Ya da her hangi bir ürün yangını arttıran nitelikte olmamalıdır. Bu yüzden yaratıcılıktan çok kuralların ağındaki bu pazar şimdi genişledi. Kurallar yine var ama imalatçılar renkleri, desenleri ve de değişik çeşitleri pazara sundular. Yeni teknolojiler imalatçılara, daha zevkli ürünler yapma olanağını verdi. Yeni teknolojiler, güvenlik-konfor ve zevk üçgeninini besleyebilecek özellikler getirdi. Çok pahalı olan havacılık pazarı bu yükü kaldırmaya başladı. Uzun yıllar kullanılan ve içleri yeniden yapılan uçaklar, fabrika çıkışında fiyatları oldukça yüksek olan yeni uçaklar, içlerine yapılacak yatırımı karşılayabilecek hale geldiler. Havacılık pazarındaki genişleme, her ne kadar bilet fiyatlarında düşmelere neden olsa da uygun operasyonlarla iyi para kazandırabilen bir pazar haline geldi. İşte pazardaki genişleme sayesinde bundan böyle içine girdiğimizde, içimizi açacak renklerle donatılmış uçaklar görebileceğiz. Ciddi ve koyu renklerin karamsarlığından kurtulup, uçak içinde havamızı değiştirecek malzemeleri bulabileceğiz...

YENİ TASARIMLAR

Hamburg Expo Fuar merkezinde düzenlenen Uçak Kabin Fuarı, yepyeni tasarımları bir araya getirdi. Toplam 232 şirketin katıldığı fuarı 30 bin ziyaretçi gezdi. Fuarda en fazla ilgi koltuk imalatçılarındaydı. Yepyeni first, business ve ekonomi koltuklar değişik renkler ve tasarımlarıyla sergilendi. Son yıllarda koltukçular yuvarlak tasarımlara doğru geçiyorlar. Yuvarlak hatlı koltuklar kabini daha geniş gösteriyor. Ergonomiyi arttırmak amacıyla koltukların sırt bölümüne özel çizgiler ekleniyor. Diğer yeni bir trend ise hareketli başlıklar. Yolcuların en büyük dertlerinin başında uzun menzilli uçuşlarda uyuma zorluğu geliyor. Hareketli koltuk başları sayesinde kafanızı rahatlıkla bir tarafa yaslayabilirsiniz. Diğer taraftan tüm uzun menzilli ekonomi koltuklarına kişisel ekranlar takılıyor. Ancak kişisel ekranın elektronik kompartımanının büyük olması, arkadaki yolcunun ayaklarını uzatmasını engelleyebiliyor. Televizyon imalatçıları, bu kutuların çok daha küçük boyutlara getirilmesi üzerinde çalışıyorlar.

KATLANIR KOLTUKLAR

Uçak koltukları fuarda ilginç tasarımlarla ziyaretçilerin karşısına çıktı. Bunlardan biri de Sabeti şirketinin imal ettiği yeni nesil katlanan koltuklardı. Sinema salonlarındaki gibi koltukların oturulan kısmı katlanıyor. Yolculuk sırasında yanınızdaki koltuk boşsa koltuğu katlayarak daha geniş hareket alanı kazanıyorsunuz. Ya da uçağa yeni binildiğinde yandaki koltuğa bir yolcu geçecekse, biraz yerinizden kalktığınızda koltuk katlanıyor ve kolayca diğer yolcuya koridoru işgal etmeden yol verebiliyorsunuz. En büyük avantaj tahliyelerde yaşanıyor. Fazla kuvvet gerektirmeden katlanan koltuklar, yolcunun arada sıkışmadan harekete geçmesini sağlıyor. Ayrıca uçağın temizliğinde de katlanan koltuk temizlik ekiplerine kolaylık sağlıyor. Yeni nesil koltukların arka kısımları giderek kullanışlı hale geliyor. Ceket askısı, bardaklıktan sonra gözlük koyma yeri dikkat çeken tasarımlar arasında.

Bir çok yolcu yemek masasını ikramın dışında kitap okumak için kullanıyor. Tepsi yere paralel olduğu için kitap okurken biraz daha eğilmeniz gerekiyor. Business koltuklarda özel tasarlanan tepsi yukarı doğru hareket ediyor. Böylece kitabınızı rahatlıkla okuyabiliyorsunuz.

Artık first class koltuklarının tamamı 180 derece yatabiliyor. First class'lardaki yeni koltuk tasarımlarında kişisel alan da giderek arttırılıyor. Yan tarafa konulan özel separeler ile özel hayatın korunması hedefleniyor. Ayrıca koltuklar yanındaki özel dolaplarda yolcuya büyük rahatlık sunuyor.

BAR TİPİ TROLEY

Troley, mutfak gibi ikram malzemeleri üreten imalatçılarda da bir çok yenilikler göze çarpıyordu. Bunlardan biri de içinde özel buz kovası bulunan troley. Japon Jamco şirketi tarafından imal edilen özel troley sıvı içecekler için geliştirildi. Toplam 110 kilogram ağırlığındaki troleyin kenarında barlarda kullanılan özel bir pompa musluk yer alıyor. Bu musluğun üzerindeki düğmelere basarak 12 çeşit içecek doldurabiliyor. Yeni tasarım troley serviste büyük zaman tasarrufu sağlıyor. Yolcu uçaklarının kabinlerinde artık cappucino veya espresso içebilmek mümkün hale geliyor. Küçük özel kahve makinaları bu zevki yolcu uçaklarında sunuyor.

Fuarın Türk orijinli şirketlerinden biri de Spekon şirketiydi. Uçakların iç kısımlarında kullanılan izolasyon malzemesi imal eden şirket, ürün yelpazesini geliştirmek üzere çalışmalar yapıyor. Bunlardan biri de yolcu uçaklarının koltuklarının üzerine serilen koruma örtüleri. Bazı havayolları özellikle geceleri yolculu uçuşların yapılmadığı saatlerde kabinde koltukların üzerine bu örtüleri yerleştirerek kargo taşıyor. Böylece uçaklar daha fazla uçarak havayollarına ciddi ek gelir sağlıyor.


FUARDAKİ TÜRK ŞİRKETLERİ


Fuara katılan Akkurt Havacılık ve CNT Endüstri Türk bayrağını Hamburg'ta dalgalandırdılar. 1986'da kurulan Akkurt Havacılık yeni ürünü ile büyük ilgi çekti. Belçikalı havayolu şirketi Sabena'nın siparişi ile imal edilen beş litrelik 'likit konteyner' çok sayıda havayolu tarafından yakından takip ediliyor. İçine çay, çorba, kahve gibi sıcak sıvıların konulduğu konteyner içindekileri altı saat ısı kayıpsız koruyabiliyor. Likit konteynerin en büyük özelliği dışarıdan elektrik kullanmaması. Bir troleyin içine üç tane konulan bu tanklar toplam 15 litre sıvı alabiliyor. 150 kişilik bir uçakta 15 litre ile tüm servisi yapabilmek mümkün.Ön kısımlarında servis musluğu da bulunan tanklar hızlı servis imkanı sunuyor. THY, Singapur, Emirates, Malezya, El-Al gibi havayolları bu konteynerleri çorba servisinde kullanmak istiyor.

Akkurt, halen uçaklar için küllük, su ısıtıcıları, ikram konteynerleri, gazete troleyleri imal ediyor. İkram troleyleri imalatı konusunda çalışmalar sürüyor. Akkurt'un hedefi özellikle Amerika pazarına açılarak yeni müşteriler bulabilmek.

CNT Endüstri ise yaklaşık dört yıldır havacılık sanayine imalat yapıyor. Şirketin portföyünde yanması geciktirilmiş battaniyeler, kullanılıp atılan sıcak-soğuk mendiller, peçeteler, yastıklar, plastik bardak, çatal-bıçak, ikram tepsileri ve tuzluklar bulunuyor. Battaniyelerde yeni trend polar kumaş. CNT'nin müşterileri arasında Alman Lufthansa, Singapur, PIA gibi havayolları bulunuyor. Şirket halen yeni bir yastık tasarımı üzerinde çalışıyor. Kafanın sağa-sola düşmesini engelleyen yastığın içinde özel yumuşak silikon bulunacak. Tasarımı süren yastık ilk defa Amerika pazarına tanıtılacak. CNT'nin ilgi çeken bir başka tasarımı ise yeni nesil plastik bıçaklar. 11 Eylül sonrasında bir çok ülke havayolu uçaklarında metal bıçak kullanımını yasakladı. CNT'nin tasarladığı bıçağın boyu kısa ve yuvarlak hatlara sahip.


Hamburg'taki fuarda iki Türk firması vardı. CNT Endüstri'den Cengiz Katoğlu (solda), Nami Işıldar ile Akkurt Havacılık'tan da Dilara-Mustafa Akkurt ve Umut Ölçer yeni siparişler alabilmek için yoğun görüşmeler yaptılar.


1 Dekoratif dış yüzey

2 Yanmaz kevlar kaplama

3 Fiberglas

4 Ana parça

5 Fiberglas

6 Kevlar kaplama

7 Balistik koruma

8 Dekoratif yüzey


ŞİFRELİ KOKPİT KAPISI


Kabin malzemeleri imal eden şirketler kadar uçak imalatçıları da fuarda boy gösterdiler. Boeing standında yeni tasarımlara öncelik vermişti. Bunlardan biri de yeni kokpit kapıları. Tüm Boeing ve MD serilerinde kullanılabilecek bu kapılar, mermi dahil dış darbelere dayanıklı. Kompozit malzemeden imal edildiği için çok hafif olan bu kapıların iç malzemelerinde 'kevlar' adı verilen yanması geciktirilmiş ve çelik yelek yapımında da kullanılan malzeme de buluyor. Nisan ayından itibaren kullanıma giren bu kapıların takılması birkaç dakika içinde tamamlanıyor. Evdeki çelik kapılar kadar dayanıklı olan kapılar istendiğinde dışarıdan şifreli bir düzenekle açılabiliyor. Yani istendiğinde kabin ekibi şifreyi yazıp kapıyı açıyor ve kokpite girebiliyor. Bu da pilotların herhangi bir nedenle içeriden kapıyı açamayacak hale gelmeleri durumunda önemli.

Boeing'in bir diğer yeni tasarımı ise genişletilmiş baş üstü bagaj dolapları. 737 ve 757 ailesinde kullanılan bu dolaplar, yaklaşık yüzde 25 daha geniş alan sunuyor. Böylece taşınan bagaj sayısında da ciddi bir artış sağlanıyor. Yeni dolapların halen sertifikasyon çalışmaları sürüyor. Teslimatlar temmuz ayında başlayacak.

Airbus ise fuara yeni nesil uzun menzilli uçağı A340-600'ün kabin kesitini getirmişti. Özel ışıklandırma sistemi uçağın kabinine ekstra genişlik veriyor. Bir bakıma A380 kabininde neler yapacağının sinyalini verdiği A340-600'de İnternet bağlantısı imkanını da sunuyor. Airbus'ın bir başka dikkat çeken kabin kesiti iş jeti haline getirilmiş A319 uçağıydı.


Sinemalardaki katlanır koltuklar yakın zamanda uçaklarda da kullanılacak. Sabeti şirketinin bölgesel uçaklar için tasarladığı bu koltuklar özellikle tahliyelerde büyük avantaj sağlıyor. Yanınızdaki yolcuya yer vermek için ayağa kalktığınızda koltuk otomatik olarak katlanıyor, geçişlerde kolaylık sunuyor.