Japon kanatlı Amerikalı
Boeing’in beklenen yolcu uçağı 787 Dreamliner, Seattle Everett’teki imalat hattından çıktı.
Tarihler Amerikan takvim sistemine göre 7’nci ay Temmuz’un 8’inci gününü yani 7/8/7’yi gösterirken dört yıllık hayal sonunda gerçeğe yolculuğunu tamamladı. Boeing’in yeni uzun menzilli uçağı eylül ayının son günlerinde gökyüzüyle buluşacak. Uçak ilk olarak Mayıs 2008’de Japon ANA Havayolları’nda hizmete girecek.
ABD’nin Seattle kentinde geçen pazar tanıştığım Boeing 787 Dreamliner beni en çok kanatlarıyla etkiledi. Gövdesi ve kanat kaplamaları tümüyle kompozit yani bir tür plastik olan uçak, üstündeki boyama oyunlarıyla burnu düşük![/images/100/0x0/55eab938f018fbb8f8929c46]()
Concorde havasına da bürünmüştü.
Boyamadaki çizgi eğimleri ile süratli, atak, yerinde durmayacak bir izlenim verilen uçak henüz uçmadı. İçi de boş. Ama daha uçmadan 110 milyar dolarlık 677 sipariş alan 787, duruşuyla iyi ve ucuz uçacak gibi görünüyordu. Yani çizgilerle yaratılan dinamik yapı, uçağın gerçek gücünü yansıtıyordu. Bir imaj oyunu yok gibi görünüyordu.
Gerçek bir kuş gibi çırpınarak uçacak havasındaki 787’nin kanatları müthiş bir zarafete, gerçek bir tasarım harikasının ürünü olarak karşıma çıktı. Zarif, dişi yapısı, keskin güzelliği, endüstriyel olmasına rağmen kaba görünmeyen ama güvenilir görüntüsü gözlerimi kanatlarda yoğunlaştırdı. İşte mükemmel kanatların satır başları ile hikayesi:
ÇOK ETKİLEYİCİ: Hizmetteki yolcu uçaklarının küt yapılı, keskin hatlı kanatları 787’de yerini inanılmaz estetik "dişi" bir tasarıma bırakmıştı. Japonya’da imal edilen kanatlar, yukarı açılı, ince ve zarif yapısıyla samurayların taşıdığı keskinliği ile ünlü "katana" kılıcını andırıyordu. Bu keskinlik hava filelerini zarifçe ayıracak ve gövdeyi müthiş bir şekilde tutacak gibi duruyordu.
KANITLANMIŞ KANATLAR: Bir uçağın en önemli parçası onu gökyüzünde uçuran kanatlarıdır. İçindeki yüzlerce yolcuyu, tonlarca ağırlıktaki gövdeyi kanatlar taşır. En ağır türbülansları karşılar. Yukarı-aşağı metrelerce esner. İyi bir kanat uçağı iniş ve kalkışta çok yavaş, seyir sırasında da hızlı uçurabilmelidir. En az sürtünmeyle minimum yakıt harcatmalıdır. Zarif kanatlar alışılmadık formuyla bütün bu görevleri en iyi şekilde yapacak görünümdeydi. Ve bunu bilgisayar ortamında milyonlarca defa kanıtladılar.
UZUN BİR SERÜVEN: Kanatların tasarımı üç yıl sürdü. Boeing mühendisleri, 787’de bu farkı yakalayabilmek için inanılmaz bir çalışma yaptılar. Yaratıcılık, mühendislik birlikte geceli gündüzlü bir koşu gerçekleştirdi. Ciddi bir risk alındı. Bu özel kanatlar, uçlara doğru inceliyor, son üç metrelik bölümde geriye ve yukarı doğru açısı artıyor.
FLAPLAR ÇOK ÖZEL: Boeing 787 için özel bir flap sistemi tasarladı. Kanatların arka bölümünde yer alan flaplar, iniş ve kalkış sırasında düşük süratlerde uçağın havada tutunmasını sağlıyor. Böylece uçak kısa pistlere inip kalkabiliyor. Boeing mühendislerinin hesaplarına göre 787 tam yüklü kalkışta 2 bin 200, inişte de 1500 metrelik piste ihtiyaç duyacak. Tabii bu hesaplamaların ne kadar doğru olduğu eylül sonunda başlayacak testlerle ortaya çıkacak. Ama bu kanatlarla, bunun gerçekleşeceği sanal ortamda çoktan ortaya çıktı.
İMALAT JAPONYA’DA: Kanatların imalatı konusunda da Boeing sürpriz bir karar aldı. Bugüne kadar dünyanın dört bir yanından binlerce şirketle çalışan Boeing, hiçbir uçağında kanat imalatını yurtdışına vermemişti. Boeing bu riskli imalat için projede Japon ortağı Mitsubishi Industries’i seçti. Japonya’nın Nagoya kentinde yapılan imalatta kanadın ana parçaları nikel, alüminyum ve çelikten imal edildi.
ÇOK ESNEK: Kanadın üst kaplamalarında ise gövdedeki gibi kompozit kullanıldı. Çok hafif olan bu malzeme sayesinde kanatlar hafiflerken esneme katsayısı artırıldı. Boeing kırılma testlerinde kompozitin bu özelliği sayesinde 787’nin kanatlarına normal testlerdeki kuvvetin yüzde 50 daha fazlasını uyguladı. Adeta bükülerek gövdeye kadar esneyen kanatların ortaya koyduğu sonuç mühendisleri sevindirdi. Normalde yolcu uçaklarının kanatları yukarı doğru 5, aşağı doğru da 1.5 metre esneyebiliyor. Henüz bu rakamlar Boeing tarafından açıklanmadı. Ancak 787 kanatlarının yukarı 7.5, aşağı da 2.5 metre esnediği sızan bilgiler arasında. Normal uçuş sırasında kanatlar yaklaşık iki metre daha esneyecek. Animasyonlardaki gibi 787 kanatları yukarı kıvrık uçacak. Sürtünmeyi azaltacak bu tasarım yakıt tasarrufu da sağlayacak.
EN BÜYÜK PARÇA: Kanat üzerinde bugüne kadar havacılıkta uygulanan en büyük tek parça kompozit imal edildi. Boyu 13.4 metre olan kompozit plaka, Seattle’de Boeing tesislerinde üretilerek Japonya’ya yollandı. Bu parça Japonya’da imal edilen kanatlara takıldı. Tamamlanan kanatlar, Japonya’dan Seattle Everett’teki tesislere mayıs ayında geldi. Taşıma işlemi, Boeing’in 747 Jumbo Jet’ten geliştirilen ve gövdesi yaklaşık üç kat şişirilen "Dreamlifter" uçağıyla yapıldı. İmalat kalitesinden memnun kalan Boeing, gelen ilk kanatların sıfır hatalı olduğunu açıkladı.
Airbus’tan tebrik
Roll out töreninde en ilginç tebrik mesajı Airbus’ın CEO’su Louis Gallois’dan ulaştı. Rakip Airbus "Bugün havacılık için büyük bir gün. Bugün Boeing’in günü. Hava taşımacılığında yeni bir sayfa açılıyor. Boeing çalışanlarını 787’yi fabrikadan çıkarttığı için kutluyoruz" diyerek mesaj yolladı.
TÖRENDEN NOTLAR
Töreni NBC’de uzun yıllar anchorman olarak görev yapan Tom Brokaw sundu. Brokaw’ın 1980’lerin sonunda yaptığı aktarmalı Moskova uçuş anısını anlatırken "Uçak Moskova yerine Almaata’ya indi. Uçağın içi bir anda, soğan kokan 100 Kazak askerle doldu" diyerek pot kırması Boeing’in Kazakistan pazarı için uğraşan satış temsilcilerine soğuk terler döktürdü.
Seattle kentine dünyanın farklı ülkelerinden binlerce kişi adeta aktı. Everett Tesisleri’nde 787 üretim hattında yapılan törene 15 bin kişi katıldı. Uçaklarda, otellerde yer bulmak imkansız hale geldi.
İlk 787'de kullanılan tek Türk parçasını Kalep Kalıp üretti. Yatay stablizedeki parçanın yanı sıra Kale Kalıp 787 için 2021'e kadar 87 milyon dolarlık imalat yapacak.
Roll out’u 720 gazeteci izledi. 43 canlı yayın aracı 45 ülkeye 9 farklı dilde töreni ulaştırdı. Tören öncesinde tüm davetlilerin çantaları, gazetecilerin kameraları ve ekipmanları K-9 bomba köpekleri tarafından arandı.
Boeing konuklarına törende üzerinde 787 resmi bulunan su şişeleri dağıttı.
İşte 787 Dreamliner
Havacılık sektörü müthiş teknolojik gelişmeye rağmen ancak 10-15 yılda bir yeni yolcu uçağı modeliyle tanışıyor. Boeing imalat hattından 1995’te çıkan 777’den sonra ilk yeni model 787 Dreamliner, 12 yıl sonra kompozit ve metale bürünebildi. Tarihi güne tanıklık etmek üzere Seattle 15 bin davetliyi ağırladı. Senatörlerden dünyanın önde gelen havayollarının yöneticilerine, yüzlerce gazeteciden Boeing’in işçilerine ve ailelerine kadar herkes heyecanla 787’yi bekledi. Seattle kentinde gerçek bir bayram havası vardı. Boeing fabrikasının ardına kadar açılmış kapıları sayesinde herkes 787’nin 2015 sonuna kadar dolan imalat hatları ile uzun bir iş garantisine kavuşmanın sevincini yaşıyordu. Boeing’i altın günlerine döndüren 787, tam 110 milyar dolar değerinde 677 sipariş aldı. Daha uçmadan en fazla satılan yolcu uçağı unvanını ele geçirdi. Dünyanın en büyük binası Everett fabrikasının kapıları açıldığında özel renklere boyanmış 787 sahnedeydi. Çalışanların kurduğu The Composites grubunun coşturan müziğiyle binlerce davetli, 787’ye akın etti.
7’lerin aile toplantısı
Törenden bir gün önce, 787 siparişi veren havayollarına Seattle Boeing Field Havalimanı’ndaki Havacılık Müzesi "Museum of Flight"ta özel bir kokteyl verildi. Organizasyonun sürprizi, Boeing’in imal ettiği tüm jet yolcu uçaklarının bir araya gelmesiydi. İlk model 707’den 777’ye tüm uçaklar tek tek indi ve apronda arka arkaya park etti. Kokteylde Alman Air Berlin şirketinden gelen 25 uçaklık sipariş ile 787’nin satış rakamı 677’ye ulaştı.
MENZİLİ 16 BİN 300 KİLOMETRE
Uçağın yüzde 50’si kompozit, yüzde 20’si alüminyum, yüzde 15’i titanyum, yüzde 10’u çelik ve yüzde 5’i de diğer malzemelerden oluşuyor.
Üç farklı modelde imal edilecek. 787-8, 210-250 arasındaki yolcuyu 15 bin 700, 787-9 da 250-290 arasında değişen sayıda yolcuyu 16 bin 300 km menzile uçuracak. Uçağın bir de bölgesel amaçlı 787-3 olarak adlandırılan 290-330 kişilik 6 bin 500 km menzilli bir modeli de bulunuyor.
787, kompozit malzeme kullanımı ve yeni motor teknolojileri sayesinde yüzde 20 daha az yakıt harcayacak. Dünyanın en çevreci uçağı olacak.
En şanslı yıl
Yaklaşık 32 yıllık gazetecilik hayatımın son 11 yılında havacılık var. Tam 11 yıldır Hürriyet’te aralıksız yayınlanan Kokpit sayfası ve Kanal D’de yine aralıksız yayınlanan Kokpit programı yaşamıma katıldılar. Havacılık hobim. Keyif aldığım bir dünya.
Kokpit’li yılların bazıları çok güzel, bazıları çok sıkıntılı geçti. Uçak kazalarının yoğun olduğu yıllarda keyif aldığım bu dünya başıma yıkıldı. İnandığım bir teknolojinin, inandığım insanlar tarafından yere çakılması kadar acı verici bir şey olamazdı. Şükürler olsun, kazalar giderek azaldı.
Geçen yıl dünyada 2,5 milyardan fazla insan uçtu. Türkiye’de havacılık patladı. Türk Hava Yolları, özel havayolları, terminaller, özel uçaklar, uçuş eğitimi alan gençler... Müthiş keyifliyim bu büyümeden.
Ama keyfim bu yıl şölene dönüştü. Havacılık dünyasının geleceğine imza atan ve geçen altı yılda bütün detaylarını izlediğim projelerin kanat çırpışlarına tanık oldum. Önce tam 560 tonluk maksimum kalkış ağırlığı ve tek sınıfta 850 yolcu kapasitesiyle iki katlı dünyanın en büyük uçağı A380’le ilk uçuşa katıldım. Sonra aynı uçakla okyanus aşıp Frankfurt-Washington DC arasında uçtum. Ve geçen hafta dünyanın ilk plastik uçağıyla tanıştım. Kuşkusuz bu arada çok sayıda yeni iş jetinin de ilk uçuş ve tanıtımlarına katıldım.
2007’nin ilk altı ayı benim için çok keyifli geçti. Dünya havacılığı için de çok güzel aylardı. Ama yine de geniş gövdeli süpersonik uçaklarla İstanbul’dan New York’a iki buçuk saatte uçmayı hayal ediyorum. Belki 2007 yılında bunu yaşamam gerekiyordu. Ama imalatçılar, proje maliyetlerini çıkarmak için uğraşırken biz de havada daha uzun süreler kalıyoruz. Çevreye daha fazla zarar veriyoruz. Ama ne yazık ki isteklerimizle gerçekler her zaman istenen zamanlarda kesişmiyor...
ABD’nin Seattle kentinde geçen pazar tanıştığım Boeing 787 Dreamliner beni en çok kanatlarıyla etkiledi. Gövdesi ve kanat kaplamaları tümüyle kompozit yani bir tür plastik olan uçak, üstündeki boyama oyunlarıyla burnu düşük
Concorde havasına da bürünmüştü.Boyamadaki çizgi eğimleri ile süratli, atak, yerinde durmayacak bir izlenim verilen uçak henüz uçmadı. İçi de boş. Ama daha uçmadan 110 milyar dolarlık 677 sipariş alan 787, duruşuyla iyi ve ucuz uçacak gibi görünüyordu. Yani çizgilerle yaratılan dinamik yapı, uçağın gerçek gücünü yansıtıyordu. Bir imaj oyunu yok gibi görünüyordu.
Gerçek bir kuş gibi çırpınarak uçacak havasındaki 787’nin kanatları müthiş bir zarafete, gerçek bir tasarım harikasının ürünü olarak karşıma çıktı. Zarif, dişi yapısı, keskin güzelliği, endüstriyel olmasına rağmen kaba görünmeyen ama güvenilir görüntüsü gözlerimi kanatlarda yoğunlaştırdı. İşte mükemmel kanatların satır başları ile hikayesi:
ÇOK ETKİLEYİCİ: Hizmetteki yolcu uçaklarının küt yapılı, keskin hatlı kanatları 787’de yerini inanılmaz estetik "dişi" bir tasarıma bırakmıştı. Japonya’da imal edilen kanatlar, yukarı açılı, ince ve zarif yapısıyla samurayların taşıdığı keskinliği ile ünlü "katana" kılıcını andırıyordu. Bu keskinlik hava filelerini zarifçe ayıracak ve gövdeyi müthiş bir şekilde tutacak gibi duruyordu.
KANITLANMIŞ KANATLAR: Bir uçağın en önemli parçası onu gökyüzünde uçuran kanatlarıdır. İçindeki yüzlerce yolcuyu, tonlarca ağırlıktaki gövdeyi kanatlar taşır. En ağır türbülansları karşılar. Yukarı-aşağı metrelerce esner. İyi bir kanat uçağı iniş ve kalkışta çok yavaş, seyir sırasında da hızlı uçurabilmelidir. En az sürtünmeyle minimum yakıt harcatmalıdır. Zarif kanatlar alışılmadık formuyla bütün bu görevleri en iyi şekilde yapacak görünümdeydi. Ve bunu bilgisayar ortamında milyonlarca defa kanıtladılar.
UZUN BİR SERÜVEN: Kanatların tasarımı üç yıl sürdü. Boeing mühendisleri, 787’de bu farkı yakalayabilmek için inanılmaz bir çalışma yaptılar. Yaratıcılık, mühendislik birlikte geceli gündüzlü bir koşu gerçekleştirdi. Ciddi bir risk alındı. Bu özel kanatlar, uçlara doğru inceliyor, son üç metrelik bölümde geriye ve yukarı doğru açısı artıyor.
FLAPLAR ÇOK ÖZEL: Boeing 787 için özel bir flap sistemi tasarladı. Kanatların arka bölümünde yer alan flaplar, iniş ve kalkış sırasında düşük süratlerde uçağın havada tutunmasını sağlıyor. Böylece uçak kısa pistlere inip kalkabiliyor. Boeing mühendislerinin hesaplarına göre 787 tam yüklü kalkışta 2 bin 200, inişte de 1500 metrelik piste ihtiyaç duyacak. Tabii bu hesaplamaların ne kadar doğru olduğu eylül sonunda başlayacak testlerle ortaya çıkacak. Ama bu kanatlarla, bunun gerçekleşeceği sanal ortamda çoktan ortaya çıktı.
İMALAT JAPONYA’DA: Kanatların imalatı konusunda da Boeing sürpriz bir karar aldı. Bugüne kadar dünyanın dört bir yanından binlerce şirketle çalışan Boeing, hiçbir uçağında kanat imalatını yurtdışına vermemişti. Boeing bu riskli imalat için projede Japon ortağı Mitsubishi Industries’i seçti. Japonya’nın Nagoya kentinde yapılan imalatta kanadın ana parçaları nikel, alüminyum ve çelikten imal edildi.
ÇOK ESNEK: Kanadın üst kaplamalarında ise gövdedeki gibi kompozit kullanıldı. Çok hafif olan bu malzeme sayesinde kanatlar hafiflerken esneme katsayısı artırıldı. Boeing kırılma testlerinde kompozitin bu özelliği sayesinde 787’nin kanatlarına normal testlerdeki kuvvetin yüzde 50 daha fazlasını uyguladı. Adeta bükülerek gövdeye kadar esneyen kanatların ortaya koyduğu sonuç mühendisleri sevindirdi. Normalde yolcu uçaklarının kanatları yukarı doğru 5, aşağı doğru da 1.5 metre esneyebiliyor. Henüz bu rakamlar Boeing tarafından açıklanmadı. Ancak 787 kanatlarının yukarı 7.5, aşağı da 2.5 metre esnediği sızan bilgiler arasında. Normal uçuş sırasında kanatlar yaklaşık iki metre daha esneyecek. Animasyonlardaki gibi 787 kanatları yukarı kıvrık uçacak. Sürtünmeyi azaltacak bu tasarım yakıt tasarrufu da sağlayacak.
EN BÜYÜK PARÇA: Kanat üzerinde bugüne kadar havacılıkta uygulanan en büyük tek parça kompozit imal edildi. Boyu 13.4 metre olan kompozit plaka, Seattle’de Boeing tesislerinde üretilerek Japonya’ya yollandı. Bu parça Japonya’da imal edilen kanatlara takıldı. Tamamlanan kanatlar, Japonya’dan Seattle Everett’teki tesislere mayıs ayında geldi. Taşıma işlemi, Boeing’in 747 Jumbo Jet’ten geliştirilen ve gövdesi yaklaşık üç kat şişirilen "Dreamlifter" uçağıyla yapıldı. İmalat kalitesinden memnun kalan Boeing, gelen ilk kanatların sıfır hatalı olduğunu açıkladı.
Airbus’tan tebrik
Roll out töreninde en ilginç tebrik mesajı Airbus’ın CEO’su Louis Gallois’dan ulaştı. Rakip Airbus "Bugün havacılık için büyük bir gün. Bugün Boeing’in günü. Hava taşımacılığında yeni bir sayfa açılıyor. Boeing çalışanlarını 787’yi fabrikadan çıkarttığı için kutluyoruz" diyerek mesaj yolladı.
TÖRENDEN NOTLAR
Töreni NBC’de uzun yıllar anchorman olarak görev yapan Tom Brokaw sundu. Brokaw’ın 1980’lerin sonunda yaptığı aktarmalı Moskova uçuş anısını anlatırken "Uçak Moskova yerine Almaata’ya indi. Uçağın içi bir anda, soğan kokan 100 Kazak askerle doldu" diyerek pot kırması Boeing’in Kazakistan pazarı için uğraşan satış temsilcilerine soğuk terler döktürdü.
Seattle kentine dünyanın farklı ülkelerinden binlerce kişi adeta aktı. Everett Tesisleri’nde 787 üretim hattında yapılan törene 15 bin kişi katıldı. Uçaklarda, otellerde yer bulmak imkansız hale geldi.
İlk 787'de kullanılan tek Türk parçasını Kalep Kalıp üretti. Yatay stablizedeki parçanın yanı sıra Kale Kalıp 787 için 2021'e kadar 87 milyon dolarlık imalat yapacak.
Roll out’u 720 gazeteci izledi. 43 canlı yayın aracı 45 ülkeye 9 farklı dilde töreni ulaştırdı. Tören öncesinde tüm davetlilerin çantaları, gazetecilerin kameraları ve ekipmanları K-9 bomba köpekleri tarafından arandı.
Boeing konuklarına törende üzerinde 787 resmi bulunan su şişeleri dağıttı.
İşte 787 Dreamliner
Havacılık sektörü müthiş teknolojik gelişmeye rağmen ancak 10-15 yılda bir yeni yolcu uçağı modeliyle tanışıyor. Boeing imalat hattından 1995’te çıkan 777’den sonra ilk yeni model 787 Dreamliner, 12 yıl sonra kompozit ve metale bürünebildi. Tarihi güne tanıklık etmek üzere Seattle 15 bin davetliyi ağırladı. Senatörlerden dünyanın önde gelen havayollarının yöneticilerine, yüzlerce gazeteciden Boeing’in işçilerine ve ailelerine kadar herkes heyecanla 787’yi bekledi. Seattle kentinde gerçek bir bayram havası vardı. Boeing fabrikasının ardına kadar açılmış kapıları sayesinde herkes 787’nin 2015 sonuna kadar dolan imalat hatları ile uzun bir iş garantisine kavuşmanın sevincini yaşıyordu. Boeing’i altın günlerine döndüren 787, tam 110 milyar dolar değerinde 677 sipariş aldı. Daha uçmadan en fazla satılan yolcu uçağı unvanını ele geçirdi. Dünyanın en büyük binası Everett fabrikasının kapıları açıldığında özel renklere boyanmış 787 sahnedeydi. Çalışanların kurduğu The Composites grubunun coşturan müziğiyle binlerce davetli, 787’ye akın etti.
7’lerin aile toplantısı
Törenden bir gün önce, 787 siparişi veren havayollarına Seattle Boeing Field Havalimanı’ndaki Havacılık Müzesi "Museum of Flight"ta özel bir kokteyl verildi. Organizasyonun sürprizi, Boeing’in imal ettiği tüm jet yolcu uçaklarının bir araya gelmesiydi. İlk model 707’den 777’ye tüm uçaklar tek tek indi ve apronda arka arkaya park etti. Kokteylde Alman Air Berlin şirketinden gelen 25 uçaklık sipariş ile 787’nin satış rakamı 677’ye ulaştı.
MENZİLİ 16 BİN 300 KİLOMETRE
Uçağın yüzde 50’si kompozit, yüzde 20’si alüminyum, yüzde 15’i titanyum, yüzde 10’u çelik ve yüzde 5’i de diğer malzemelerden oluşuyor.
Üç farklı modelde imal edilecek. 787-8, 210-250 arasındaki yolcuyu 15 bin 700, 787-9 da 250-290 arasında değişen sayıda yolcuyu 16 bin 300 km menzile uçuracak. Uçağın bir de bölgesel amaçlı 787-3 olarak adlandırılan 290-330 kişilik 6 bin 500 km menzilli bir modeli de bulunuyor.
787, kompozit malzeme kullanımı ve yeni motor teknolojileri sayesinde yüzde 20 daha az yakıt harcayacak. Dünyanın en çevreci uçağı olacak.
En şanslı yıl
Yaklaşık 32 yıllık gazetecilik hayatımın son 11 yılında havacılık var. Tam 11 yıldır Hürriyet’te aralıksız yayınlanan Kokpit sayfası ve Kanal D’de yine aralıksız yayınlanan Kokpit programı yaşamıma katıldılar. Havacılık hobim. Keyif aldığım bir dünya.
Kokpit’li yılların bazıları çok güzel, bazıları çok sıkıntılı geçti. Uçak kazalarının yoğun olduğu yıllarda keyif aldığım bu dünya başıma yıkıldı. İnandığım bir teknolojinin, inandığım insanlar tarafından yere çakılması kadar acı verici bir şey olamazdı. Şükürler olsun, kazalar giderek azaldı.
Geçen yıl dünyada 2,5 milyardan fazla insan uçtu. Türkiye’de havacılık patladı. Türk Hava Yolları, özel havayolları, terminaller, özel uçaklar, uçuş eğitimi alan gençler... Müthiş keyifliyim bu büyümeden.
Ama keyfim bu yıl şölene dönüştü. Havacılık dünyasının geleceğine imza atan ve geçen altı yılda bütün detaylarını izlediğim projelerin kanat çırpışlarına tanık oldum. Önce tam 560 tonluk maksimum kalkış ağırlığı ve tek sınıfta 850 yolcu kapasitesiyle iki katlı dünyanın en büyük uçağı A380’le ilk uçuşa katıldım. Sonra aynı uçakla okyanus aşıp Frankfurt-Washington DC arasında uçtum. Ve geçen hafta dünyanın ilk plastik uçağıyla tanıştım. Kuşkusuz bu arada çok sayıda yeni iş jetinin de ilk uçuş ve tanıtımlarına katıldım.
2007’nin ilk altı ayı benim için çok keyifli geçti. Dünya havacılığı için de çok güzel aylardı. Ama yine de geniş gövdeli süpersonik uçaklarla İstanbul’dan New York’a iki buçuk saatte uçmayı hayal ediyorum. Belki 2007 yılında bunu yaşamam gerekiyordu. Ama imalatçılar, proje maliyetlerini çıkarmak için uğraşırken biz de havada daha uzun süreler kalıyoruz. Çevreye daha fazla zarar veriyoruz. Ama ne yazık ki isteklerimizle gerçekler her zaman istenen zamanlarda kesişmiyor...
