Londra-New York 20 YTL

Farklı bir markayla 2009’dan itibaren Avrupa’da 23 noktadan Amerika’da 6 şehre uçacak şirkette, bilet fiyatları vergiler hariç 20 YTL’den başlayacak. Uçuşlarda sadece 12 koltuk bu fiyattan satılacak. Yani biletini çok erken satın alan kıtalararası ucuz uçabilecek. Fiyatlar kademeli olarak artacak. En pahalı biletin vergiler hariç gidiş-dönüş fiyatının 1.200 YTL civarında olması bekleniyor.

Southwest Havayolları, 1970’lerle birlikte ABD’de yeni bir konsept yarattı. "Düşük Maliyetli Havayolu" (DMH) olarak adlandırılan bu şirketler, 2-3 saatlik hatlarda uçuyordu. Bilet fiyatları diğerine göre çok daha ucuzdu. Ama uçaklarında koltuk aralıkları dardı, ikram yoktu. Bilet satışı ise havayolu tarafından sadece çağrı merkezleri üzerinden yapılıyordu. Her yıl ciddi kárlar eden, filosunu hızla büyüten Southwest, tüm dünyaya model oldu.

AVRUPA’NIN DEVİ OLDU

Amerika’da büyük ilgi gören bu konsept, 1990’ların ikinci yarısında önce Avrupa’yı, internetin yaygınlaşmasıyla 2000’lerden itibaren tüm dünyayı sardı. Hatta bazı büyük havayolları bile bu konsepti kısa uçuşları için uygulamaya başladı.

Avrupa’da DMH’nin bayraktarlığını İrlandalı Ryanair yaptı. Şirket önce İngiltere, arkasından diğer ülkelere yayıldı. Avrupa Birliği ülkeleri arasında geçerli "Açık Semalar" anlaşmasıyla örneğin Fransa-İspanya arasında da sefer yapmaya başladı. Bugün Ryanair’in, İrlanda’nın başkenti Dublin dışında farklı ülkelerde 23 merkezi var. Filosundaki 100’ü aşkın uçağıyla geçen yıl 42.5 milyon yolcu taşıdı. Avrupa’nın en büyük DMH şirketi oldu.

Ryanair’in efsanevi CEO’su Micheal O’Leary’in geçtiğimiz günlerde DMH olarak uzun menzilli uçuşlara başlayacaklarını söylemesi yeni bir tartışmayı ortaya attı. Bugüne kadar sadece kısa mesafeli uçuşlar yapan bu tür şirketlerin kıtalararası seferlere de el atması, büyük havayolları tarafından da dikkatle izleniyor. Önümüzdeki yıllarda kızışacak bu pazarda, büyük şirketlerin Ryanair’e Airbus A380’in tek sınıflı, 850 koltuklu modelleriyle cevap verileceği tahmin ediliyor.

AÇIK SEMALAR

ABD-Avrupa arasındaki "Açık Semalar" yani havayollarının istedikleri noktalar arasında istedikleri kadar sefer yapabilme anlaşması 30 Nisan’da Washington’da imzalanacak. Önümüzdeki yıl yürürlüğe girecek bu anlaşmayla örneğin Lufthansa, İtalya’da Roma’dan ABD’nin herhangi bir şehrine uçabilecek.

Ryanair’in kuracağı şirket, aralarında Londra, Frankfurt Hahn gibi noktalardan ilk etapta New York, Long Island, Baltimore, Providence gibi noktalara sefer yapacak. Daha sonrasında ABD’de uçulan nokta sayısının artırılması planlanıyor.

Halen Avrupa-Amerika arasında büyük havayollarının yanı sıra DMH konseptinde Kanada merkezli Zoom Airlines, haziranda New York-Londra arasında uçuşlarına başlayacak. Ayrıca EOS, Maxjet ve Silverjet kabini tamamen business class haline getirilen uçaklarıyla iki kıta arasında seferlerini sürdürüyor.

NASIL UÇACAK

Ryanair efsanesini yaratan Micheal O’Leary, yeni şirketi için ilk etapta 50 adet Boeing 787 veya Airbus A350 almayı planlıyor. Tabii ki A350’nin 2014’te hizmete girecek olması, halen tüm filosu Boeing 737’lerden oluşan Ryanair’in 787’ye yöneleceği iddiasını güçlendiriyor.

Kabinde koltuk aralıkları, uçuşlar en az altı saat süreceği için mevcut 737 filosuna göre daha geniş olacak.

Uçuşlarda ikram yapılmayacak. Ama yolcular istedikleri yemeği ve içeceği satın alabilecek.

Eğlence sistemleri ücretli olacak. Canlı televizyon yayını, filmler, müzik ve internetten yolcular para ödeyerek yararlanacak. O’Leary, duty free satışlarıyla birlikte yolcu başına en az 50 dolarlık ciro hedefliyor.Tolga ÖZBEK

Egzozdan neşter çıktı

Atatürk Havalimanı’ndan kalkmak üzere hazırlık yapan TNT Kargo Havayolları’na ait Boeing 737’nin Harici Güç Ünitesi’nden (APU) egzoz bölümünden neşter, makas gibi ameliyat malzemeleri çıktı. Olay pilotların APU sistemini çalıştırmasıyla meydana geldi. APU’dan dumanların yükselmesi üzerine pilotlar üniteyi hemen devreden çıkardı.

THY Teknik’in yaptığı incelemede dumanın APU içindeki hurda ameliyat malzemelerinin yüksek ısı nedeniyle yandığı belirlendi. APU sistemi değiştirilen uçak, 6 saatlik gecikmeyle Belçika’daki Liege Havalimanı’na uçtu.

Hurda malzemenin uçağın park ettiği yerin hemen önünde yer alan ve geçen yıl yanan kargo terminali hurdaları arasından nasıl geldiği araştırılmaya başlandı. Ertesi gün aynı yere park eden uçağın başında bekleyen görevli, kuşların hurdalıktan aldığı metal parçaları APU’nun içine attıklarını tespit etti. Önlem alan TNT yetkilileri, uçağın Atatürk Havalimanı’nda park pozisyonunda beklediği sürede APU’ya kapak takmaya başladı. Olayla ilgili olarak DHMİ yetkilileri de rapor hazırlıyor. Şenol COŞKUNER

Gulfstream 150 Türkiye’de

Amerikalı iş jeti imalatçısı Gulfstream’in en küçük modeli G150, Atatürk Havalimanı’nda yapılan demo uçuşlarıyla işadamlarına tanıtıldı. Türkiye temsilciliği Enka Grubu tarafından yapılan uçak, orta sınıftaki kabini ve uzun menziliyle dikkat çekiyor. Standart donanımlı fiyatı 13.5 milyon dolar olan G150, İstanbul çıkışlı duraksız batıda Keflavik (İzlanda) doğuda da Yeni Delhi’ye (Hindistan) uçabiliyor. Kabin yüksekliği 1.75 metre olan uçağın koltuk kapasitesi 6 ila 8 kişi. Enka’nın temsilciliğini yaptığı orta sınıftaki Gulfstream uçaklarının bir diğer üyesi de daha uzun menzil ve geniş kabine sahip 22 milyon dolar satış fiyatlı G200. Serinin uzun menzilli modelleri G350, G450, G500 ve G550’nin Türkiye temsilciliği ise Delta Havacılık’ta.