Uçaklar doluyor seferler artıyor

Tahminler ağır ağır bir yıl geriye kaymaya başladı. Yani hem yolcu hem de uçuş sayılarının 2019 yılına ulaşmasının 2024 yılını bulacağı sanılıyordu. Ama artık tahminler 2023 yılına doğru bir geri çekilme eğilimine girdi. Bunun ana nedeni insanlar hep bulundukları yerlerde kalmaktan sıkıldılar. Aşılamalar dünya çapında ekonomik yapısı orta ve üzerindeki bölgelerde iyi gidiyor. Bu ivme uçuşa olan ilgiyi de arttırıyor. Hem turizm hem de iş amaçlı uçuşlardaki artışın ana nedenleri arasında yolcunun alınan önlemlere güveni önemli rol oynuyor. Uçakların içlerindeki havanın hızlı değişimi, havalimanlarında alınan hijyen tedbirleri gibi uygulamalar yolcular tarafından olumlu karşılanıyor. Böyle olunca da uçuşa olan güven de artıyor. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği-International Air Transport Association (IATA) gibi kural koyucu havacılık oluşumları birbirlerini doğruluyorlar. Hem uçaklardaki doluluk artıyor hem de uçuş sayıları yükseliyor. Daha şimdiden 2021 yılı sonralarında COVID-19 öncesi yolcu ve uçuş sayılarının yüzde 52’ye yükselmesi bekleniyor.

PEKİ SONRA NE OLACAK?

* 2022’de küresel yolcu sayısının COVID-19 öncesi seviyelerin yüzde 88’ine yükselmesi bekleniyor.

* 2023’te küresel yolcu sayısının COVID-19 öncesi seviyeleri (yüzde 105) geçmesi bekleniyor.

* 2030 yılına kadar küresel yolcu sayısının 5.6 milyara ulaşması tahmin ediliyor. Bu, COVID-19 öncesi tahminin yüzde 7 altında ve COVID-19 nedeniyle tahmini iki ila üç yıllık büyüme kaybı olacak.

* 2030’un ötesinde, daha zayıf demografi ve sınırlı piyasa liberalizasyonuna ilişkin temel varsayım nedeniyle, 2019 ile 2039 arasında yıllık ortalama yüzde 3.2 büyüme sağlayan hava yolculuğunun yavaşlaması bekleniyor. IATA’nın bu dönem için COVID-19 öncesi büyüme tahmini yüzde 3.8 idi.

EN DERİN KRİZ

Havacılık, tarihinin en derin krizini yaşadı. Ancak şimdilerde taleplerdeki toparlanma sayesinde sisten can suyu aldı. Bunun en önemli etkeni de havayollarının kendi iç pazarlarındaki toparlanma oldu. Çin gibi büyük pazarlardaki iç hareketlilik ciddi etkisini gösterdi. Ama sistemi dirilten en önemli unsur yine de aşı oldu. Karantina önlemlerinin gevşetilmesi, salgın kaynaklı ölüm oranlarındaki azalma havayollarına olan ilgiyi de arttırdı. Hızlı test kitlerinin daha fazla yayılması da havayolu yolculuğunun artmasını sağlayacak. Aşı belgelerinin kabulünün yaygınlaşması hava yolu yolculuğunu iyice rahatlatacak. Bütün bunlara rağmen IATA koronavirüs etkisinin daha birkaç yıl süreceği düşünülüyor.

SEYAHAT ETME İSTEĞİ AZALMADI

Pandemi boyunca insanların seyahat etme isteklerinde hiçbir eksilme olmadı. Uçuşlar azaldı, uçakların çoğu yere çekildi ama yolcuların uçma arzuları bitmedi. Güçlü ekonomilerde seyahatteki büyüme sürecek. Birçok ülke için satılan uçak biletlerinde yüzde yüzlük artış var. Elbette bu bütün dünya ülkeleri için geçerli değil.Şubat 2021 sanayi üretim seviyeleri, Şubat 2019 seviyelerinin yüzde 2 üzerinde gerçekleşti Tüketiciler sokağa çıkma kısıtlamalarında, bazı durumlarda tasarruf biriktirdi. Gelişmiş ülkelerde aşı oranları 2021’in üçüncü çeyreğine kadar nüfusun yüzde 50’sini geçmesi bekleniyor. Pandeminin yeni dalgaları, dalga boyunu aşmazsa havacılık için daha iyi günler önümüzde.

ATEŞ KARA TURİZM GÖREVİNDE

Saat: 05.00
Yer: Antalya Uluslararası Havalimanı

Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr Ateş Kara başka bir vatan hizmeti için orada. Rus ekibi gelip inceleme yapacak. Geldiler. Moldovya üzerinden geldiler. Ekibin içinde sağlık, turizm, havacılık sektöründen yetkililer vardı. Havalimanını denetlemeye başladılar. Denetimin ilk aşamasında üç temel önlem olan maske kullanımı, sosyal mesafe ve hijyen önlemleri dikkat çeken öncelikli unsurları oldu. Gerek kullanılan görseller, gerekse ‘hijyen ekibimiz’ ile gelen ve giden yolcuların bu üç ana tedbir kapsamında seyahatlerini tamamlaması en temel sorumluluk olarak ortaya çıktı. Ön saflarda Prof. Dr Ateş Kara vardı. Her zamanki gibi gayet sakindi. Heyet üyeleri ile tanıştı. Çok kısa sıkıcı olmayan cümlelerle COVID-19 salgınında nereden nereye geldiğimizi anlattı. Yanında Havalimanı Genel Müdürü Deniz Varol vardı. Ama bu iş sağlık yani bilim, turizm yani ekonomi ve siyasi bir yapıdan oluşan bir timle çözülebilirdi.

İKNA OLDULAR

Rusların gelebilmesi için Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy yoğun bir çalışma yapmıştı. Sağlık bilim kurulu bütün hazırlıklarını tamamlamıştı. Havalimanı ve turizmciler büyük titizlikle Rusların konaklamalarına hazır olduğunu kanıtladılar. Güvenli turizm sertifikasyon sistemi Rusların da isteğiydi ve hayata geçirildi. Karantina odalarından otel odalarına, restoranlardan hastanelere geniş bir çalışma yapıldı. Sonunda Rus heyeti ikna oldu. Turizm Bakanlığı - Türkiye Gelişim Ajansı’ndan üst düzey yöneticiler, Sağlık Bakanlığı Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Antalya Havalimanı Genel Müdürü ve Türkiye Bilim Kurulu Üyeleri’nden Ateş Kara ve Gülay Korukluoğlu denetimin her safhasınıda birebir konuklarla ilgilendiler.

ÖZLEMİŞTİK

Havalimanı denetimi 2 saat sürdü ama sonrası daha uzun saatler aldı. Rus heyeti ülkelerine döndü ve Rus turistleri taşıyan uçaklar birbir Antalya Havalimanı’na inmeye başladı. Onlar bizi, biz onları özlemiştik. Çok ciddi bir organizasyon kısa sürede sonuç vermişti. Kısa sürüde toplam 450 uçak iniş yaptı. 130 binden fazla yolcu Antalya’ya geldi. Eğer Rusya da görülen Delta varyatından kaynaklanan bir sorun çıkmassa birçok tatil köyümüz batmaktan kurtulacak. Esnaf rahat bir nefes alacak. Gelecek yıl içinde daha sağlam ve kesintisiz anlaşmalar yapılacak.

KAPIDA KUYRUKLAR UZUYOR

Aşılamanın artması ile birlikte İstanbul Havalimanı girişlerindeki kuyruklarda uzamaya başladı. Özellikle iç hatlardaki yoğunluk ciddi bir bicimde artıyor. İçeri girişlerde yapılan bilet, ateş kontrolü gibi nedenler uzayan kuyruklara çare bulunması isteniyor.

İGA işletmesindeki İstanbul Havalimanını gidiş katında 7 giriş kapısı yer alıyor. Bu kapılardan şu anda 1-3 ve 5 numaralı kapılar açık. Ama yetmiyor. Kuyruklar yüzünden yolcular ciddi bir zaman kaybediyor ve yoruluyorlar. Havalimanın en kısa sürede yoğunluk olan saatlerde bir kapı daha açması gerekiyor. 5 numaralı kapı zaten sadece THY Business yolcularına hizmet veriyor. Bu diğer yolcuların tümüm açık olan iki kapıdan geçmesi gerekiyor. Hem yaz hem de aşılama ile artan yolcular için hızla tedbir alınması gerekiyor.

Gelen yolcunun çıkış yaptığı kapı sayısının az olması ve büyük salonlarda yolcunun dolaşmak zorunda kalmasıda çeşitli şikayetlere yol açıyor. Sanırım kısa sürede hem gidiş hem de geliş katında gerekli tedbirler alınacaktır diye düşünüyorum.