Hidrojenli jetle İstanbul-New York 2 saat

Saatte 6 bin 132 kilometre yani ses hızının tam 5 katı sürate sahip bu özel uçak, hidrojenle çalışan motorlarıyla çevreyi de kirletmeyecek. A2 adı verilen 300 koltuklu uçak, bu hızıyla İstanbul-New York arasını 2 saatten az zamanda uçabilecek. Hava taşımacığında yeni bir sayfa açacak proje, Avrupa Birliği tarafından da destekleniyor.

Mühendisler için projedeki en önemli konu uçağı saatte 6 bin kilometre hızın üzerine çıkartacak motorlar. Concorde’ta en büyük sorun motor konusunda yaşanmıştı. Uçağı saatte 2 bin 400 kilometre hızla uçuran motorların yüksek gürültü sorunu nedeniyle Concorde’un birçok havalimanına inişi yasaklanmıştı. Buna inanılmaz yüksek yakıt sarfiyatı eklenince süpersonik uçak maliyetleri karşılayamaz duruma gelmişti.

Yeni nesil teknolojilerin hayata geçirileceği motorlarda yakıt olarak sıvı hidrojen kullanılacak. Kerosen olarak adlandırılan yolcu uçaklarının kullandığı fosil yakıtlara göresıvı hidrojen çok daha yüksek enerji sağlıyor. Sıvı hidrojenin en büyük özelliği ise çevreci olması. Yandığında ortaya sadece su buharı çıkıyor. Atmosferi kesinlikle kirlenmiyor.

RAMJET TEKNOLOJİSİ

Motorlar yüksek hıza Ramjet olarak adlandırılan teknoloji ile çıkacak. A2, normal yolcu uçaklarının motorlarında kullanılan teknoloji ile saatte 2 bin 400 kilometre hıza rahatlıkla ulaşacak. Motorda önden emilen hava, yanma odasında yüksek basınçla yakılarak dışarı verilecek. Uçağı daha hızlı uçurmak için motorda ikinci bir merkez daha oluşturulacak. Dışarıdan alınan hava tekrar bu merkeze verilecek. İkinci yakma gerçekleştirilecek. Böylece dışardan alınan hava motoru soğuturken ek güç sağlayacak. Sürat üç kata yakın artacak.

Mükemmel aerodinamik tasarım için uçağın dışına pencere konulmayacak. Belki bu durum yolcuları memnun etmeyecek. Ama koltuklardaki özel ekranlardan farklı kamera açıları ile dışarıyı seyredebilmek mümkün olacak. Bu uçak, ses hızı aşıldıktan sonra oluşan patlamalar (sonic boom) nedeniyle yüksek hızlara sadece Atlantik ve Pasifik Okyanusu üzerinde çıkacak.

ÇEVRECİ MOTOR NASIL ÇALIŞACAK

Dışardan gelen hava (1) özel türbin teknolojisi ile (2) yakılacak. Bu güç, A2’yi Concorde’un hızı olan saatte 2 bin 400 kilometreye sorunsuzca çıkartacak. Bundan sonra dışarıdan alınan hava (3) Ramjet teknolojisi sayesinde yeniden yakılacak (4). Ekstra güç sağlanacak (5). İtiş gücü egzostan dışarı verilecek.

Easyjet Dalaman’a uçmaya başlıyor

Londra Luton ve İsviçre Basel’den İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’na uçan Easyjet Havayolları, 31 Mart’ta Dalaman seferlerine başlıyor. Londra Gatwick’ten Dalaman’a uçacak şirketin bölgede ciddi bir turizm hareketi başlatması bekleniyor. Ayrıca Dalaman ve çevresinde yaklaşık 15 bin İngiliz vatandaşının evi bulunuyor. Bu yıl sadece yaz sezonunda uçacak Easyjet, doluluk oranlarının iyi olması halinde seferlerine kışın da devam etmeyi planlıyor.

Easyjet'in bölgede kalıcı olması için kış seferlerinin önemine dikkat çeken Dalaman ATM Dış Hatlar Terminali Genel Müdürü Hamdi Güvenç, otellerle birlikte yolcu garantisi vereceklerini vurguladı.

Geçen yıl Luton ve Basel’den 160 bin yolcu taşıdıklarını söyleyen Easyjet Doğu Avrupa Pazarlama Müdürü Peter Voets, 2009’da Türkiye uçuşlarını ve sefer noktalarını artırmayı planladıklarını açıkladı. Easy Grubu şirketlerinden Easy Crusie ise Nisan ayında Bodrum’dan Ege Denizi’nde 1 haftalık gemi turlarına başlayacak.

Satışlarının önemli kısmını internet üzerinden yapan Easyjet’te fiyatlar tek yön tüm vergiler dahil 53 YTL’den başlıyor.

Havalimanında check in sırasında kargoya verdiğiniz her parça bagajdan 16 YTL alınıyor. Kabine boyutları uygun olmak şartıyla istediğiniz ağırlıkta tek bir bavul alabilirsiniz.

Bu uygulamanın amacı yerdeki işlemleri azaltarak uçağın 25 dakikada yeniden havalanmasını sağlamak. Uçaklar ne kadar çok uçarsa, maliyetler o kadar düşüyor.

UÇAKTA YTL DE GEÇİYOR

Eğer check-in kuyruğunda beklemek istemiyorsanız, 20 YTL vererek "Speedy Boarding" hizmetinden yararlanıyorsunuz. Check-in işleminizi ayrı bankoda yaptırıp uçağa ilk biniyorsunuz. Böylece istediğiniz yere oturabiliyorsunuz. Çünkü uçakta yolculara ayrı ayrı koltuk verilmiyor.

Filodaki Airbus A319 ve Boeing 737-700 uçaklarında koltuk aralıkları makul tasarlanmış. Çok fazla sıkışmadan oturulabiliyor.

Uçakta ikram yok. Ama çay ve kahveyi 3.85, çorbayı 7, sandviçleri 10 YTL’den başlayan fiyatlarla satın alabilirsiniz. Kabinde duty free satışı da yapılıyor. Alışverişte YTL geçiyor.

Düşük maliyetli havayolları, Avrupa’da "Açık Semalar" anlaşması sayesinde kendi ülkesi dışında bir başka Avrupa Birliği ülkesinden diğerine sefer yapabiliyor. Easyjet İngiltere dışında farklı ülkelerde 18 şehirden uçuyor.

Tolga ÖZBEK

CEO’NUN ODASI YOK

Kurulduğu 1995’ten bu yana yılda yüzde 15 büyüyen Easyjet’in filosunda 109’u Airbus A319 toplam 139 uçak bulunuyor. Luton merkezli havayolunun yönetim binasında CEO Andrew Harrison’un odası bulunmuyor. Tamamen açık ofis olarak tasarlanan merkezde Harrison pazarlama ve halkla ilişkiler müdürleriyle birlikte aynı bölümde oturuyor. Harrison’un en büyük hayali ise bir gün gökyüzünün en az yakıt harcayan yolcu uçağı olacak propfan yani pervaneli jet motorlara sahip "EcoJet"i (yukarda) uçurabilmek.

Isparta kazasında gözler FMS’te

Isparta’da düşen World Focus Havayolları’na ait MD83 tipi yolcu uçağının Kokpit Ses ve Uçuş Veri Kayıt cihazlarının boş çıkmasından sonra gözler FMS olarak bilinen Uçuş Yönetim Sistemi’ne (Flight Management System) döndü. ABD’deki imalatçı şirkete gönderilen FMS’in çözümünde ikinci pilot tarafında bulunan sistemde pilotun yaklaşmayı kolaylaştırmak amacıyla hayali bir nokta oluşturduğu ancak bu noktanın yanlış yerde olduğu ortaya çıktı. Uzmanlar bu bilgiyi ikinci pilot tarafındaki FMS’in incelenmesinden sonra tespit etti.

Kaza sonrasında radar kayıtlarındaki incelemede MD83 tipi uçağın Isparta VOR üzerine geldikten sonra 30 derece yanlış yöne dönerek hatalı uzaklaştığı, böylece dağlık alana doğru gittiği belirlenmişti. Uzmanlar bu tür hayali nokta oluşturmanın yaklaşmaya kolaylık sağlamak amacıyla yapıldığına ancak kesinlikle standart yaklaşma usulleri arasında yer almadığına dikkat çekti.

İncelemede ayrıca World Focus Havayolları’nın FMS’in güncelleme işlemini yapmadığı bilgisine ulaşıldı. FMS’teki bilgileri güncelleyen bu işlem 28 günde bir gerçekleştiriliyor. Yaklaşma haritalarını hazırlayan Jeppessen şirketine ait CD’lerin yeni sürümleri bakım sırasında FMS’e yükleniyor. World Focus’un mali sorunlar yaşadığı, bu nedenle güncellemenin abonelik ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle yapılmadığı da iddialar arasında.

Cakes&Bakes pişiriyor, Türkiye yiyor

TAV Havalimanları Holding, ikram şirketi BTA’nın alt markası Cakes&Bakes ile havalimanı dışına açılıyor. Unlu mamül, pastane, ekmek ve sandviç konusunda uzmanlaşan şirket, dünya markası kahve zincirlerinin Türkiye’deki ana imalatçısı oldu. İstanbul İkitelli’de kurulan Cakes&Bakes, bu yıl aylık 1.5 milyon adetlik imalata ulaşmayı hedefliyor.

BTA 1999’da kurulduğunda asıl görevi Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali’ndeki restoranların işletmesiydi. Terminaldeki ilk mutfağı sadece 25 metrekare olan BTA, zamanla hızla büyüdü. Bugün İstanbul Atatürk, Ankara Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Gürcistan’da Tiflis ve Batum havalimanlarında faaliyet gösteren şirket 106 noktada hizmet veriyor.

Zamanla terminallerdeki çeşitli dünya markası şirketlerden ürün siparişi almaya başladıklarını söylüyor BTA Genel Müdürü Saadettin Cesur. "Bizi yakından takip eden uluslararası şirketler, hijyen ve kalitemizi görünce sipariş vermeye başladı. Havalimanındaki mutfağımız yetmez oldu. Cakes&Bakes adını verdiğimiz yeni marka ile bu hizmetimizi farklı bir boyuta taşıdık."

İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulan şirkette 120 kişi çalışıyor. Yaklaşık 500 çeşit ürün imal eden Cakes&Bakes, bunları İstanbul’dan Gaziantep’e kadar frigo kamyonlarla eksi 18 derecede soğuk zinciri bozmadan taşıyor. Dondurulan ürünler üç aya kadar standartlar içinde saklanabiliyor.

Üretiminin yarısını BTA için yapan Cakes&Bakes unlu mamül, pastane, ekmek ve sandviç ürünler konusunda uluslararası uzmanlarla çalışıyor. Kadrosunda örneğin cheese cake konusunda özel danışmanlık aldıkları İtalyan bir uzman bulunuyor. Geçmişte dünya markalarının yurtdışından ithal edilen birçok ürünü burada imal etmeye başladıklarını belirten Cesur, hedeflerinin öncelikle havalimanında, daha sonra da şehir merkezinde birkaç noktada Cakes&Bakes mağazası açmak olduğunu söyledi. BTA’nın aynı ana şirket TAV gibi yurtdışında ihalelere giriyor. Gürcistan’da Tiflis Tren Garı’ndaki satış noktalarının ihalesini kazanan BTA, önümüzdeki 5 yılda yurtdışı açılımını da sürdürmeyi hedefliyor.