Uçak fabrikalarını Uzakdoğu kurtaracak

Gelecek 20 yılda havacılıkta en büyük pazar Asya-Pasifik bölgesi olacak. Boeing’in hesabına göre bölgenin dünya havacılığındaki payı yüzde 35’e ulaşacak. Tam 11 bin 450 uçak teslim edilecek. Bu uçakların yüzde 60’ı büyüme amacıyla alınacak. Airbus’ın yaptığı tahminler de bu rakamlara çok yakın. Rapor, sadece bu bölgenin 1.5 trilyon dolarlık yolcu uçağı alacağına dikkat çekiyor.
Askeri pazarda da durum aşağı yukarı aynı. Çin’i en büyük tehdit gören bölge ülkeleri yeni tasarımlar için imalatçıları sıkıştırıyor. Çin’in savunma harcamalarının 2015’te 238 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
Pazardaki hızlı gelişme, 52 ülkeden 900 şirketi dünyanın üçüncü büyük havacılık fuarında Singapur’a getirdi.

SİNGAPUR AIRSHOW 2012

200 MİLYON DOLARLIK YATIRIM

Singapur için havacılık fuarı aynı zamanda binlerce insanın buraya gelmesi, turizmin ve ticaretin canlanması anlamına geliyor. Fuarın reklamları Singapur Havayolları’nın uçaklarında, Changi Havalimanı’nın duvarlarına dönüyor. Havalimanında ise özel bir fuar alanı oluşturulmuş. Dev hangarlar başka fuarlar için de kullanılıyor. Bu yatırımın bedeli tam 200 milyon dolar.
Binlerce görevli organizasyonun kusursuz işlemesi için çalışıyor. Hatta girişte iki yaşlı Çinli görevli her ziyaretçiye tek tek “Hoş geldiniz, iyi satışlar” diyor.
Yatırımların hepsi devlet desteğiyle yapılıyor. Türkiye’de ise bu yıl Eylül ayında tamamen sivil havacılık fuarı olan  Airex var. Katılan sivil uçak-helikopter sayısı dünyanın üçüncü büyük fuarı Singapur’un en az iki katı. Airex’in, İstanbul’a ve bölgeye daha fazla katkı yapması için devletin özellikle altyapıya destek vermesi gerekiyor.

JACKIE CHAN’IN ÖZEL JETİ

Ünlü aktör Jackie Chan Amerikan tescilli ama Pekin merkezli Embraer Legacy 650 uçağını fuara getirmişti. Özel izinle gezilen uçağın içi 14 koltuklu tasarlanmış. Arka bölümdeki koltuklar karşılıklı iki ayrı yatak haline geliyor. Koltukların üzerindeyse Jackie Chan’in uçuşta yanından ayırmadığı oyuncak ayıları var.

MALEZYALILARDAN GÖVDE GÖSTERİSİ

İki komşu ülke Singapur ile Malezya’nın arası yıllardır iyi değil. İki ülke de silahlanmaya ciddi bütçe ayırıyor. Bu yıl ilk defa Malezya Hava Kuvvetleri fuarda Mig-29’lardan oluşan ‘Smokey Bardits’ ile gövde gösterisi yaptı. Singapur Hava Kuvvetleri F-16C ve F-15SG’nin birlikte gerçekleştirdiği akrobasi uçuşuyla ev sahibi olmanın ağırlığını hissettirdi.

Singapur operasyonunun başarı sırrı Cengiz Bey

Yıl 1986. Turgut Özal başbakan. Resmi ziyaret için Singapur’a geliyor. Uçaktan inerken ne kırmızı halı, ne de bando var. Şaşırıyor.
Singapur Büyükelçisi’ne “ne oluyor” diye soruyor. Büyükelçi, “Singapur bir holding gibi yönetilir. Burada devlet adamları değil, yatırım yapanlar kırmızı halıyla karşılanır” diyor.
Gezi şokla başlıyor. Ama Özal, Singapur’dan çok etkileniyor. Küçücük bir ada ülkesinin Uzakdoğu pazarında nasıl lider hale geldiğini, mükemmel altyapısını görüyor. “Hemen THY buraya uçsun” diye emir veriyor.
O yıllarda filoya yeni katılan Airbus A310’la uçuşlar Delhi aktarmalı başlıyor. İlk aylarda uçaklar neredeyse boş gidip-geliyor. Bir yıl sonra da Singapur Havayolları İstanbul’a sefer yapmaya başlıyor...

26 YIL SONRA

Yıl 2012. Singapur’un önüne Dubai gibi ciddi rakip şehirler çıksa da Uzakdoğu finansının, ticaretin kalbi burada atmaya devam ediyor. Bölgedeki havacılığı da yönetiyor. Singapur’a kaç defa gittiğimi unuttum. Bu sefer gidişi Singapur Havayolları, dönüşü de Türk Hava Yolları ile yaptım. Ama THY’nin Singapur Müdürü’yle seyahatten birkaç gün önce Adana’dan İstanbul’a gelirken tanıştım.
Singapur Havayolları, İstanbul’dan Boeing 777-200 ile uçuyor. Haftada beş gün seferlerin üçü İstanbul’dan Atina bağlantılı. Yunanistan’daki ekonomik kriz nedeniyle direkt seferler durdurulmuş.
Beşinci trafik hakkına sahip Singapur, İstanbul-Atina arasında 150 Euro’dan başlayan fiyatlar sunuyor. Kısa bir uçuşta büyük uçak keyfini sürmek isterseniz, haftanın üç günü bağlantı var.
Yüksek rekabete rağmen efsane havayolu standartlarını hâlâ koruyor. Kabin ekibi yüksek zarafetini profesyonellikle birleştiriyor.

THY YOLCU ÇALIYOR

THY ise her gün A330-200’le uçuyor. Arada yolcu sayısı çoksa 289 koltuklu A330-300’e geçiyor. Singapur’dan sonra uçak Endonezya’da Cakarta’ya devam ediyor.
THY yeni business class tasarımıyla, iyi ikramıyla Singapur Havayolları’ndan yolcu çalmaya başlamış. Hem iki havayolunun da Star Alliance üyeliği, hem de Changi Havalimanı bölgenin en önemli aktarma noktası olduğu için iki şirket de ortak sefer yapıyor. Türk yolcular buradan Avustralya’ya, Tayland’da Phuket’e, Endonezya’da Bali’ye devam ediyor.
Singapur Müdürü Cengiz İnceosman, üçüncü nesil bir ‘Almancı’. Stuttgart’ta siyasal bilgiler okumuş. Sekiz yıldır THY’de çalışıyor. Almanya’da başlayan havayolu kariyerinde pazarlama-satış uzmanlığından sonraki ilk dış noktası Etiyopya olmuş. İki yıldır da Singapur Müdürü.

BAŞARILI GENÇ ADAM

 Gelir gelmez hemen Changi Havalimanı ile ortak çalışmalara başlamış. Romanya, Rusya ve Ortadoğu ülkelerine düzenledikleri ‘road tour’lar ona geçen yıl ‘Changi Havalimanı’nın gelişen en iyi havayolu’ ödülünü kazandırmış.
THY Singapur ofisinin 25 yıllık sekreteri Maya, İstasyon Şefi Linda’ya kadar ekibiyle inanılmaz uyumlu çalışıyor. Gerçek bir pazarlamacı ve bölgede ne yapılacaksa hepsini yapıyor.
Ben onu bir Adana-İstanbul uçuşunda tanıdım. Yanında Singapur’dan kilit isimler vardı. Onları operasyonlarının nereden nereye uzandığı konusunda ikna etmişti. Adana’dan Singapur’a ya da Doğu Avrupa’da bir kentten Singapur ve ötesine, neredeyse yolcu toplama turları yapıyordu.
Yakalanan business başarısını ekonomide de doruğa çıkarmıştı. Sanırım Cengiz İnceosman gibi lider kimlikli insanlar THY’nin yurt dışındaki operasyonlarının ağır taşıyıcıları oluyorlar.
Rakiplerin artmasıyla Singapur, paralı turist istiyor. Hedef Rusya ve Doğu Avrupa. En iyi bağlantılar da THY’de. Ülkede açılmasına izin verilen kumarhaneler bölgedeki yeni düşük maliyetli havayollarını da bir anda canlandırmış. Singapur Havayolları’nın kurduğu Scoot, Tiger Airways gibi şirketler hem uzun hem de uzun menzilli sefer yapıyor.
Yaz sezonunun başlayacağı 27 Mart’tan itibaren THY daha büyük kapasiteye sahip, yeni kabinli A330-300 ile uçacak. Şu an bile yer bulmanın çok güç olduğu business ‘full’ çekecek.
Ama en önemlisi, iki ülke de kazanacak. İki havayolu da daha fazla yolcu taşıyacak.