İşadamlarından büyük ilgi gören ve fiyatları 1.2 milyon dolardan başlayan çok hafif sınıfındaki özel jetler satış rekoru kırıyor.
İmalatçıların ön satış anlaşmasını internet üzerinden yaptığı 4-5 yolcu kapasiteli uçaklar, ortalama 1-2 saatlik uçuşlarda kullanılıyor. Kısa pistlere rahatlıkla inip-kalkabilen yeni nesil teknolojilere sahip bu uçaklar, çok düşük uçuş maliyetleriyle de dikkat çekiyor.
Özellikle 11 Eylül saldırıları sonrasında artan güvenlik önlemleri, havalimanlarında kaybedilen zaman, işadamlarını özel uçaklara yönlendiriyor. Kısa uçuşlar için özel uçaklar işadamlarına kolaylık ve esneklik sağlıyor. Buna yeni nesil uçakların teknoloji sayesinde sunduğu düşük maliyetler eklenince işadamları mikro jet de denilen yeni nesil küçük özel uçaklara büyük ilgi gösteriyor.
Finans sektörü de pazarı destekliyor. Sunulan uygun leasing yani finansal kiralama imkanlarıyla birlikte uçaktan hisse satan şirketler farklı alternatiflerle işadamlarının karşısına çıkıyor. Sipariş için imalatçılar 15 bin dolardan başlayan ön ödeme alıyor.
Yapılan araştırmalar, mikro iş jeti pazarının büyüklüğünü ortaya koyuyor. Gelecek 20 yıl içinde uzmanlar halen kullanımdaki 14 bin piston çift motorlu ve tek turboprop motorlu uçakların mikro jetlerle değiştirilmesi bekleniyor. Bu inanılmaz büyük pazara Cessna gibi köklü imalatçıların yanı sıra yeni şirketler de hızla giriyor. Halen yaklaşık 3 bin civarında siparişe sahip çok hafif jetlerin yıl sonundan itibaren hizmete girmeye başlamasıyla birlikte satışların katlanarak artacağı tahmin ediliyor.
Tek pilotla uçurulabilen yeni nesil jetlerin, ortalama iki saatlik uçuşta harcadığı yakıt, lüks bir otomobilin aynı yol için yakacağı benzin maliyetinin biraz üzerinde. Buna sağladığı zaman tasarrufu ve konfor eklenince mikro jetlere birçok işadamı "uçan limuzin" gözüyle bakıyor. Ağırlıklı olarak kompozit gibi çok hafif yeni nesil malzemelerin kullanıldığı uçaklar, çok az bakımla idame ettiriliyor.
İŞTE GELECEĞİN UÇAKLARI
Halen ilk uçuşlarını yapan uçaklar arasında
Eclipse 500, Cessna Mustang, Adam 700 ve D-Jet
bulunuyor. Proje olarak Excel-Jet’in Sport-Jet,
Tam-Air’in Epic Jet, Avocet ProJet, Safire Jet
gibi modellerin tasarımları sürüyor.
D-JET
Adını ürettiği kompozit gövdeli tek motorlu Katana serisi eğitim uçaklarıyla duyuran Diamond şirketi, ilk iş jetini 18 Nisan’da uçurdu. Toplam 5 koltuğa sahip, kompozit gövdeli, tek motorlu uçak, özellikle Amerika pazarı için imal edildi. Menzili 2 bin 400 kilometre olan tek motorlu D-Jet, saatte 582 kilometre hızla uçabiliyor. Diamond şirketi teslimatlara 2009’da başlamayı hedefliyor. Uçağın satış fiyatı 1.2 milyon dolar.
ADAM A700
Adam şirketi, önde ve arkada iki adet piston motoru bulunan A500 modelini geliştirerek ilginç bir tasarıma imza attı. Jet motor takılan ve A700 olarak adlandırılan uçak, yaklaşık 2 milyon 250 bin dolardan müşterilere sunuluyor. İlk uçuşunu 2003’te gerçekleştiren Adam 700, halen test aşamasında bulunuyor. Şirket uçağın sertifikasyonunun 2007’de tamamlamayı hedefliyor. Toplam siparişler ise halen 250 civarında.
ECLIPSE 500
Bu uçaklar arasında en fazla sükse yapanı Eclipse 500. 1990’ların sonunda daha projeyken pazara "1 milyon dolardan daha ucuz" sloganıyla çıkan Eclipse 500, tam 2 bin 350 adetlik siparişe ulaştı. İlk uçuşunu 2002’de yapan uçak halen test ve sertifikasyon aşamasında. Microsoft eski başkanlarından Vern Raburn’ün projesi olan Eclipse’in teslimatların önümüzdeki yıl başından itibaren yapılması planlanıyor. Kabini beş yolcu kapasiteli uçak, 1.3 milyon dolar fiyatla satılıyor.
CESSNA MUSTANG
Citation serisiyle küçük iş jetleri pazarında önemli bir yere sahip Amerikan Cessna şirketi, Mustang modeliyle bu pazara giriyor. Uçak rakiplerine oranla daha geniş ve uzun kabiniyle dikkat çekiyor. Bu nedenle uçağın fiyatı 2.5 milyon dolar. Halen satışları 500 adeti zorlayan Mustang için şu an sipariş verilse 2009’a teslimat günü veriliyor. Testleri süren Mustang’in yıl sonunda müşterilere teslimatı başlayacak. Mustang ile uçuş okulları da çift motorlu uçak eğitiminde kullanmak üzere ilgileniyor.
EclipseMustangAdam 700D-Jet
Seyir Hızı (km/saat)550630610582
Menzili (km)2.3682.4082.1102.299
Yolcu kapasitesi5453+2
Kabin uzunluğu (cm)376442530350
Kabin eni (cm)142142137142
Kabin yüksekliği (cm)127132131144
Fiyatı (milyon $)1.32.52.251.2
Pilotlar İstanbul’da buluşuyor
Uluslararası Pilotlar Birliği Federasyonu (IFALPA), 61’inci Genel Kurul Toplantısı’nı 28 Nisan-2 Mayıs arasında İstanbul’da yapıyor. Tarihinde ilk defa rekor sayıda, 95 ülkeden 550 delegeyle toplanacak IFALPA Genel Kurulu, yönetim yapısının değişikliğinden sektörel sorunların çözümüne çok sayıda radikal karara imza atacak.
Türkiye Havayolu Pilotları Derneği (TALPA) tarafından gerçekleştirilen organizasyonda 14 çalışma komitesi görev yapacak. Bu yılın önemli konuları arasında görev saatleri, kaptan pilot sorumlulukları, havacılığın çevre etkileri, havalimanları altyapısı ve İngilizce sorunlarının giderilmesi konularında yapılan çalışmalar ele alınacak. Havacılık otoriteleri ve imalatçılar üzerinde ciddi bir yaptırıma sahip IFALPA’nın kararları sektör tarafından da dikkatle takip ediliyor.
Türkiye’nin 46 yıl sonra böyle bir organizasyonu yeniden İstanbul’a getirdiğini belirten TALPA Başkanı Kaptan Pilot Tuna Gürel, hem alınacak kararlar hem de seçim açısından bu toplantının büyük önem taşıdığını söyledi. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın açacağı toplantının sponsorları arasında THY, TÖSHİD, AtlasJet, TAV, Havaş, Çelebi, ETS ve Point Hotel bulunuyor.
TÜRK YILDIZLARI KADIKÖY’DE
Hava Kuvvetleri akrobasi filosu "Türk Yıldızları", IFALPA Genel Kurulu ve Türkiye Pilotlar Günü nedeniyle 30 Nisan’da İstanbullulara çok özel bir gösteri yapacak. Kadıköy Deniz Otobüsleri İskelesi’nin Marmara sahili tarafında saat 14.00-14.30 arasında gerçekleştirilecek akrobasi uçuşu, İstanbul semalarına renk katacak. Süpersonik yani ses hızından daha süratli uçan NF-5 tipi savaş uçakları kullanan Türk Yıldızları, 8 uçakla gösteri yapıyor. THY’ye taze kan
Türk Hava Yolları’nın uçuş eğitimlerini bitiren genç pilotları, törenle şirkete katıldı. Türk Hava Kurumu (THK) ve Anadolu Üniversitesi’nde uçuş eğitimlerini tamamlayan 35 pilot, görev yapacakları uçak tiplerinde eğitimlerine başladı. Pilot yetiştirmeye devam ettiklerini belirten Genel Müdür Temel Kotil, bu yıl THK’da 30, Anadolu Üniversitesi’de de 15 pilot adayının eğitim alacağını açıkladı.
THY, önümüzdeki günlerden itibaren filosuna kattığı 3 adet Cessna 172 tipi uçakla pilot yetiştirmeye başlıyor. THY yolcu uçaklarının boyama paternine sahip tek motorlu, özel ekranlı kokpite sahip Cessna 172’lerle, ağırlıklı olarak Çorlu ve çevredeki havalimanlarında eğitim uçuşu gerçekleştirilecek.
Eğitim yatırımlarına ağırlık veren THY, mevcut üç uçak simülatörüne ek olarak bir adet Airbus A320 simülatörü almak üzere Thales şirketiyle anlaşma imzaladı.
Yeni hatlar
THY, Riga (Letonya), Hartum (Sudan) ve Addisababa’ya (Etiyopya) tarifeli uçuşlarına başladı. THY, Riga’ya pazartesi, çarşamba ve cumartesi, Hartum’a salı, cuma, Addisababa’ya da pazartesi ve perşembe günleri uçuyor.
Onur Havayolları, İstanbul-Mardin seferlerine başladı. Cumartesi hariç haftanın her günü yapılacak uçuşlar İstanbul’dan Mardin’e saat 13.25’te, Mardin’den İstanbul’a saat 16.10’da gerçekleştirilecek.
İzmir’den iç hat uçuşlarını başlatan SunExpress, İzmir-Diyarbakır hattındaki yüksek doluluk oranına ulaşmasıyla 25 Nisan’dan itibaren Antalya’dan Diyarbakır’a uçmaya başlıyor. Salı günleri karşılıklı yapılacak seferlerle, Diyarbakır’a 69 YTL’den başlayan fiyatlarla uçabilmek mümkün olacak.
Pakistan Havayolları (PIA), politik ve ekonomik nedenlerle beş yıl önce durdurduğu Türkiye uçuşlarına yeniden başladı. Salı günleri karşılıklı gerçekleştirilen uçuşlarda İslamabad’dan gelen Boeing 777, İstanbul’dan Frankfurt’a devam edecek.
Birleşik Arap Emirlikleri’nin düşük maliyetli havayolu şirketi Air Arabia, Sharja’dan İstanbul Sabiha Gökçen’e 28 Mayıs’ta uçmaya başlıyor. Çarşamba ve pazarları karşılıklı gerçekleştirilecek uçuşlarda bilet fiyatları tek yön 109 YTL’den başlayacak. Samim Aydın Çelebi’de
Çelebi Hava Servisi’nin yeni Genel Müdürü Samim Aydın oldu. Daha önceden Türkiye’nin ilk yap-işlet-devret terminal projesi olan Antalya Bayındır Dış Hatlar Terminali’nde genel müdürlük görevinde bulunan Aydın, son olarak Almanya Fraport AG’de Terminal Operasyonları Direktörü olarak görev yapıyordu.