Türk Hava Kuvvetleri yüzde 85 ile lider

BİR uçağı envantere alıp hangara çekmekle bir şey olmuyor. Asıl sorumluluk ondan sonra başlıyor. Uçağı sürekli faal tutmak, bütün operasyonlarda kullanabilmek, en zor şartlarda görevden başarıyla dönmesini sağlamak, hepsi çok önemli... Bazen bir çatışma hattının neredeyse içine iniyor, bazen de bir felaket bölgesine yardım taşıyor. Yardım taşınan yerlerin çoğunda bir uçağın inişini sağlayacak standartlar bile olmuyor. Pist gibi ama yarı hazırlanmış toprağa inen uçak, zaman zaman silahlı çatışmaların ortasında da kalıyor. Türk Hava Kuvvetleri (HVKK) bu uçağı kullanan ülkelere göre açık ara ile faaliyet oranını en yüksekte tutuyor. Yüzde 85 oranı aslında uçağın tam hakkını verdiğimiz, ödediğimiz para ile helalleştiğimiz bir yüzde.

BAKIMDA DORUKTAYIZ

A400M uçağının sürekli göreve hazır olması için ciddi bir bakım gerekiyor. Kayseri’deki 12. Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı içinde mükemmel bir bakım merkezi kurulu… Milli  Savunma Bakanlığına bağlı Bakım ve retrofit konularının sorumlusu Hava  Mühendis Binbaşı Süleyman Erbil.  Uçaklarla yatıp uçaklarla kalkıyor. Bakımda sağladığı başarı Airbus’a bile örnek olmuş. Sonra işi büyütmüşler.  İlerideki yıllara da hazırlık için Türkiye’de ilk defa askeri bir üs de bakım merkezi içinde yabancı bir şirketin çalışmasına izin verilmiş. Personelin çoğu Türk ama şirket yabancı. Airbus’la ortak yapılan bu işler belki zamanda yakın ülkelerdeki A400M ‘lerin büyük bakımlarının da yapıldığı bir merkez olacak. Kazakistan bu konuda en ilgili ülkelerden biri. Geriye ne kalıyor. Eğitim için simülatör. Ama çok pahalı. 50 milyon dolarların üstünde. Çevre ülkelerde de uçak sayısı arttıkça eğitim işi yoğunlaşacak. Belki o zaman simülatör merkezinin oluşumu gündeme gelecek.

İşte A400M’in anahtarı

ÜLKELER-SİPARİŞLER

Şu anda en büyük filo Almanlar da. 30 uçak teslim aldılar, siparişleri 53 adet.  İngiltere 22 siparişinden 20’sini artık uçuruyor. Fransa’nın 50 siparişi var ama henüz 15 uçağı teslim aldı. İspanya siparişi olan 27 uçaktan 5’ini teslim aldı, Malezya ise 4 uçağının 4’ünü de aldı ve kullanıyor. Belçika ve Lüksemburg’un siparişleri var ama uçakları henüz teslim almadılar.  A400M ile Kazakistan, Suudi Arabistan, Yeni Zelenda, Katar, Pakistan ve Kanada ilgileniyor. Sadece askeri amaçlar için değil üstün bir nakliye için de A400M güçlü bulunduğu için sivil kargo taşıyıcılarının da bakış açılarına girdi.

2022’DE SON UÇAK

Her biri 120 milyon dolardan 1 milyar 200 milyon dolarlık harcama ile alınan 10 uçaktan sonuncusunu ertelendi. Nedeni en gelişmiş modelinin de filoda yer almasıydı.  Benim uçtuğum 9’uncu uçak, ilk uçaklara göre daha yeni teknolojilere sahipti.  Kayseri’de su takı yapılarak yani iki tarafından itfaiye ekiplerince su sıkılarak geleneksel törenle karşılanan uçağın bir anda çevresini aileler sardı. Onlar için her göreve gidişte heyecanlı bir bekleyiş yaşanıyordu. Alkışlar içinde uçağın kapısı açıldı. Ve kucaklaşmalar birbirini izledi.

TÜRK’TEN TÜRK’E TESLİM

- İSPANYA’nın Sevilla şehrindeki Airbus askeri uçak fabrikasında büyük bir sürprizle karşılaştım.  Türk Hava Kuvvetleri’ne teslim edilecek A400M uçağının işlemleri tamamlandıktan sonra sıra teslimata geldi. Uçağı arada bulunan bir yabancı oluşum OCCAR’a ilk teslimi yapan Airbus adına bir Türk’tü.  Uçak mühendisi İbrahim Pala, yıllardır Airbus’ta çalışıyordu ve teslimden sorumluydu. Kendi ülkesinin hava kuvvetlerine teslimi yaparken çok heyecanlıydı. Zaten hiperaktif olan mühendis, en ufak bir eksik olmadan teslim için koşturup durdu. Uçak Airbus’dan OCCAR’a teslim edildi. Belçika, Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve İngiltere’nin Ortak Silahlanma Örgütü (Organisation for Joint Armament Cooperation ) oluşumu adına uçağı yine bir Türk temsilci Murat Atabey teslim aldı. Bu şirkette uçağı Hava Uçak Bakım Albay –Hava Kuvvetleri Komutanlığı A400M Şube Müdürü  teslim etti. Mustafa Kemal Pektaş ile Savunma Sanayi Uçak Daire Başkanlığı Personeli Süleyman Mert’e teslim etti. Zincirin bütün halkalarında Türkler vardı. Ne güzel değil mi?

VE BİR PLAKET ALIYORUM

- UÇAĞIN sahibi ve sorumlusu Hava Pilot Tuğgeneral Selçuk Aygün Ağustos YAŞ kararıyla A400M’deki başarıların desteğiyle Tümgeneral rütbesine terfi ettirilmişti. Uçağın Bakımı ve Retrofitini başarıyla yürüten ekibin Komutanı Hava Tuğgeneral Ercan Teke ile birlikte bizim inişimizi pist başında bekliyorlardı. Uçaktan indikten sonra hemen apronda bana bu uçuş anısına bir plaket verdiler. Böylece özel olarak verilen izinle gerçekleşen uçuşun bir de belgesi olmuştu. Bu ana bizi Sevilla’dan kusursuz bir uçuşla getiren 221.Filo Komutanı Hava Pilot Binbaşı Tuna Selçuk Yılmaz da tanıklık ediyordu.

SÜRAT–KAPASİTE–MENZİL... DAHA UZAĞA DAHA ÇABUK

A400M Filo Komutanı Hava Binbaşı Tuna Selçuk Yılmaz ve bakımın en tepesindeki isim Binbaşı Süleyman Erbil ile konuşma fırsatım oldu. İşte o konuşmadan sorular ve cevaplar:

Tuna Selçuk Yılmaz

Uçuş tecrübelerinize dayanarak A400M uçağını anlatabilir misiniz? A400M kaptan koltuğunda oturmak nasıl bir his? Uçağın avantajları nelerdir?

 A400M, bir pilotun “Keşke yarın A400M ile bir uçuşum olsa” dediği güzel bir uçak. Uçakla iletişime geçmeye başladığınız andan itibaren sanki bir pilotun yönetebileceğinden daha fazla sistemi kolaylıkla yönetebildiğinizi görüyorsunuz. Pervaneli bir uçak ile kıyaslandığında sürat ve son teknoloji seyrüsefer sistemleri uçağın en büyük avantajları.

Sizi heyecanlandıran bir anınızı paylaşabilir misiniz?

MSN093 uçağının ferry uçuşunda uçaktaydım. Uçuş esnasında aklıma C-160 uçağının o ilk uçuşlarıyla ilgili görmüş olduğum fotoğraflar geldi. Uçaklar envantere katıldıktan sonra uzun yıllar uçarlar, artık onların ‘karakterleri’ dahi oluşur. O uçuş esnasında sanki büyütmem, eğitmem gereken bir çocuğum olmuş gibi hem çok sevindim, hem de o tatlı sorumluluğu omuzlarımda hissettim.

Türkiye’nin üretim ortağı olduğu A400M projesine ilişkin değerlendirmelerinizi alabilir miyiz?

Süleyman Erbil

 A400M Projesi, hem kendini havacılık alanında kanıtlamış bir firma olan Airbus ile çalışma bakımından, hem Avrupa ülkeleriyle ortak ilk uçak projesi olması açısından, hem de bir uçak üretimi projesinde yer alınması bakımından oldukça önemli. Ben önümüzdeki yıllarda uçakların teslimatından sonra projenin yeni projelerle yeni fikirlerle devam edeceğini düşünüyorum.

Hava Kuvvetleri envanterine yeni bir uçak olarak A400M girmesinin nasıl bir değişiklik yarattığını düşünüyorsunuz?

Basit ifadelerle ‘sürat’, ‘kapasite’ ve ‘menzil’. Daha çok yükü daha uzağa, daha çabuk ulaştırabiliyoruz.

A400M’in hangi özelliği sizi daha çok etkiledi ya da size daha büyük kolaylıklar sunuyor?

Beni en çok etkileyen özelliği HUD (Head Up Display) Bütün uçuş aletlerini dışarıyı da görürken takip edebilmek bir pilot için belki de avantajların en büyüğü.

Yaklaşık 4000 saat uçuşun sonunda yüksek bir faaliyet oranı ile görev yapıyor olmanızı öncelikle hangi kriterlere dayandırırsınız?

En önemli kıstas titiz, iyi eğitilmiş bakım personeli. Burada yöneticilerinden en alt seviye personeline kadar nasıl bir uyum içinde olduklarını hissedebiliyorsunuz.

Önemli yurtdışı görevlerinde, yabancı bir meydana gittiğinizde A400M uçağı ile uçmak size pozitif bir etki sağlıyor mu?

Elbette. Uçuş sonunda daha az yorgun olduğumu hissediyorum. Ayrıca uçağı görenlerin hayranlıkla izlemesi de dikkatimizden kaçmıyor.

A400M ile deneyimlerinizden bahsedebilir misiniz?

A400M ile CAT-III-A hava şartlarında iniş, helikopter nakli, bariyer nakli, 10 saat üzeri uçuş, oto pilot ile iniş, öncelikle aklıma gelecek konuların başında gelir. Önceki uçuş hayatımda karşılaşmadığım deneyimler. A400M kokpitini deneyimleme şansına sahip olmak bence bizi dünyanın ‘şanslı’ pilotları yapmaktadır.