Uçaklar ne kokar?

Daha yolcu köprüsündeyken uçağın kokusu burnunuza gelir. Kimi zaman girişte yeni ısıtılan bir yemeğin veya taze bir kahve kokusu alırsınız. Sizin bindiğiniz uçak ne kokuyor?

Aslında her uçak tipinin farklı kokusu vardır. Bu koku değişik kombinasyonların bileşimidir. Koltuktaki deri veya kumaş kaplamalar, dekoratif malzemenin kokusu bir araya gelir. Buna elektronik cihazların kendine has kokusu eklenir. Kokunun ‘sosları’ ise sistemlerde kullanılan hidrolik ve tabi ki uçak yakıtı kerosendir. Kullanılan farklı malzemeler, hatta havayolu şirketine göre bile koku farklılaşır.
Uçakların havalandırma sistemlerine hava motordan verilir. Bu nedenle uçak motor çalıştırırken farklı bir koku gelebilir. Küçük, tek motorlu uçakların, helikopterlerin, özellikle de Sovyetler döneminde imal edilen uçakların ise çok farklı kokuları vardır. Bunun nedeni farklı malzeme kullanımının yanı sıra başta boya olmak üzere içerdiği farklı kimyasallardır.

KOKUYLA PAZARLAMA

Bazen havayolları yolcuları için kokuları öne çıkartırlar. Örneğin sabah uçağa bindiğinizde Amerikan havayolu şirketlerinde yoğun bir kahve kokusu alırsınız. Veya Singapur Havayolları ikram öncesinde dağıttığı ekmeklerin üzerine sarımsaklı zeytinyağı dökerek ısıtır. Servis öncesinde iştahınız kabarır.
THY iki yıl önce MG Gülçicek ile kurumsal koku için anlaşmış ve TK1933 adı verilen ürünü hem uçak içi, hem de CIP salonları ve bilet satışta kullanmaya başlamıştı. THY uçakların tuvaletlerine ise Eyüp Sabri Tuncel’in limonlu ıslak kağıt mendillerini koyuyor.

TUVALET KOKUSU

Uçakta yolcular tarafından en nefret edileni ise tuvalet kokusu. Uzun menzilli uçuşlarda ikramın ardından uzun bir tuvalet sırası oluşur. Yoğun kullanım nedeniyle tuvaletlere yakın koltuklarda kötü bir koku hissedilebilir. Her ne kadar kabin ekipleri tuvaletlerin temizliğini sık sık kontrol edip parfüm sıksa bile bazen bu müdahale yeterli olmayabiliyor.

KİM NE KOKU ALIYOR?

Kokpit’in Facebook sayfasında okuyucularımıza uçakların kokularını sorduk:
Her uçağın kendine has kokusu vardır (yüzde 37): Üyelerin yarıdan çoğu her uçağın kendine has bir kokusu olduğuna inanıyor. Farklı ülkelerde imal edilen uçaklarda kullanılan değişik kimyasallar bunun en önemli nedeni.
Deri ve vinly (yüzde 22): Deri koltuk veya vinly kaplamanın kokusu kabinde alınıyor. Yeni uçaklarda, aynı sıfır otomobillerde olduğu gibi bu koku çok daha baskın.
Kerosen ve hidrolik yağı (yüzde 14): Özellikle aprondan uçağa binerken burnun alışık olduğu kerosen yani uçak yakıtı kokusu, kabinde de hissediliyor. Buna kimi zaman Skydrol adı verilen ve uçaklarda kullanılan hidroliğin kokusu da ekleniyor.
Isınan yemek (yüzde 12): Yolcuların karnı acıktıkça, ısıtılan ikramın kokusu daha etkili hissedilmeye başlanıyor. Bu durum özellikle öğlen ve akşam üstü daha yoğun hissediliyor.
Kahve kokusu (yüzde 9): Özellikle sabah uçuşlarında keskin kahve kokusu dikkat çekiyor.
Tuvalet (yüzde 6): Uzun menzilli uçuşlarda tuvaletin yoğun kullanımının ardından oluşan tuvalet kokusu, özellikle buraya yakın koltuklarda oturanlar yoğun olarak alıyor.

Kabinde sessizlik

THY kabin içindeki anonsları disipline ederek daha sessiz bir kabin yaratmak için harekete geçti. Uygulamada da başarılı olundu.
Ancak özellikle çift koridorlu uçaklarla gece yapılan uzun menzilli uçuşlarda yolcuların önemli bir şikâyeti var: Kabin memurlarının, uçan veya servis şeflerin yürüyüşleri...
Koridordan geçen kabin memurlarının yere hızlı basmalarından kaynaklanan ses dışında fazla geliş-gidişleri de yolcuları rahatsız ediyor. Servis yaptıktan sonra koridorda dönerken boşları almayan, almak için birkaç kez gidip gelen kabin memurları hem kendileri fazla yoruluyor, hem de gereksiz bir harekete yol açıyorlar.
Yolcuların uyuduğu sırada da kabin ekiplerinin koridorda sıklıkla geçişleri de yolcuları rahatsız ediyor. Önden arkaya ya da arkadan öne sıklıkla ikram malzemesi taşınması da yolcunun huzursuz olmasına yol açıyor.
Bayan kabin memurlarının babet giymelerine rağmen yürüyüşleri sırasında çok ses çıkmasından yakınan yolcular özellikle Uzakdoğu merkezli havayollarında buna çok dikkat edildiğini ve böylece yolcu konforunun da arttığını söylüyorlar.