Uğur Cebeci: Kokpit

Uğur CEBECİ

Antalya-Avrupa’ya resmen bağlandı

THY ve Condor ortaklığı ile kurulan SunExpress bu yıl 1 milyon yolcu taşıyacak. Filosuna yeni nesil 737 uçakları alan şirket Antalya'nın kimliğini değiştirecek. Tarifeli seferlerle Antalya artık turistik belde olmaktan çıkıp turizm endüstrisinin başkenti kimliğine bürünecek. Genel Müdür Paul Swaiger 'Bir hayal gerçek oldu.' diyor.

Türkiye'ye taşıdığı turistle 11 yıldır hizmet veren Antalya merkezli SunExpress Havayolları tarifeli uçuşlarına başladı. Türk Hava Yolları'ndan sonra Türkiye'de tarifeli uçan tek şirket olan SunExpress, Antalya-Frankfurt direkt uçuşlarını halen haftanın 6 günü gerçekleştiriyor. 2 Temmuz'dan itibaren pazartesi gününe konulacak uçuşlarla Antalya Frankfurt'a haftanın her günü direkt bağlanmış olacak.

Aslında SunExpress'in hikayesi 1980'lerin sonuna doğru uzanıyor. O günlerin THY ve Lufthansa yetkilileri bir araya gelir ve ortaklaşa neler yapacaklarını belirler. İlk maddelerde hisse alma, birlikte yer hizmeti ve ikram şirketi kurma gibi konular vardır. Maddeler arka arkaya yazılır. Ortak charter yani tarifesiz havayolu ise 27'nci sıradadır. Ankara'da yapılan bu görüşmelerden sadece 27'inci madde hayata geçer. O günlerde bu anlaşmalarda Ticaret Müdürü Paul Schwaiger'in önemli bir katkısı vardır. Ve TC-SUN çağrı kodlu Boeing 737-300 ile 2 Nisan 1990'da seferler başlar.

Havayolunun kuruluşuna imza atan ve 2.5 yıl çalışan Paul Swaiger bugün SunExpress'in genel müdürü. Tek uçakla başlayan macerada SunExpress yaş ortalaması 1.33 olan 6 yeni 737'ye sahip, tarifeli uçuşlara başlamış, karlı bir şirket. Kuşkusuz bu yapıda SunExpress'in sahipleri THY ve Lufthansa'nın yan şirketi Condor'un çok büyük katkısı var.

HEDEF 1 MİLYON

Geçtiğimiz yılı 854 bin yolcu taşıyarak kapatan şirketin bu yılki hedefi 1 milyon yolcu. Şirket bu yılın ilk üç aylık döneminde yolcu sayısını geçen yıla oranla yüzde 51.9 arttırdı. Paul Swaiger 2001 yazından çok ümitli. Bu yılın yeni atılımlar getireceğini belirtiyor. Bunların başında da tarifeli uçuşlar geliyor. Kuşkusuz bir charter havayolu için tarifeli uçuşlara başlayabilmek sınıf atlamakla eş. Geçen yıl Ekim ayındaki 10'uncu yıl kutlamalarında tarifeli uçuşlara başlayacağını açıklayan SunExpress, ilk etapta Frankfurt ve Londra seferlerini gündeme aldı. Ancak Londra Heathrow Havalimanı'nda yaşanan hava trafik sıkışıklığı nedeniyle slot hakkı alınamaması SunExpress'i ortağı olduğu Condor'un ana merkezi Frankfurt'a yöneltti.

Kuşkusuz charterdan çok ayrı özelliklere ve detaya sahip tarifeli uçuşlar için özel çalışmalar yapıldı. Filoya 4 adet 737-800'ün yanı sıra yolcu kapasitesinin daha az olduğu 142 koltuklu iki adet 737-700 uçağı katıldı. Bu uçakların kabini yenilenerek deri koltuklu hale getirildi, koltuk aralıkları açıldı.

Bu nedenle uçağın içine girdiğinizde business class olmamasına rağmen kendinizi büyük bir havayolunun kabininde zannediyorsunuz. Uçaktaki ikram, THY ve Lufthansa ile aynı.

ANTALYA MERKEZ

Gerek halk, gerekse de turizmciler, SunExpress'in bu uçuşlarına büyük önem veriyor. Tarifeli seferler Antalya'nın kimliğini turistlik beldeden turizm endüstrisinin başkentine doğru çekiyor. 6 uçakta kalma kararı olan şirket dengeli büyümeyi hedefliyor. Bu yılın çok zor olduğunu belirten Genel Müdür Yardımcısı Cevdet Çavma dolar-mark arasındaki dalgalanma ve yakıt fiyatlarının artmasının maliyetleri olumsuz etkilediğine dikkat çekiyor. SunExpress geçmiş yıllarda olduğu gibi bu tür sorunları kur sigortası ve Lufthansa ile ortak çözüm buldukları uzun dönem yakıt anlaşmaları ile aşmayı hedefliyor.

SİGARA SERBEST

Günümüzün havayollarının önemli bir kısmında sigara yasaklanmış durumda. Eğer sıkı bir tiryakiyseniz SunExpress'in bu uçuşlarını tercih edebilirsiniz. Uçakta sigara içilebilecek koltuk sayısı yeterli. Sigara kararı yolcularla yapılan anketler sonucu alındı.

THY ile anlaşma yapan SunExpress, SXQ140 ve 141 sefer sayılı Frankfurt uçuşlarını ortaklaşa gerçekleştiriyor. Her uçuşta THY 30 koltuk satın alarak SunExpress adına satış yapıyor. Antalyalı şirket, THY veya Lufthansa'yla bağlantılı uçuşlar da sunuyor.

Yüksek yaz sezonu günlerinin başlayacak olması nedeniyle promosyon yaparak girdiği pazarda haziran ayıyla birlikte fiyatlarını arttıracak. Kışın ise özel fiyatlarla Antalya'ya gelecek turist sayısını yükseltilmesi planlanıyor. Antalya'dan şimdilik pazartesi günleri hariç her gün saat 15.25'de kalkan SunExpress uçağı saat 18.05'te Frankfurt'a iniyor. Aynı uçak yerel saatle 19.05'te Frankfurt'tan kalkıp 23.25'te Antalya'ya ulaşıyor.

Boeing’in yeni ana üssü Chicago

Amerikalı ünlü uçak imalatçısı Boeing, 1918'de kurulduğu Seattle'dan ana merkezini Chicago'ya taşıyor. Şirketin birleşmeler nediyle çok dağıldığını, koordinasyon zorluğu yaşandığını belirten yetkililer, eylül ayında taşınmanın tamamlanacağını söylediler. Resmi açıklamalara yansımasada bu kararın arkasında Seattle'da yaşanan depremin önemli bir etkisinin olduğuna inanılıyor. Yeni merkezin kapılarını eylül ayının başında açacak Boeing, bu tarihin belirlenmesinde çalışanların çocuklarının okula başlama zamanını gözönüne aldı. Dallas Forth Worth, Denver gibi adaylar kentler arasından sıyrılan Chicago, dünyanın en önemli finans merkezlerinden biri. Boeing, 36 katlı Chicago nehri yakınındaki Modtor International binasına taşınacak. Burada Boeing'in 500 çalışanı görev yapacak. Seattle merkezli ticari uçak fabrikaları ise çalışmalarına devam edecek. Boeing'in 162 ülkede toplam 192 bin çalışanı bulunuyor.

Boeing Yönetim kurulu Başkanı Phil Condit taşınma operasyonunu açıkladı. Şirketin Chicago'daki yeni merkezi Modtor International binası.

Kokpit ürünleri hava gösterilerinde satılacak

Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın 90'ıncı kuruluş kutlamaları için İzmir'de 1-2 Haziran tarihlerinde düzenlenecek hava gösterileri sırasında açılacak standlarda Kokpit şapka ve anahtarlıkları satılacak.

Çeşitli ülkelerin dünyaca ünlü akrotimlerinin halka açık gösterileri sırasında Çiğli Askeri Üssü ve Kordon'da satılacak Kokpit ürünlerinin maliyet dahil tüm geliri şehit ailelerine destek amacıyla kurulan ' Kartal Vakfı' na bağışlanacak.

Türkiye'de ilk kez yapılacak olan bu boyuttaki hava gösterileri sırasında Hava Kuvvetleri Komutanlığımız’ın çeşitli filolarının tanıtım ürünleri de satışa sunulacak.

Yaklaşık 100 bin kişinin izlemesi beklenen gösteriler yerli-yabancı televizyon kanalları aracılığı ile 20'den fazla ülkede gösterilecek.

Akrotim ve solo gösterileri öncesi kutlama törenleri Uzay Konulu bir sempozyumla Ankara'da başlayacak. Organizasyonun tüm ayrıntılarını gösteren bir kitapcık izleyicilere ücretsiz olarak verilecek.

Türkiye'nin gururu Türk Yıldızları'nın da katılacağı gösterilere İtalyanlardan, Yunanlılara kadar çok sayıda ülkeden gelecek ekipler İzmir'in turizm hareketine de büyük canlılık getirecek.

Gösterilerle ilgili daha fazla bilgi için, Hava Kuvvetleri Komutanlığının www.tiad2001.com adlı Internet sitesine girebilirsiniz.

CASA’ları lanetlemenin mantığı yok

Birbiri ardına üç CASA kazası yaşadık. Çok farklı gelişen kazalardı bunlar. Ve Türkiye'de alışık olmadığımız uçak imalatçısı açıklaması ile karşılaştık. TAI'nin Genel Müdürü Kaya Ergenç, fabrikada test uçuşundaki kırımdan sonra gazetecilerin, televizyoncuların karşısına çıktı. Yaptığı açıklamaları, katıldığı televizyon programlarında söylediklerini büyük dikkatle izledim.

Bu tip kazalardan sonra Boeing, Airbus Endüstri'nin Başkan ya da sözcülerinin yaptığı açıklamalara alışığım. O açıklamalarda belirlenen kelimeler, havacılığın literatürüne uygun ifadeler, kontrol edilerek seçilmiş teknik yorumlar heyecan vericidir. Bir hava aracı kazasından hemen sonra söylenecek çok az şey vardır. Söyleneceklerin yeterliliği ciddi zaman ister. İnandırıcılığı çok daha uzun zaman ister.

BEKLEMEK GEREK

TAI'nin Genel Müdürü Kaya Ergenç’in sinirlerini, heyecanlarını ve acılarını bastırıp yaptığı açıklama dünya standartının üzerindeydi. Son derece samimiydi. Var olan doğruları anlattı. Açıklamalar, yapılabilecek en üst seviyede ve kalitedeydi. Kazalardan ikisi Genelkurmay Başkanlığı yetkisi içinde, biri de imalatçı CASA ile ortak TAI bünyesinde gelişmişti. Biri diğeri ile ilgili açıklama hak ve yetkisine sahip değildi. Ama sürekli sorular yetki karmaşası içinde soruldu. Ve ardından yazarlar çizerler CASA yazılarına başladılar, ' pilot gaza bastı' gibi komik lunapark anılarını okuduk.

ÖZEL BİR KURULUŞ

TAI Türkiye'nin yüksek teknoloji ile çalışan özel bir sanayi kuruluşudur. Kusursuz, sıfır hatalı F-16'lardan tutun da, yolcu uçaklarının kompozit malzemelerine kadar geniş bir yelpazede imalat yapmaktadır. Özel programlar üretmektedir. O üretimler içinde CASA önemli bir yerdedir. Ama gelgelelim şimdi CASA karalama kampanyası gündemdedir. Kaza-kırım raporları çıkıncaya kadar kendi imal ettiğimiz uçağı yerden yere vuran acelecilik inanılmazdır.

Uçağın alımında bir sürü dolap dönmüş olabilir. Bu Türkiye'nin kaderidir. Devlet kürdan alsa, birileri pay kapar. Bunları yapanların ortaya çıkarılması gereklidir. Onları önce Allah'a sonra da Emin Çölaşan'a havale ediyorum.

CASA yerine o zamanlar Buffalo alsaydık. Bugün imal edilmeyen bir uçağın sahibi olacaktık. G-222'yi tercih etseydik, daha fazla sorunla karşılaşabilirdik. CASA'lardan 12'si bugün Fransız ordusunda, 20 adeti İspanyol Genelkurmayı emrinde uçmaktadır. Kanarya Adaları’nda yolcu seferleri yapanlar vardır.

Bunları şunun için yazıyorum. Yaklaşık 17 yıldır CASA’lar çok ciddi sorun çıkarmamıştır.

İçimizi kavuran acılar dayanılmazdır. Elbette uçaklarda kusur varsa hesabı sorulacaktır. Gerçekler ortaya çıkmadan uçakları lanetlemek yersizdir. Çok büyük ihtimal CASA’lar yine uçacacaktır. Pilotlarımız zorlu görevlere gideceklerdir. Sakin olup sonucu beklemek, CASA ile uçacaklara ve dönüşlerini bekleyecek ailelerine yapılacak en iyi hizmettir...