Havalimanları vurgun yedi

Kolay değil. TAV 8 ülkede 15 havalimanında terminal işletiyor. Dünyanın dört bir yanında onlarca özel yolcu salonu var. Duty Free yani gümrüksüz satış mağazaları Amerika kıtasına kadar uzuyor. Ağırlıklı olarak onlarca havalimanında BTA şirketinin yiyecek-içecek alanları var. Toplam 400’den fazla özel yolcu işletmeciliği dünyanın dört bir yanındaki havalimanlarında yapılıyor. Her ülkede korona ile savaşta kurallar birbirine yakın olsa da çok da farklı istekler, düzenlemeler oluyor. Her birinin isteklerini yerine getirmek için ciddi bir savaş veriliyor. Giderler tırmanıyor. Gelirler çoğu yerde yerinde sayıyor. Sistemin ‘Atom Karıncası’ olarak bilinen TAV İcra Kurulu Başkanı Sani Şener’in deyimi ile dengeler bozuldu. Anlaşmalar sil baştan düzenleniyor. Kiraların düşürülmesi ya da işletme sürelerinin uzatılması gerekiyor.

EN BÜYÜK ANTALYA

TAV, Türkiye’de Atatürk Havalimanı kapatıldıktan sonra Ankara Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Gazipaşa Havalimanı ve son olarak Fraport ile ortak Antalya Havalimanı’nı işletmeye devam etti. En büyük operasyon artık Antalya Havalimanı’nda. Bütün havalimanlarında özellikle COVID-19 ile ilgili konulan uluslararası kurallar uygulanıyor. Bütün havalimanlarının koronavirüs döneminde büyük vurgun yediğini söyleyen Sani Şener şöyle diyor:

1. Yolcularımızın ve çalışanlarımızın havalimanımızdaki hareketlerini haritalayarak, sürecin her aşamasında diğer insanlarla fiziksel mesafeyi koruyacakları bir düzen hazırladık. Yani kalabalıkları ve kuyrukları fiziksel mesafe kuralına göre yönetiyoruz.

2. Her adımı yolcularımızın ve çalışanlarımızın temasını en aza indirecek şekilde düzenledik. Çalışanlarımıza pandemi eğitimleri verdik. Maske, ateş ölçümü, dezenfekte temel kurallarımız.

YAPAY ZEKÂYI KULLANIYOR

3. Kuyrukları ve yolcuların terminaldeki hareketini düzenleyebilmek için IT şirketimizin geliştirdiği yapay zekâ uygulamaları ve temassız kimlik tanıma gibi teknolojilerden yararlanıyoruz.

4. TAV İşletme Hizmetleri ve BTA, özel yolcu salonları ve restoranlarda paketlenmiş ikramlar, fiziksel mesafeye göre ayarlanmış oturma düzeni, koruyucu paneller hayata geçirildi. ATÜ, duty-free mağazalarında da aynı önlemleri aldı. Havaş uçak içi temizlik, yer hizmetleri ve otobüs hizmetlerinde hijyen uygulamalarını sıkılaştırdı.

5. Sağlık Bakanlığı’nın kurduğu laboratuvarlarla havalimanında test yaptırmak da mümkün hale geldi.

SAĞLIKTAN TASARRUF OLMAZ

6. Bütün havalimanlarımız birer özelleştirme projesi olduğu için, işin başında kurulan mali denge hem gelir açısından hem de maliyet artırıcı kurallar bütününden dolayı bozuldu. Bu dengeyi finansal olarak yönetmeye çalışıyoruz. Yoksa yolcu ve uçuş güvenliğine eklenen sağlık güvenliği harcamaları ne kadar artarsa artsın, çalışanlarımızın ve yolcularımızın sağlığı her zaman önceliğimiz. Sağlık ve güvenlikte tasarruf etmemiz söz konusu değil. Ancak gelirlerimizi artırmak ve sözleşmelerimizdeki Force Majour haklarımızı kullanabilmek için her ülkedeki idarelerle görüşmelerimiz sürüyor. Genellikle tüm ülkelerde kira ertelemesi ve imtiyaz sürelerinin uzatılması konularında anlaşmaya varmaya çabalıyoruz. Çalışanlarımız, yolcularımız, yatırımcılarımız, ortaklarımız, paydaşlarımız, bankalar ,alt yüklenicilerimiz, tedarikçilerimiz, kiracılarımızla bu sürecin finansal ve operasyonel zorluklarını çok adil bir şekilde paylaşmaya çalışıyoruz. Yılın ilk 6 ayı bütün havalimanlarımızda toplam 11.4 milyon yolcuya hizmet verdik. Bu dönemdeki konsolide ciromuz 141.9 milyon dolar oldu. Ama korona salgını başlayınca her şey allak bullak oldu. Yani yılın ilk iki ayı bizi yükseltti sadece.

'AB'Yİ BEKLİYORUZ'

Temmuz itibariyle yolcu sayılarının kademeli olarak arttığını ifade eden Şener, “Şu an bizim tüm havalimanlarımızda hizmet verdiğimiz ortalama günlük yolcu sayısı 60 bini aşmış durumda. Türkiye’de özellikle Antalya, İzmir ve Ankara’da haziran ayından itibaren toparlanma başladı. Türkiye’deki beş havalimanımızda haziranda günde ortalama 21 bin yolcuya hizmet verirken, temmuzun ilk üç haftası itibariyle günlük ortalama yolcu sayımız 60 bine yaklaştı. Yaz sezonunda ana pazarlarımız olan İngiltere ve Rusya’nın ardından, Avrupa Birliği’nin de ağustos başında uçuşları açması halinde bu toparlanma ivmesi artarak sürecektir” diye konuştu. Şener Türkiye’de alınan önlemleri uluslararası arenada da anlatmak için de çalışmalar yaptıklarını sözlerine ekledi.