Kokpit

Bebek BoeingBoeing ailesinin en yeni üyesi Baby yani Bebek Boeing diye adlanan B717'nin yer testleri başladı. Boeing yetkilileri uçağın ilk uçuşunun yıl sonunda yapılmasının planlandığını açıkladılar. Bölgesel yolcu uçağı pazarı için tasarlanan iki motorlu Bebek Boeing'in teslimatları ise 1999 içinde ilk müşteri AirTran'a gerçekleşecek.Boeing'in yaptığı araştırmaya göre gelecek 20 yıl içinde 80-120 koltuklu uçak pazarında 2600 uçağa ihtiyaç duyulacak. Amerikalı şirket B717 ile bu pazardan önemli bir pay almayı umuyor. Boeing'in Avrupalı rakibi Airbus Endüstri ise Çin ve Singapurlu ortaklarıyla AE317 ve AE318 modeleri üzerinde çalışıyor. Ayrıca Airbus tam karşılığı olmamakla birlikte A319 uçağı ile kısa menzilli, 100-130 koltuklu uçak pazarını ciddi bir biçimde tuttu. Airbus'ın A319 siparişindeki rekoru doğal olarak Boeing'i de heyecanlandırdı. Boeing, McDonnell Douglas portföyünden kendisine geçen uçakları güncelleştirmek için hızlı bir çalışmaya girdi. Bebek Boeing de böylece doğdu. Dünya uçak pazarında dev uçaklara olan istek giderek büyürken, bölgesel uçuşlar yapan havayolları ekonomik ve küçük uçaklara da ilgilerini arttırdılar. Bu yüzden imalatçılar arasındaki büyük uçak savaşına şimdide jet motorlu 100 ya da biraz altında koltuk sayısı olan uçakların imalatı eklendi.DC-9’ların 3. nesli B717'nin en büyük özelliği McDonnell Douglas'la yaşanan büyük evlilik sonrasında Boeing'in devam ettiği tek yolcu uçağı projesi olması. Toplam 106 koltuk kapasiteli B717, Douglas'ın efsanevi uçağı DC-9'ların üçüncü nesli olarak da adlandırılıyor. İlk olarak 1960'lı yıllarda ortaya çıkan DC-9 uçakları 1980'lerde geliştirilerek yerine MD80 serileri imal edilmeye başlandı. Uçağın üçüncü nesil üyelerini ise MD90 ve B717 oluşturuyor. Bu iki uçak diğerlerine oranla modern kokpit ve sessiz motorlara sahip. MD90'nın bir küçük modeli olan B717'lerin yapımına Ekim 1995'de başlandı. MD95 adı altında başlayan çalışmalar daha sonra Boeing-Douglas birleşmesiyle B717 adını aldı.Projede Boeing mühendislerinin de çalışmasıyla birlikte uçakta önemli değişiklikler yapıldı. Özellikle kabin ve kokpit yeniden tasarlandı. B717'nin kokpiti oldukça sade bir yapıya sahip. Tüm uçuş verileri pilotların önünde bulunan 6 adet likit kristal ekrandan takip edilebiliyor. Göstergelerden ikisi temel uçuş verilerine ayrılmış. Bunlardan uçağın sürati, yüksekliği gibi verileri gösteriyor. Diğerlerinden ise pilotlar seyrüsefer ve motorlarla ilgili durumu kontrol edebiliyorlar. Uçaktaki tüm avionik sistemler Honeywell tarafından imal edildi. B717'nin kokpiti gökyüzün en modern uçaklarından biri olan B777 ve yeni nesil B737'lerle de ortak özeliklere sahip. Bu uçaklarla uçan pilotlar kısa bir eğitimle B717'yle de uçabilecekler.Sadeleşen kokpitB717'nin kokpitinde pilotlar için bir çok kolaylık düşünülmüş. Tamamen geleceğin teknolojisini yansıtan kokpitin yan tarafında harita ve eşya konmak için özel yerler bulunuyor. Ama en önemlisi kokpit karmaşık bir yapıdan kurtarılıp, olabildiğince sadeleştirilmiş. Bu sadelik pilotların çok noktayı sık sık gözden geçirerek incelemek ve kontrol etmek yerine bir kaç ana noktaya bakarak uçağa güvenle hakim olmalarını sağlayacak. Aynı zamanda bir talihsizlik anında çok fazla noktaya bakışla zaman kaybı da önlenecek. Sade bir kokpit aslında elektronik donanım olarak karmaşıklığını kendi içinde gizliyor. Belki teknik ekiplere daha fazla iş düşecek ama sonuçta kullanım sırasında büyük bir rahatlık sunacak.Boeing’ten ekstra bagaj yeriBoeing isteyen havayollarına tavana yerleştirilen özel bagaj yerleri imal ediyor. Tek koridorlu uçaklarda kullanılan bu tür bagaj yerleri sayesinde kabinde taşınan bagaj miktarında büyük artış sağlanıyor. Kısa bir işlem sonrasında takılan ek bagaj kompartı Boeing'in 737 ve 757 modellerinde kullanılabiliyor. Her uçağa en fazla 7 adet yeni tavan bagaj sistemlerinden takılıyor.Menzili 2 bin 545 kilometreUçağın dış yapısı DC-9 uçaklarının 30 serilerini oldukça benziyor. Gövdenin boyu DC-9'dan sadece 1 metre 45 santimetre daha uzun. Maksimum kalkış ağırlığı ise 3 ton daha fazla. DC-9-30, 80 yolcuyla 3 bin 100 kilometre menzile sahipken B717 106 yolcuyla 2 bin 545 kilometreye uçabiliyor. Ancak B717'nin uçuş maliyetleri DC-9'lara oranla yüzde 25 daha ucuz. Bu konuda yeni kullanılan motorların büyük etkisi var. BMW-Rolls Royce imalatı BR715 turbofan motorlar yakıt harcama ve gürültü oranları açısından bir çok avantajı bulunuyor. Yeni BR715 motorları daha az yakıt sarfiyatına sahip ve yüzde 23 daha güçlü. Motorun itiş gücü 18 bin 500 pound.Kabin yeniden tasarlandıUçağın kabini Boeing mühendisleri tarafından yeniden tasarlandı. Ekonomide 98, first class'ta da 8 olmak üzere B717 106 koltuk kapasiteli. First class'da koltuklar ikili, ekonomide ise 3+2'li olarak yerleştirildi. Koltuk aralıkları first'de 77.4, ekonomide 68.4 santimetre. B717'nin ilk müşterisi eski adıyla Valujet yeni adıyla AirTran olmuştu. İki yıl önce uçakları düşünce büyük bir imaj değişikliğine giden havayolu ismi AirTran olarak değiştirmişti. B717'lerden AirTran'ın 50 kesin 50 opsiyon toplam 100 siparişi bulunuyor. Bebek Boeing'in ikinci müşterisi ise Avrupalı leasing şirketi Baveria oldu.NTSB CF6 motor arızalarını araştırıyorAmerikan Ulusal Taşımacılık Emniyeti Dairesi NTSB, Amerikan Havayolları'nın A300-600'lerinde aynı günde meydana gelen iki motor arızası üzerine bu uçaklarda kullanılan CF6 serisi motorları yakından takibe aldı. Arka arkaya gelen iki olay üzerine NTSB ve Amerikan Sivil Havacılık Otoritesi FAA, geçtiğimiz haftalarda Amerikan Havayolları'nın Tulsa'daki motor bakım tesislerini denetledi.İlk motor arızası 9 temmuz günü gerçekleşti. A300-600 tipi uçak, Miami'deki San Juan's Luis Manoz Havalimanı'ndan kalktıktan sonra irtifa alırken yaklaşık 1000 metrede sol motorda alev uzaması oluştu. Pilot sol motoru kapadı ve kalkış yaptığı havalimanına geri dönerek mecuburi iniş yaptı. İniş sonrasında 242 yolcu ve 9 mürettebat acil çıkış kapılarından tahliye edildiler. Amerikan Havayoları'nın yaptığı açıklamaya göre sorun uçağın CF6-80C2A5 tipi motorların türbünlerinde oluştu. İkinci olay ise aynı gün Londra'ın Heathrow Havalimanı'nda yaşandı. Boston'a gitmek üzere havalanan A300-600 tipi uçağın 2 numaralı motorun yağ filtresinden kalkıştan hemen sonra uyarı ikazı geldi. Pilot hemen Heathrow Havalimanı'na mecburi iniş yaptı. CF6-80C2A5 tipi motorda çıkan arıza nedeniyle yapılan mecburi inişte pilotun fazla frenleme yapması üzerine uçağın lastiklerinde aşırı ısınma oluştu ve ufak çaplı yangın çıktı. Yer ekiplerinin müdahalesiyle yangın çok kısa süre içinde söndürüldü. Havayolu yetkilileri sorunun yağ filtresindeki arıza nedeniyle gerçekleştiğini açıkladılar. Amerikan General Electric yapımı olan CF6 serisi motorlar Airbus A300, A310, A330, B767, B747, MD11 ve DC-10 tipi uçaklarda kullanılıyor.UÇAĞIN DENGESİ BOZULDUPolar Air'a ait B747'ye standartlara uygun olmayan yükleme yapılması üzerine uçak kuyruğunun üzerine oturdu. Yeni Delhi Havalimanı'ndaki yükleme sırasında kilitleri bağlanmayan kargo paletleri arka tarafa kayarak uçağın dengesini bozdu. B747'nin kuyruk tarafında önemli zarar oluştu.TWA800 dosyası kapanıyorAmerikan Ulusal Taşımacılık Emniyet Dairesi NTSB, 17 Temmuz 1996 tarihinde 230 kişiye mezar olan TWA800 kazayla ilgili soruşturmayı kapatıyor. Yakıt tanklarından çıkan kıvılcım nedeniyle orta yakıt deposu infilak eden B747-100 tipi uçakla ilgili detaylı kaza raporunun yıl sonunda kadar hazırlanması bekleniyor. Daha sonra dosya tamamen kapatılacak.Yaklaşık 2 yıl önce New York Long Island açıklarında gerçekleşen kaza sonrasında NTSB uzmanları tarihin en pahalı uçak kazası araştırmasına başladılar. Deniz dibinden çıkartılan tüm parçalar özel bir hangarda biraraya getirildi. Yaklaşık 35 milyon dolara mal olan çalışmalar sonunda kazanın nedeninin 'Yakıt tankı üzerinden geçen havalandırma sistemine ait kablolardan birinin kısa devre sonucu çıkardığı kıvılcım sonrasında