Türkiye’nin yeni uçağı

Kısa pistlere inip kalkabilen yüksek performanslı, 70 koltuklu CRJ700’lerle Atlasjet yurtiçinde çapraz, komşu ülkelerde de farklı noktalara uçuşlar başlatıyor.

Bir buçuk yıl önce Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın direktifiyle özel sektöre açılan iç hat pazarı, Türkiye’deki havayolu sektörüne doping etkisi yaptı. Rekabetle fiyatlar düştü. Türk Hava Yolları’nın ve özel şirketlerin yolcu sayısı ciddi anlamda arttı. İlk adımda havayolları talebi Avrupa hatlarında kullanılan 150-180 koltuklu filolarındaki mevcut uçaklarla karşıladı.

Şimdi sıra ikinci adımda. Atlasjet’in öncülüğünü yaptığı bu aşamada 70-90 koltuklu yeni nesil bölgesel uçaklar devreye giriyor. İç hat ve bölgesel uçuşlara zenginlik getirecek bu uçaklar, düşük uçuş maliyetleriyle havayollarına para kazandırıyor. Koltuk kapasitesi az olduğu için yüzde 50-60 gibi doluluk oranında bile karlılığını koruyor. Ayrıca büyük yolcu uçaklarının kısa pist nedeniyle uçamadığı havaalanlarına sefer yapabiliyor. Geniş kabin, deri koltuklar ve minimum gürültü oranı, yolcuya kısa uçuşlarda büyük uçakların konforunu aratmıyor. İlk uçağını teslim alan Atlasjet, ikincisi önümüzdeki hafta, üçüncüsü de haziranda olmak üzere üç adet CRJ700 tipi yolcu uçağını filosuna katacak. CRJ700’ler başta Lufthansa olmak üzere birçok büyük havayolu şirketi tarafından kullanılıyor. Çift motorlu uçağın 50 ve 90 koltuklu modelleri de bulunuyor.

Yaz aylarında bu uçaklarla Atlasjet ‘shuttle’ olarak adlandırılan saat başı seferlerle İzmir, Antalya, Bodrum gibi noktalara uçacak. Ege’de Santorini ve Mikanos’a da sefer yapılacak. Yolcular ETS kanalıyla ister sadece uçak bileti ister tur satın alabilecek.

Atlasjet Havayolları Genel Müdürü Tuncay Doğaner’in verdiği bilgiye göre kısa piste sahip Siirt, Erzincan, Mardin havaalanlarına uçuşlarının başlaması için de çalışmalar sürdürülüyor. Bu seferler Ankara aktarmalı gerçekleştirilecek. Atlasjet daha sonra Bulgaristan ve Romanya’ya da uçmaya başlayacak.

Türkiye pazarına CRJ700 ile girmekten çok mutlu olduklarını söyleyen Bombardier Bölge Satış Müdürü Rafael Hattat, birkaç yıl içinde bu pazarda yeni nesil bölgesel yolcu uçaklarının kullanımının artacağına dikkat çekiyor. Bombardier halen rakibi Brezilyalı Embraer şirketi ile THY’nin üzerinde çalıştığı bölgesel alım projesini yakından takip ediyor.

Filosunu hızla büyüten Atlasjet önümüzdeki günlerde teslimatı tamamlanacak CRJ700 uçaklarının yanı sıra dördü Airbus A320, ikisi de A319 toplam altı adet yeni fabrika çıkışlı uçaklarını 15 Haziran’a kadar teslim alacak ve uçak sayısı 17’ye ulaşacak. Şirketin ayrıca 110 koltuk kapasiteli Embraer şirketine verdiği 6 adetlik ERJ195 siparişi de bulunuyor. Teslimatları iki yıl sonra yapılacak bu uçaklarla Atlasjet Avrupa hatlarında tarifeli uçuşlara başlayacak. Tolga ÖZBEK

TAV’da hedef dünya projeleri

Mısır’da Kahire Havalimanı TB3 Terminali’nin temelini atan Tepe-Akfen Konsorsiyumu (TAV), gözünü dünya havacılık projelerine dikti. Bu yıl ihalesi yapılacak yedi havalimanı projesi olduğunu söyleyen TAV’ın CEO’su Sani Şener hedeflerinin bu projelerden en az bir inşaat bir de işletme ihalesi alabilmek olduğunu açıkladı.

Havayolu sektörünün tekrar toparlanma sürecine girmesi havalimanı yatırımlarını da hızlandırdı. Geçen yıl tüm dünyadaki toplam havalimanı yatırımları 31 milyar dolara ulaştı. En fazla yatırım Asya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da gerçekleşti. Halen havalimanı inşaat ve işletme sektörü yedi büyük ihaleyi takip ediyor: Bunlar sadece inşaat olarak Doha (Katar), Sanaa (Yemen) ve Moskova’nın yeni terminali. Ayrıca İstanbul Atatürk, Bombay ve Yeni Delhi de işletme ihalesine çıkıyor. Tunus’ta Enfidha ise Yap-İşlet-Devret (YİD) ile ihale edilecek.

Tüm ihalelere katılan TAV hepsinden yeterlilik aldı. Yerli ortaklarla ihalelere giren TAV, bilgi birikimine ve tecrübesine güveniyor. TAV’ın rakipleri arasında Alman Fraport, Fransız Aeroport de Paris, Malezyalı Kuala Lumpur gibi şirketler bulunuyor.

Sani Şener’e göre Atatürk Havalimanı TAV’ın ‘amiral gemisi’. Atatürk Havalimanı inşaatından işletmesine çok büyük tecrübe sağladığını söyleyen Şener, İstanbul’un Kahire, Dubai, Tahran ve Ankara’daki projeleri kazanmalarının arkasında en önemli referansları olduğuna dikkat çekiyor. Yurt içi ve yurt dışından yakından takip edilen Atatürk Havalimanı işletme ihalesi uzun süredir çetin geçeceğinin sinyallerini veriyor.

İhalede herkesin şansının eşit olduğuna inanan Şener ‘İstanbul Türkiye’nin giriş kapısı ve 500 bin metrekarelik dev bir bina. Burayı yönetmek çok önemli. Ama sonuçta bu bir ihale. İnşallah biz alırız’ diyor.

Yeni kanunla havalimanlarının özelleştirilmesinin aynı havayollarında olduğu gibi bu sektöre de ciddi bir gelişim olanağı sunacağına inanan Şener, havalimanlarının özel sektöre geçmesiyle hizmet kalitesinin yükselip istihdamı artıracağına dikkat çekiyor. Her havalimanının yeni uçak getirebilmek için kendi pazarlamasını yapmasının Türkiye’nin tanıtımında da etkin rol oynayacağı tahmin ediliyor.

Falcon 7X göklerde

Fransız Dassault şirketinin en büyük iş jeti Falcon 7X, ilk uçuşunu başarıyla yaptı. Bordo Merignac’tan havalanan Falcon 7X, 1 saat 36 dakika havada kaldı. Tarihi uçuşun test pilotları Yves Bill Kerherve ve Philippe Deleume tarafından gerçekleştirildi. Prototip olarak adlandırılan üç test uçağının 15 ayda 1200 uçuş saati teste tabi tutulacağını belirten Dassault yetkilileri, teslimatların havacılık otoritelerinin sertifikasyonundan sonra 2006’nın sonbaharında başlayacağını açıkladılar. Ultra uzun menzilli iş jeti pazarında ilk defa 2001’de lanse edilen uçak 50 siparişi geçti. Fransız imalatçı artan talebi ayda 3 Falcon 7X üreterek karşılamayı planlıyor. Üç motorlu, 10 bin 500 kilometre menzilli Falcon 7X, geniş kabini ile kıtalararası uçan işadamları tarafından tercih ediliyor.

En yaşlı Airbus

Avrupalı imalatçı Airbus, MNG Havayolları’na hizmetteki en yaşlı Airbus uçağı olan 19 imalat numaralı A300 tipi kargo uçağının 30’uncu yaşını kutlaması nedeniyle özel ödül verdi. TC-MNA çağrı işaretli uçağın düşük arıza oranıyla uçtuğunu belirten Airbus Müşteri Servisi Başkanı Alain Marechal, MNG Havayolları’nın teknik bakım ve idame konusunda gösterdiği başarıdan dolayı Genel Müdür Yavuz Çizmeci’ye plaket verdi. TC-MNA, havayolu kurulduğunda şirketin ilk uçağıydı. Hızla büyüyen MNG Havayollarının filosunda halen üçü yolcu yedisi kargo toplam 10 adet A300B4-200 tipi uçak bulunuyor.

Lufthansa Ankara’ya ödül

Lufthansa Alman Havayolları’nın Ankara Esenboğa İstasyon Müdürlüğü, şirketin sefer yaptığı toplam 177 uçuş noktası arasında birinci seçildi. Lufthansa’nın periyodik olarak ölçtüğü yolcu memnuniyetine göre her ay istasyonlar arasında araştırma yapılıyor. Detaylı olarak yapılan değerlendirmede şubat ayında en yüksek puanı Ankara Esenboğa Havalimanı İstasyonu aldı.

Check-in personelinin mesleki becerisi ve yolcu ilişkilerindeki profesyonelliğinin ön planda olduğu değerlendirmede ödülü Lufthansa’nın Ankara peroneli adına Türkiye Genel Müdürü Sadık Elmas Esenboğa İstasyon Müdürü Tayfun Eralp ile Türkiye İstasyonları Müdürü Arnold Dropmann’a verdi.

Türkkuşu 70 yaşında

Türk Hava Kurumu’nun (THK) havacılık ve eğitim çalışmalarını yürüten icra organı Türkkuşu 70 yaşına bastı. Ankara’daki törende konuşan Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral İbrahim Fırtına, THK ve Türkkuşu’nun sivil havacılığa yön veren Atatürk’ün mirası kurumlar olduğunu söyledi.

HABOM’a yabancı ortak

Türk Hava Yolları’nın İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’nda açacağı Havacılık Bakım Onarım ve Modifikasyon Merkezi (HABOM) projesinde yabancı ortak konusunda son aşamaya gelindi. En son Singapur Technologies Aerospace Ltd (ST Aero) ile Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin görüşme yaparken, THY’nin HABOM için yabancı ortağını önümüzdeki günler içinde açıklaması bekleniyor.

Yaklaşık 200 milyon dolara mal olması planlanan tesisin 2007’de hizmete girmesi hedefleniyor. Bölgedeki havayollarına hizmet verecek merkez aynı zamanda eğitim hizmeti de sunacak.

THY’nin toplam teknik işgücünü 2 bin 100’den 4 bine çıkartacak projenin hayata geçmesiyle her yıl bakımda 1 milyar dolarlık ciroya ulaşılması hedefleniyor. THY’nin HABOM’un yanı sıra Antalya merkezli bakım tesisi için de çalışmaları sürüyor.

THY’nin HABOM’la birlikte Sabiha Gökçen’de uçuş okulu çalışmalarında ise uçak alım aşamasına gelindi. Uçuş Okulu, THY’nin yanı sıra yabancı şirketlere de pilot yetiştirecek.

Swiss’ten ikram keyfi

İsviçreli havayolu şirketi Swiss, ekonomi sınıfında kısa ve orta menzilli hatlarda durdurduğu ücretsiz ikram servisini 25 Mayıs’tan itibaren yeniden başlatıyor. Avrupa hatlarında kısa mesafeli uçuşlarda yolculara sıcak-soğuk içeceklerin yanı sıra sandviç gibi hafif yiyecekler, 2 saati aşan Zürih çıkışlı İstanbul, Atina, Madrid ve Lizbon hatlarında ise sıcak yemek servisi yapılacak.

A400M’de ilk kesim

Türkiye’nin de ortak olduğu Avrupa’nın nakliye uçağı Airbus A400M’de ilk parça kesiminin yapılmasıyla TAİ’de imalat çalışmaları resmen başlamış oldu. Türkiye’nin 10, Almanya’nın 60, Fransa’nın 50, İspanya’nın 27, İngiltere’nin 25, Belçika’nın 8 ve Lüksemburg’un da 1 uçak alacağı projede Ankara merkezli TAI, toplam 600 milyon euroluk tasarım ve imalat yapacak. On beş yıla yapılan sürede TAI Türkiye’nin yüzde 5.56 katılım payına rağmen projeden yüzde 8’lik iş alacak. A400M’de TAI’nin tasarlayıp imal edeceği parçalar arasında ön-orta gövde, paraşütçü kapıları, kuyruk konisi, kanatçıklar, hava frenleri, gövde kabloları ile gövde uçuş test ekipman kabloları, aydınlatma ve su/atık su sistemleri yer alıyor.