Asi yolcu olayları tırmandı

Asi yolcu olayları son bir yılda birkaç kat katlanmaya başladı. Her 100-150 uçuşta bir, uçağa polis çağırılması gerekiyor. Özellikle uçuş sırasında sorun çıkaran yolcuların başında ‘maske indirme’ en çok işlenen suç olarak görülüyor. Omicron’un bulaşıcılığı yüksek ama ölümcül olmasının daha az riski asi yolcuları iyice gevşetti. Havalimanlarında sosyal mesafe çoktan yok olmaya başladı. Maske konusunda da ciddiyet iyice azaldı. Maske takanların yüzde 60’ından fazlasında burunların dışarıda olduğu gözleniyor. Alkollü yolcu sayısındaki artış da havayolu personelini zorlamaya başladı. Pandemi nedeniyle sinirleri iyice bozuk olan yolcuların uçakta virüs kapma tehlikeleri konusundaki endişeleri de tartışmaları arttırıyor.

HAFTADA 1000 VAKA

IATA’nın Kabin Operasyonları Güvenliği Teknik Grubu’nun resmi olmayan bir araştırmasında, bir üye havayolu şirketi tek bir haftada 1.000’den fazla uyumsuzluk vakası bildirdi. Bir diğeri, taşınan sayılara göre asi yolcu olaylarında yüzde 55’lik bir artış hesapladı. Olaylar hemen her kıtadaki uçuşlarda görülüyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde, Federal Havacılık Otoritesi (FAA), Ocak ve Ekim 2021 arasında 4 bin 600’den fazla olay rapor edildiğini açıkladı. Bunların yüzde 72’si federal maske takma zorunluluğuna uymayı reddetmeyle ilgiliydi. Bu raporların yaklaşık 849’u, son on yılda görülmeyen yoğunlukta olaylar oldu. En fazla asi yolcunun Amerikan havayollarında ortaya çıktığı belirtilirken Asya-Pasifik ülkelerinde ise bu sayının oldukça düşük olduğu gözlendi. Bunda da o bölgede uçuşların sıklıkla kesintiye uğraması, özellikle Çin’e yapılan uçuşların zaman zaman durma noktasına gelmesi etkili oldu. Sorunların, özellikle maske takmada direnen yolcuların en fazla görüldüğü havayolu şirketleri ise Afrika havayolu şirketleri. Ve Afrika’ya uçan havayolu şirketlerinde de durum aynı oldu. Buna Türk Hava Yolları ya da Air France gibi havayolu şirketleri dahil. Kabin ekiplerinin Afrika uçuşların çok zorlandıkları gelen raporlardan belli oluyor.

UÇUŞTAN ÖNCE VE UÇUŞTA İKAZ

Hem havalimanı otoriteleri hem de hava yolu şirketleri özellikle maske konusunda yolcuları sıklıkla uyarıyor. Havalimanlarının girişlerinden başlayarak zorunlu olan kurallar yolculara Check-in ve Boarding sırasında da tekrar ediliyor. Ama her uçakta en az bir kişi maske takmamak ya da kurallara uygun şekilde takmama konusunda direniyor. Yanındaki yolcu yemek yerken aynı anda yemek yememesi gereken yolcuların yüzde 80’i bu kuralara uymuyor. Bazı havayollarında yiyecek ikramı yolcular arasında bir yolcu atlanarak yapılsa bile kural yine de ihlal ediliyor.

KARA LİSTEYE ALINIYOR

Bugün dünyada hızla yayılan Omicron’a rağmen yolcuların maske konusundaki uyarılara direnmesi sonucu birçok uçuşta, inişten sonra uçağa polis çağırılıyor. Ancak ifadeleri alınan yolcular, en kısa sürede serbest bırakılıyor. Bazı havayolları bu tip yolcuları kara listeye alarak bir daha bilet satmıyorlar. Ama bu da sürdürülebilir gibi görünmüyor.

IATA’nın Devlet ve Sanayi İşleri Direktör Yardımcısı Tim Colehan, “Maske takmamanın, emniyet kemeri takmamaktan veya dizüstü bilgisayarınızı kaldırmamaktan tartışmasız bir farkı yok. Talimatları takip etmemeyi içerirler. Ancak pandemi ve halk sağlığı üzerindeki etkileri nedeniyle maske takmamak onu çok daha kişisel hale getiriyor ve yolcular arasında çatışmalara neden oluyor. Aynı zamanda ABD gibi hükümetlerin sıfır tolerans yaklaşımı benimsemesine ve mürettebat tarafından olay raporlamasını teşvik etmesine yol açtı” ifadelerini kullandı.

Amerika Birleşik Devletleri’nde sıfır tolerans politikası olmasına ve FAA cezaları 2021’in başından bu yana 1 milyon doları aşmasına rağmen, federal ve eyalet yasaları arasındaki farklılıklar kovuşturma prosedürlerini karmaşıklaştırıyor. Amerika’da kabin ekibine müdahale etmek federal bir suç. Bu nedenle şikayet edilen yolcu mutlaka iniş sonrası polis tarafından alınıyor. Alınan tüm önlemler, yapılan uluslararası ceza protokoleri ne yazık ki işe yaramıyor. Bazı uçuşlarda uçaklar, gidecekleri kentler yerine divert etmek yani başka bir yere inmek zorunda kalıyor. Uçakta maskesiz parti düzenleyerler, alkolü fazla kaçıranlarla mücadele kabin ekiplerinin de sinirlerini bozuyor. Pandemi bitmeden de sorunun çözümü kolay görünmüyor.

BAE’DE 41 YIL

Türk Hava Yolları bu yıl Birleşik Arap Emirlikleri’ne yaptığı uçuşların 41. yılını kutluyor. BEA’de ilk uçuşunu Abu Dabi’ye yapan şirket daha sonra Dubai ve ardından da Şarika (Sharjah) uçuşlarına başlamıştı. 41 yılın hikayesini THY Dubai Müdürü Emre İsmailoğlu şöyle anlatıyor: “Türk Hava Yolları olarak Birleşik Arap Emirlikleri’ne ilk uçuşumuzu bundan tam 41 yıl önce, 7 Ocak 1981 gününde (Abu Dabi’ye) gerçekleştirdik. İstanbul – Abu Dabi –Karaçi güzergahında gerçekleştirdiğimiz ilk seferin ardından 5 Kasım 1983 günü BAE’deki ikinci noktamız olan Dubai’ye karşılıklı uçuşlar düzenlemeye başladık. 11 Nisan 2019 tarihinde ise BAE’nin kültür başkenti olarak anılan Şarika (Sharjah)’ya ilk seferimizi yaptık.”

PANDEMİ DÖNEMİ

Türk Hava Yolları tarafından COVID-19 pandemisi öncesinde Dubai’ye İstanbul Havalimanı’ndan günlük 2 (haftalık 14), Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan ise günlük 1 (haftalık 7, yoğun sezonda haftalık 10) uçuş olmak üzere, haftalık toplam 24 sefer (karşılıklı) düzenleniyordu. İstanbul – Şarika arasında da haftalık 7 frekans uçuş vardı.

26 Mart 2020 tarihinde Dubai Havalimanı’nın pandemi etkisiyle kapanınca tüm uçuşlar askıya alındı ve Türk Hava Yolları bu zorlu süreçte 9 ay boyunca bu şehre tarifeli sefer düzenleyemedik. Kapanan uluslararası sınırlar nedeniyle, bulundukları ülkelerde mahsur kalan Türk vatandaşları için düzenlenen tahliye operasyonları BAE’de de gerçekleştirildi. Burada, Dubai Başkonsolosluğu’nun destekleriyle 12 tahliye seferi yapıldı.

THY Dubai Müdürü Emre İsmailoğlu tarifeli seferlere izin çıkıncı önce günlük 2 sefer ve ardından 3 sefere çıkardıklarını söyledi. İsmailoğlu, “Böylelikle yüzde 16 kapasite artışı sağladık. İstanbul Havalimanı’ndan icra edilen uçuşlarımızın hepsi geniş gövde (genelde B777) ve yeni jenerasyon olan B789/A350 tipi uçaklardır. Bu dönemde Low Cost (Düşük maliyetli taşıyıcı) pazarına ise güçlü bir giriş yaparak AnadoluJet markamız ile Sabiha Gökçen’den Dubai ve Şarika’ya seferler başlattık. AnadoluJet SAW-DXB hattında haftalık 3, SAW-SHJ hattında ise haftalık 4 sefer icra ediyor. Ortaklığımızın en karlı ve güçlü hatlarından biri olan Dubai’de hem yolcu sayımızı hem de arz ettiğimiz koltuk sayısını artırmış bulunuyoruz ve yıllık bazda yaklaşık 500 bin yolcu taşımaya devam ediyoruz. Özellikle Avrupa ve Amerika’dan yoğun transit yolcu taşımakta ve networkümüzü desteklemekteyiz” şeklinde konuştu.