F-16 pilotu bakınca vuracak

ABD hükümetinin imalatçı Lockheed Martin’le yaptığı 635 milyon dolarlık anlaşmayla özel sistem ve silahlar önümüzdeki günlerden itibaren Türkiye’ye gönderilmeye başlanacak. Toplam 216 uçağın Ankara’daki TAI tesislerinde modernize edileceği projede, pilotlar kaska yerleştirilecek özel sistemle baktığı yeri vurabilecek.

Peace Onxy III olarak adlandırılan projede uçakların hizmet ömürlerinin 2020’ye kadar uzatılması planlanıyor. Projede ilk dört uçak, önümüzdeki haziran ayında modernizasyon için TAI’ye gelmeye başlayacak. 1987’de ilk F-16 uçağını imal eden TAI, 1999’a kadar Türk ve Mısır Hava Kuvvetleri için 276 uçak üretti. Yüksek imalat kalitesi yakalayan TAI, F-16 tarihine adını 29 sıfır hata, 3 de mükemmel uçak üreterek yazdırdı.

SIRA MODERNİZASYONDA

TAI imalattan sonra şimdi modernizasyon pazarında da adından söz ettiriyor. Önce Ürdün, arkasından da Pakistan’la anlaşma imzalayan TAI, Türk F-16’larının modernizasyonuyla 200 kişilik ek istihdam sağlayacak. Türk savunma şirketleri de modernizasyonda aktif rol alacak. Bu üç projeyi diğer ülkelerden gelecek işlerin izlemesi bekleniyor.

Toplam 216 uçağı kapsayan modernizasyonun 2011’e kadar tamamlanması planlanıyor. Özel sistemler uçağın kabiliyetlerini artırırken, gövdede yapılacak yenileştirmeyle F-16’ların hizmet ömürleri de uzatılacak. Modernize edilen F-16’lar, 2014’ten itibaren teslim edilmeye başlanacak F-35 Lightning II’lerle birlikte Türk Hava Kuvvetleri’nin ana vurucu gücünü oluşturacak.

30 UÇAK ALINACAK

Türk Hava Kuvvetleri, 18 yıllık F-16 kullanımı sırasında çeşitli nedenlerle düşenlerin yerine 30 yeni F-16 Block 50 Advanced alıyor. Gövde üzerindeki yakıt tanklarıyla havada kalış süresi artan uçağın teslimatları 2010’da başlayacak. TAI bu uçakların imalatının Türkiye’de yapılması için pazarlığı sürdürüyor. Ayrıca Pakistan’ın ihtiyacının da Türkiye üzerinden karşılanması planlanıyor.

NELER TAKILACAK

JHMCS (Müşterek Kaska Monteli Nişangah Sistemi): Modernize edilecek F-16’ların en önemli sistemlerinden biri JHMCS. Özel kaskın camına normalde Baş Üstü Göstergesi’ndeki (HUD) uçağın hızı, yönü gibi bilgilerin yanı sıra hedefleme sistemini takip ettiği tüm veriler yansıtılıyor. Böylece pilot göz odaklamasıyla, uçağına manevra yaptırmadan gördüğü hedefe kitleniyor. Yeni nesil AIM-9X füzesiyle pilot havada tüm hedefleri kaçırmadan vurabiliyor. Boeing tarafından geliştirilen JHMCS, 2004’ten bu yana hizmette. JHMCS ile birlikte AN/AVS-9 Gece Görüş Gözlüğü de alınacak.

A/APG-68(V) Radarı: Yeni nesil radarın menzili öncekine göre yüzde 33 daha uzun. Hedef daha net hale getirilirken yeni radar bakım avantajı sunuyor.

AN/ALQ-178(V)5+: Uçağın gövdesine yerleştirilecek sistem elektronik karıştırma yapacak.

Yeni IFF: Uçakta yer alacak yeni IFF yani dost-düşman tanıma sistemi Link 16 üzerinden görüş ötesindeki hava hedeflerini takip edebilecek. Ayrıca hedeflere karşı daha hassas uçabilecek.

Özel silahlar: F-16 modernizasyonuyla birlikte 125 adet AIM-9X Sidewinder hava-hava füze, 50’şer adet AGM-84K SLAM-ER, AGM-154A-1, CBU-105, 54 adet AGM-154C gibi çok hassas özel bomba ve füzeler satın alınacak.

Yapısal yenileme: F-16’ların gövde ve kanatları yapısal yenilemeyle hizmet ömürleri uzatılacak.

THY uzun menzilli uçağını arıyor

Türk Hava Yolları, 2012’den itibaren filosuna almayı planladığı uzun menzilli uçaklar için çalışmalarına başladı. 1993’te kullanılmaya başlanan toplam yedi adet A340’ın yerini alacak uçaklar için THY, gelecek aylarda iki imalatçı Airbus ve Boeing’le pazarlığa başlayacak. THY, yeni açılacak uzun menzilli hatlar ve mevcut yapının gelişimine göre uzun menzilli filosundaki uçak ihtiyacını belirleyecek.

Büyük çekişmeye sahne olması beklenen uzun menzilli uçak projesinde 2008’de karar verilerek anlaşma yapılması planlanıyor. Boeing, uzun menzilde çift motorlu 787 ve 777’nin yüksek kapasiteli modellerini THY’nin beğenisine sunuyor. Airbus ise yeni geliştirdiği A350XWB’nin yanı sıra yüksek kapasitede ise A340-600 ve 500 modellerini öneriyor. THY’nin erken karar almak istemesinin arkasında özellikle son yıllarda pazarda uzun menzilli yolcu uçaklarına giderek artan talep yatıyor. Örneğin Boeing 787 için 2012 ve sonrasına sıra veriyor. THY bu amaçla anlaşmalarını erken yapmak istiyor.

UCUZ UÇUŞ

THY’nin önümüzdeki günlerde detaylandıracağı bir başka konu ise özellikle Avrupa ve iç hatlarda daha ucuz bilet satacak yeni bir marka. Ankara Esenboğa ve İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan uçacak bu şirket, ilk etapta Boeing 737-400 uçaklarını kullanacak. Tek sınıfa sahip uçaklarda bilet fiyatları THY’ye oranla daha ucuz olacak.

Bu konuda bir başka yaklaşım ise alt markanın SunExpress olması. THY’nin SunExpress’te Condor’un hisse devriyle yeniden Lufthansa’yla ortak olmasıyla birlikte bu konu tekrar gündeme geldi. İzmir üzerinden başarılı operasyonunu devam ettiren SunExpress, bu kararın alınması durumunda uçak sayısını hızla artıracak. Tolga ÖZBEK

Lütfen ayaklanmayın

Şu günlerde havalimanlarında sık görülen bir manzara var. Bağırıp çağıran, "Uçak neden kalkmıyor" diye ortalığı birbirine katan yolculara rastlıyoruz. Bir uçuş iptal edildiğinde kızılca kıyamet kopuyor...

Aman sakin olun. Geç kalan çoğu uçağın ciddi bir nedeni var: Hava şartları. Bu zamanlar, bizim yaşadığımız bu bölge ve çevresindeki çok geniş bir coğrafyada havanın tüm hırçınlıklarını sergilediği zamanlardır. Yoğun kar yağışı, buzlanma, sisle görüş uzaklığının yok denecek kadar düşmesi... Hepsi bu zamanların hırçınlığıdır.

Havayolu yolculuğunun en fazla geciktiği zamanlardır bu zamanlar. Hiçbir havayolu şirketi durup dururken uçağını geciktirmez. Kalkışını ertelemez. Bunu asla istemez. Çünkü uçaklar yerde durması için değil, uçması için yapılmıştır. Ve havacılıkta basit bir ticari kural vardır. Yerde duran uçak şirketini yer, bitirir, tüketir.

Ama hiçbir havayolu şirketi bir an önce uçmak uğruna yolcusunun, pilotunun, hostesinin hayatını da tehlikeye sokmaz. Meteorolojik şartlar her zaman olmasa da risk oluşturur. Bu riskin limitleri vardır. Limitleri zorlayan risk hiçbir zaman alınmaz. Bu yüzden bu aylarda uçaklar gecikir, uçaklar geç kalkar.

BİRAZ ANLAYIŞ

Havayolu yolcularının en fazla anlayışlı davranması gereken zamanlardır bunlar. Gelişi geciken uçaklar için sinirlenmemek, kalkıp gidecek uçakların rötarları uzayınca öfkelenmemek gerekir. Bağırıp çağırmanın, kızıp kavga çıkarmanın uçuşa hiçbir faydası olmaz. Uçuş, kurallarının belirlendiği limitlerde yapılacaktır.

Siz, siz olun, sakın sinirlenmeyin. Havayolu şirketlerine yapılan baskılar, kızgınlıklar sadece sizi üzer. Çünkü kurallar gereği belirlenen şartlar oluşmadan uçmazlar. Kuralları zorlayan, limitleri hiçe sayarak uçan uçaklar geri dönmemiştir. Geride sadece gözyaşı kalmıştır.

Bu zamanlar geciken uçaklar için kızmayın, kalkacak uçakların gecikmelerine öfkelenmeyin. Biraz geç ama tam güvenle gitmenin ne demek olduğunu biz insanlar bir felaket yaşamadan kolay anlayamayız. Ama anlamak ve anlayışlı davranmak zorundayız. Şu zamanlar havanın en hırçın olduğu ve aynı zamanda uçakların en sıkıntılı olduğu zamandır. Geç gelip geç gittikleri olur çoğu zaman. Bazen bir uçuş iptal edilir. Hatta birkaç gün bir kente hiç uçulamaz. Aman anlayışlı olun. Hayatımızın ne kadar değerli olduğunu ve havayolları şirketlerinin bunu ne kadar çok önemsediğini sakın unutmayın.