Over book kafa karıştırıyor

Sıra size geliyor ve bileti uzatmanızla görevliden "Uçağımızda yer yok" cümlesini işitiyorsunuz. Başınızdan aşağı kaynar sular dökülüyor. İşte bu durum over book, yani kapasiteden fazla bilet satımı olarak adlandırılıyor. Bunu tüm havayolları yapıyor.

YOLCU MAĞDURİYETİ

Yolcular kimi zaman dava yoluna gidiyor. Bunlardan biri geçtiğimiz aylarda yaşandı. Yargıtay, havayolunun uçaklarının tüm koltuklarının dolu olması için fazla bilet satmakla ağır kusurlu olduğunu, olayın yolcuların zamanında uçuşlarını yapamamalarıyla seyahat özgürlüğüne ve kişisel haklara saldırı içerdiğine karar verdi. şirket 500 YTL tazminat ödemeye mahkum oldu. Dünyadaki tüm havayolları doluluk oranlarını yüksek tutmak için over book uygulaması yapıyor. Yani 100 koltuklu bir uçağın yapacağı sefer için havayolu 110 hatta 115 bilet satılıyor. Çünkü istatistikler son anda uçağa binmeyecek, uçuş tarihini değiştirecek veya bağlantılı seferse uçağı kaçıracak yolcuların varlığını ortaya koyuyor. Ancak bazen evdeki hesap çarşıdakine uymuyor. Beklenenden daha fazla yolcu uçuşa geliyor. Yolcular uçamıyor. Ama havayolu gelir elde etmek için bu riski göze alıyor.

Havayolu over book nedeniyle yerde yolcu bıraktığında en az mağduriyeti sağlamak zorunda. Bedava bilet vermek, ekonomide uçuyorsa business class’a yükseltmek veya konaklamasına sağlamak önlemlerden sadece birkaçı. Yani havayolu kabul edilebilir riskleri alarak gelirlerini yükseltmeye çalışıyor. Çünkü boş giden koltuk zarar hanesine yazılıyor. Aslında bu uygulama yolcuyu yani tüketiciyi de koruyor. Rezervasyonda dolu gözüken bir uçağın yarı kapasiteyle havalanması yerine over book ile doluluk artırılıyor. Yolcuya yer buluyor, uçuş tarihini kesinleştirirse yani açık tarihli bilet almazsa daha ucuza uçuyor. Havayolu da para kazanıyor. Türk Hava Yolları, over book uygulamasıyla 2004’te 10 milyon dolar kar etti. 2005’te bu rakamın 15 milyon dolara çıkması bekleniyor.

Havayolu şirketleri çok farklı fiyatlarla aynı koltuk için yolcunun karşısına çıkıyor. Elastikiyet yani istediğiniz tarihte uçabileceğiniz biletlerin fiyatları diğerlerine göre daha pahalı. Çünkü yolcu istediği tarih değişikliğini yapıp uçabiliyor. Havayolları yolculara bu esnekliği sunabilmek için özel bir metot izliyor. Milyon dolarlık bilgisayar yazılımları her uçuş, her tarih için çok ihtimalli varsayımları hesaplıyor. Yoğun olan günler ve saatler hesaplanıyor. İhtimallerin tutması için veriler sık sık güncelleniyor.

Örneğin Amerika’da yasalar olaya toplumsal israf mı, yoksa birey hakkı mı olarak bakıyor. Kurallar toplumdan yana. Bu nedenle sık sık over book yaşanıyor. Yolcular bedava bilet, indirim alıyor ve haklarından gönüllü olarak vazgeçip bir sonraki uçakla devam ediyor. Veya dava yoluna gidiyor. Avrupalılar biraz daha bireyci. Over book cezaları ağır. Toplam 10 bin yolcuda Amerika’da 30-35, Avrupa’da 25-30 yolcu uçağa binemiyor.

Ancak gerek Amerika, gerekse de Avrupa’da uçak seferi sayısı Türkiye’den kat kat daha fazla. Yolcu 1-2 saat gecikmeyle ulaşacağı yere gidiyor. Ancak Türkiye’de uçak sefer sayısı daha az. Haftada iki sefer yapılan bir yerde bırakılan yolcunun en az iki gün daha konaklama masraflarının karşılanması gerekiyor. Bilete oranla maliyet daha yüksek olduğu gibi uçuşların az olduğu hatlarda over book neredeyse yapılmıyor. Ayrıca Türk yolcu Amerikan veya Avrupalı gibi davranmıyor. Dava açmasa da tepkisini gösteriyor. Over book yapan havayoluna küsüyor.

Bu nedenle Türkiye’de bu rakamlar Amerika ve Avrupa’ya oranla neredeyse on kat daha düşük. Örneğin Türk Hava Yolları’nda her 10 bin yolcudan 2.7’si over book’la karşılaşıyor.

UÇUŞA ERKEN GELİN

Havayolları, yolcuların ucuz uçabilmesi için rezervasyonlarını erken yapmalarını ve seyahat tarihlerini kesinleştirmesini istiyor. Uçuş tarihleri esnek olan biletlerin fiyatları daha yüksek. Biletinizi aldıktan sonra uçuş gününde havalimanına erken gelin. Unutmayın, check-in işlemini erken yaptıran uçağa biniyor. Tolga ÖZBEK

MILES&smıles başlıyor

Türk Hava Yolları yeni özel yolcu programı Miles&Smiles’ı 15 Şubat’tan itibaren uygulamaya başlıyor. Mevcut Miles&Miles’dan geliştirilen program, yolcuların karşısına dört yeni kartla çıkıyor. Classic, Classic Plus, Elite, Elite Plus kartları, yolcuların gerçekleştirdikleri uçuş milleri karşılığında verilecek. Eski Miles&Miles kartları en kısa zamanda yenileriyle değiştirilecek. Garanti Bankası ile alışverişe mil veren Shop&Miles uygulaması ise devam edecek. İşte yeni kartlar:

Classic: Başvuran her yolcu bu kartı alıp mil toplamaya başlıyor.

Classic Plus: Son 12 ay 20 bin uçuş mili yapanlar kazanıyor. Millerin geçerlilik süresi iki yıl. Yenilenmesi için yılda 10 bin veya iki yılda 15 bin mil uçuş mili kazanılması gerekiyor. Kart sahipleri ekonomi sınıfı uçsa da iç hatlarda CIP salonlarından yararlanabiliyor.

Elite: Son 12 ay 40 bin uçuş mili yapanlar kazanıyor. İki yıl geçerli. Yenilenmesinde yılda 30 bin veya iki yılda 45 bin uçuş mili yapmak gerekiyor. Kart sahipleri iç ve dış hat CIP salonlarından yararlanıyor.

Elite Plus: Son 12 ay içinde 80 bin uçuş mili yapanlar kazanıyor. Geçerlilik süresi 2 yıl. Yenilenmesi için yılda 40 bin yada iki yılda 60 bin uçuş miline ulaşılması gerekiyor. Sadece 400 kişinin yararlanacağı bu kartta uçaklarda yer garantisi veriliyor.

JFK’ya helikopterle uçun

Pan American Havayolları’nın bir efsane haline gelen New York JFK Havalimanı ile şehir merkezi Manhattan arasındaki helikopter seferleri 13 Mart’ta yeniden başlıyor. US Helicopters tarafından gerçekleştirilecek tarifeli uçuşlarda yolcular Manhattan’daki özel heliporttan alınarak 8 dakikada JFK Havalimanı’na götürülecek. Tek yön kişi başına vergiler dahil 159 dolar olarak belirlenen fiyatlarda uçuşlar Sikorsky S76 tipi helikopterle yapılacak. Yolcu helikoptere bindirilirken özel güvenlikten geçirilecek. Büyük ilgiyle karşılaştıklarını belirten US Helicopters, nisan ayında New York’un diğer havalimanları La Guardia ve Newark’a da helikopter uçuşlarının başlayacağını açıkladı.

Pazar hareketlendi

Son günlerde arka arkaya yaşanan gelişmeler Türk havayolu sektörünü hareketlendirdi. ETS grubu Atlasjet’in tamamını alırken operasyonun ağırlığını charter yani tarifesiz yolcu taşımacılığından tarifeli uçuşlara kaydıracağını açıkladı. Atlasjet’in kurucusu Öger Grubu ise 9 ayrı havayoluyla çalıştıklarına, bu ayrılıkla amaçlarının diğer şirketlere eşit mesafede kalmak olduğuna dikkat çekti.

Charter yolcu pazarından çekilen MNG’nin sürpriz kararı holdingin yeniden yapılanmasına bağlanırken Genel Müdür Yavuz Çizmeci de görevinden ayrıldı. MNG bundan sonra operasyonunu tamamen kargo üzerine yoğunlaştıracak. Şirket filosundaki 9 yolcu uçağını da iade edecek. MNG’den ayrılacak pilotlar, hemen diğer şirketler tarafından kapışılmaya başlandı.

Sektördeki bu hareketlilikle birlikte Antalya merkezli Sky Havayolları charter yani tarifesiz uçuşlarla işçi pazarına gireceğini açıkladı.

YENİ ORTAKLAR

Türkiye’deki hareketlilik yabancı-yerli gruplar tarafından da yakından izleniyor. Uzun süredir yabancı yatırımcıların görüşen Onur Air’den sonra Fly Havayolları’yla ortaklık konusunda çalışmalarını sürdürüyor. Ulaştırma Bakanlığı rekabeti artıracak ve finansal yapıyı güçlendirecek ortaklıklara yeşil ışık yakıyor.

İstanbul Havayolları’nın uzun yıllar genel müdürlüğünü yapan Safi Ergin’in Tail Wind’i kurmasından sonra havayolunun eski sahibi Özcan Toplar yeni bir şirket için düğmeye bastı. İstanbul Express adı verilen şirket charter uçuşlarının yanı sıra iç hatlarda da sefer yapmayı hedefliyor.

Sevginizi gökyüzünde paylaşın

Sevgililer gününde THY ve Lufthansa özel promosyon yapıyor. İki havayolu İstanbul çıkışlı Avrupa hatlarında, ekonomi sınıfı, gidiş-dönüş, vergiler hariç iki kişi 189 eurodan başlayan fiyatlar sunuyor.

THY, 31 Mart’a kadar İstanbul’dan Madrid ve Barcelona’ya uçacaklara 118 eurodan başlayan fiyatlar veriyor. Gidiş-dönüş, ekonomi sınıfı biletlere vergiler dahil değil.

Emirates, 31 Mart’a kadar Şeysellere ekonomi sınıfı, gidiş-dönüş, vergiler hariç 500 eurodan başlayan uçuş imkanı sunuyor.

Iberia, 31 Mart’a kadar ekonomi sınıfı, gidiş-dönüş, vergiler hariç Barcelona ve Madrid’e 119, Lizbon’a 129 eurodan başlayan fiyatlarla uçuyor.

Swiss Havayolları’nda, Avrupa’ya gidiş-dönüş, vergiler hariç 70 eurodan başlıyor.

Katar Havayolları, 26 Mart’tan itibaren Hindistan’daki altıncı noktası Nagpur’a uçmaya başlıyor.

Atlasjet, kötü hava şartlarında uçuş iptallerinde yolcularını bilgilendirmek için cep telefonuna mesaj atıyor.

British Airways, 26 marttan itibaren Londra-Ankara uçuşlarına başlıyor.