Son yıllarda tırmanışa geçen bagaj kayıp oranları sektörde sıkıntı yaratmaya devam ediyor.
Geçen yıl tam 30 milyon bavul kaybeden havayolları, tazminat olarak yolculara 2.5 milyar dolar ödedi. Binlerce dava mahkemelere yansıdı. Müşteri memnuniyeti azaldı.
Yapılan araştırmalar, havayolu yolcularının en çok korktuğu aksaklığın başında bavul kayıplarının geldiğini ortaya koyuyor. Sadece ABD’deki uçuşlarda her gün 10 bin bavul kayboluyor. Her bin yolcudan 23’ünün bagajı uçaktan çıkmıyor. Ama bunların yüzde 98.2’si kısa sürede bulunup sahibine teslim ediliyor.
Kayıpların ana nedenlerinin başında yolcuların son anda check-in işlemini yapması geliyor. Bavul uçağa yetişmiyor, yüklenemiyor. Bir sonraki sefere kalıyor. Kayıplar aktarmalı seferlerde daha da artıyor. İki uçuş arasındaki sürenin kısıtlı olması nedeniyle bagaj bir uçaktan diğerine götürülürken sefer kaçırılıyor. Yolcu uçuşuna bavulsuz devam ediyor.
Hatalı yapıştırılan bagaj etiketleri, bagaj sistemlerinde yaşanan sorunlar kayıpların katlanarak artmasına neden oluyor. Son zamanlarda Amerika ve Avrupa’da uygulanan ve yolcuların yanlarındaki sıvıları limitleyen kurallar, artan güvenlik nedeniyle birçok yolcu kabine aldığı çantaların boyutlarını küçültmek zorunda kalıyor. Uçak altına verilen bavulların sayısı artıyor. Bu da kaybolma riskini yükseltiyor.
ÖNLEMİNİZİ ALIN
4 Az eşya ile seyahat edin. Kabine alınabilen boyutlarda bir çantaya sığmaya çalışın, uçak altı kargoya bavul vermeyin.
4 Başınıza bir aksilik gelme ihtimaline karşı, cep telefonuyla bavulunuzun fotoğrafını çekin. Bu fotoğraflar kayıp bagaj merkezinde görevlilere bilgi verirken yanlış yapmanızın önüne geçecektir.
4 Gittiğiniz yerde uzun kalacaksanız, yükünüz ağırsa, bavulunuzu gideceğiniz yere kargoyla gönderebilirsiniz. Bu yöntem havayoluna fazla bagaj ücreti ödemekten çok daha ekonomik. Türkiye’de de hızla yayılan bu yöntemin belli bir riskinin olduğunu da unutmayın.
4 Önümüzdeki 24 saatte ihtiyacınız olan ilaç veya soğuk bir yere gidiyorsanız palto gibi giyecekleri yanınızda taşıyın. Herhangi bir kayıp yaşanması durumunda zor durumda kalmayın.
4 Kargoya vereceğiniz bavulunuzun içine mücevher, elektronik aletler gibi değerli eşyalar koymayın.
4 Bagaj etiketini okunaklı yazın. Size ulaşabilecekleri telefon numarasını eklemeyi unutmayın. Havayollarının kağıt bagaj etiketleri yerine kopma riski daha düşük özel imal edilmiş plastik veya deri olanları tercih edin.
4 Check-in işlemleri sırasında kontuar görevlisinin bavulunuza doğru etiketi yapıştırdığını görün ve gidilen havalimanının kodunu kontrol edin.
BAVULUNUZ KAYBOLDU...
Öncelikle sakin olun, kayıp eşya bürosuna gidin. Form doldurun.
Çantanızla ilgili bilgileri (cinsi, boyutu, rengi) doğru verin. Tüm havayolu ve yer hizmetleri şirketlerinin ortak kullandığı kayıp bagaj sistemi sayesinde kısa sürede bavulunuzun nerde kaldığı ortaya çıkacaktır.
Sakın size verilen bagaj etiketini, biletinizi atmayın.
Eğer havayolunun özel yolcu programının üyesiyseniz bunu başvurunuzda bildirin.
Havayolu şirketi 24 saat içinde bavulunu getirememesi durumunda ihtiyacınız olan kıyafet ve diş fırçası, tıraş kremi gibi temel ihtiyaçlarınızı belirli limitler içinde karşılamak zorunda.
Bazı seyahat sigortaları bu konuda yolculara önemli avantajlar sunuyor. Yaptıracağınız basit bir sigorta kayıp eşyada alacağınız tazminatı yükseltecektir.
Kayıp bagaj arama süresi ortalama iç hatlarda bir aya, dış hatlarda üç aya kadar uzayabiliyor. Eğer bulunamıyorsa Uluslararası Havayolu Taşıyıcıları Birliği (IATA) kuralları gereği kilogram başına (maksimum 30 kg’a kadar) 20 dolar ödeme yapılıyor. Yani kayıp tazminatında içindekilerin değeri değil, ağırlığı esas alınıyor.
BAVULLAR ÖZEL ANTENLE TAKİP EDİLECEK
Kayıp bagaja savaş açan IATA, RFID olarak adlandırılan sistem üzerinde çalışıyor. Yaklaşık 600 milyon dolarlık yatırımla hayata geçecek sistemde bagaj etiketinde yer alan özel bir anten yerleştirilecek. Böylece bagajların nerede olduğu anında tespit edilebilecek. Halen sistemin denemeleri dört havalimanında sürdürülüyor. RFID’nin yaygınlaştırılması, IATA’nın havayolu seyahatini kolaylaştırma programında yer alıyor.
VFR uçuşları yasak
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SGHM) tarafından yayınlanan yazıyla İstanbul Atatürk, Ankara Esenboğa, Antalya, İzmir Adnan Menderes ve Dalaman Havalimanları’ndan yapılan ve VFR olarak adlandırılan görerek uçuşlar 12 Mayıs’a kadar durduruldu.
Önceden haber verilmeden yasağın başladığı 14 Nisan günü tüm uçuş okulları, genel havacılık ve hava taksi işletmelerine SHGM tarafından gönderilen yazıda yasağın gerekçesi Türk hava trafik sisteminin ara modernizasyonu olarak gösterildi. Geçiş döneminde ağırlıklı pervaneli uçak ve helikopterler tarafından yapılan VFR uçuşlar, havalimanları ve etrafındaki sahalarda kontrolün sağlanamayacağından durduruldu.
12 Mayıs’a kadar hava trafiğinin aksamaması için alınan bu karar özellikle uçuş okullarını etkiledi. Marmara Bölgesi’ndeki Çorlu ve Bursa Yenişehir Havalimanları’nın eğitim uçuşlarına kapalı. Edremit’te de pist uzatılma çalışmaları nedeniyle uçuş yapılamıyor. Bursa içindeki eski havaalanı ise kullanılmıyor. Eğitim için sadece hafta içi belirli saatlerde açık tutulan Çanakkale Meydanı’nın kalması, sektörün ciddi ihtiyacı olan pilotları yetiştiren okulların faaliyetlerini azaltmasına neden oldu. Ayrıca havadan fotoğraf-film çekimi, döviz atımı, pano çekim uçuşları da yasaklandı. Bu kararın tarihleri İstanbul semalarında en yoğun helikopter trafiğinin yaşandığı Formula 1 tarihlerini de (9-11 Mayıs) içeriyor. Yazıda yasağın "zaruri haller" dışında uygulandığı belirtildi. Ancak "zaruri haller" konusunda hiçbir açıklama yapılmaması uygulamada hava trafik kontrolörleri ile VFR uçuş yapan pilotlarla şirketleri karşı karşıya getiriyor.
USAŞ ikram malzemesi üretecek
Havalimanlarında restoran hizmeti veren Gate Gourmet USAŞ, uçaklarda ikramda kullanılan tepsi, çatal-bıçak gibi plastik malzemeler üreten "deSter" şirketinin imalat hattını almak üzere görüşmelere başladı. USAŞ’ın ana sahibi Gate Gourmet bu konuda en büyük şirket olan deSter’ın tamamını geçen yıl eylül ayında satın almıştı.
Halen şirket imalatını Belçika ve Tayland’da gerçekleştiriyor. Belçika’da Hoogstraten kentindeki fabrika Amerika, Avrupa ve Afrika’ya, Tayland Prachinburi’deki bölüm de Asya ve Uzakdoğu’ya imalat yapıyor. İki ay içinde tamamlanacak görüşmeler sonrasında USAŞ’ın deSter’ın imalat hattını almasıyla üretimin Türkiye’ye kaydırılması hedefleniyor.
Oyak hava taksi şirketi kuruyor
Oyak Holding, hava taksi şirketi kuruyor. İlk olarak Sikorsky S-76 tipi ikinci el helikopter alan Oyak, bu tip helikopterin yenisinden de sipariş verdi. Uçak konusunda orta sınıf gövdeyi tercih eden Oyak, ikinci el Challenger 300 alacak. Oyak’ın havacılık şirketi holding iştiraklerinden Omsan Lojistik’ın portföyünde yer alacak.
Swiss Cenevre hattında
Tekrar kárlı günlerine geri dönen Swiss Havayolları, 30 Nisan’dan itibaren İstanbul-Cenevre seferlerine başlıyor. Her gün saat 05.35’te İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan kalkacak Swiss uçağı, saat 07.45’te Cenevre’ye inecek. Cenevre’den ise İstanbul uçağı saat 20.30’da kalkacak. Seferler Cenevre’den birçok noktaya uygun aktarma imkanı sağlayacak. Toplam 75 uçaklık filoya ulaşan Swiss, kárını geçen yıl yüzde 142 artırarak vergi sonasında 96 milyon İsviçre Frangı’na yükseltti.
Delta evcil hayvan taşıyamayacak
Amerikan Delta Havayolları, artan hava sıcaklıkları nedeniyle 15 Mayıs-15 Eylül tarihleri arasında şirketin tüm uçuşlarında kargo bölümünde evcil hayvan taşımama kararı aldı. Uygulama, diğer havayollarından bilet alıp Delta ile aktarmalı uçan yolcular için de geçerli olacak. Yolcuların uçaklarda beraber taşıdıkları evcil hayvanlar için de kısıtlamaya gidiliyor. Bu konuda yolcuların rezervasyonlarını erken yaptırmaları isteniyor.
Yolcular Skycomix’le gülüyor
Türkiye’nin ilk havalimanı mizah dergisi Skycomix’in ikinci sayısı yayınlandı. Ücretsiz olarak dağıtılan dergi, her 15 günde bir İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’nda yolcuyla buluşuyor. Dışavurum Reklamcılık tarafından hazırlanan dergide amaç uçuş öncesinde yolcuyu stresten uzaklaştırıp gülerek uçağa bindirmek.
Çağdaş Havacılık’a XLS
Çağdaş Holding tarafından kurulan hava taksi şirketi Çağdaş Havacılık, ilk uçağını getirdi. Amerikan Cessna imalatı Citation XLS tipi 9 koltuklu uçakla hava taksi hizmeti vermek için Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne başvuran şirket, ruhsat almak için bekliyor. Bodrum merkezli şirket, hava taksi hizmetini İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan yapmayı planlıyor.
DÜZELTME
Geçen hafta Kokpit’te "Cessna büyük jet pazarında" haberinde "Aynı sınıftaki Challenger 605, 8.66 metre, Falcon 2000 ise 8.02 metre kabin uzunluğuna sahip" cümlesinde kabinde koltuk oturum uzunluğu Challenger 605’te 4.90, Falcon 2000EX’te 5.85 metre olacaktır. Düzeltir özür dileriz.