737’nin en büyük kardeşi

Pegasus Havayolları’nın da 12 uçaklık anlaşmasında opsiyon yani kesin siparişe çevrilebilir seçenekleri arasında yer alan 737-900ER, ilk uçuşunu 2006’da yapacak. Uçak hizmete 2007 başında Endonezyalı Lion Havayolları’nda girecek.

Amerikalı imalatçı Boeing, 1960’larda 737 projesine başladığında uçağın koltuk kapasitesi sadece 110’du. Aradan yıllar geçti. Uçak havayolları tarafından büyük ilgi gördü. Tasarımı 40’ıncı yaşını kutlasa da 737 iki büyük değişiklikle satışlarda öndeki yerini sürekli korudu.

GÖVDE 2.6 METRE UZADI

Kısa-orta uçuşlarda kullanılan tek koridorlu uçak pazarında 737’nin en büyük rakibi Airbus A320 serisi. Bu seri içinde yolcu kapasitesi 220’ye kadar çıkan A321’le rekabette zorlanan Boeing, THY’nin de kullandığı 737-800 modelinin gövdesini 2 metre 60 santimetre daha uzattı. Ve ortaya 900 modeli çıktı. Ancak uçağın menzili yetersiz kalmıştı.

Boeing mühendisleri eklenen yakıt tankları ile menzil sorununu ortadan kaldırdı. 737-900ER, rakibi A321’den 350 kilometre daha uzağa uçabilecek. Ayrıca artan yolcu sayısı için ek acil çıkış kapısı da eklendi. Bu değişikler uçağın toplam kalkış ağırlığını 6 bin 100 kg artırdı.

Boeing, 900ER modelinin tarifeli havayollarının yoğun yolcu kapasitesine sahip hatlarda kullanılabileceğine dikkat çekiyor. Uçağı charter yani tarifesiz uçuş yapan havayolları da yakından takip ediyor.

İŞ JETİ DE OLACAK

Boeing, en büyük 737 modelini özel bir iş jeti modeli haline getirmek için de çalışmalarını hızlandırdı. BBJ (Boeing Business Jet) 3 olarak adlandırılan uçağa Ortadoğu iş adamları ilgi gösteriyor. 737-800’den geliştirilen BBJ2’ye oranla yüzde 11 daha fazla kabin alanına sahip uçağın menzili ise 8 bin 815 kilometre olarak belirlendi. Tolga ÖZBEK

SunExpress’ten sinema koltuğu

Antalya merkezli SunExpress, kabinde ‘sinema koltukları’na sahip dünyadaki ilk havayolu şirketi olacak. Boeing 757 serisi uçaklarda uygulanacak tasarımla boş koltukların oturma bölümü aynı sinemalarda olduğu gibi katlanacak. Böylece yanındaki koltuk boş olan yolculara daha fazla alan sağlanacak.

İtalyan Avion Interiors şirketi tarafından tasarlanan deri koltuklar, ilk olarak havayoluna önümüzdeki yıl nisan ayında teslim edilecek 757 uçağına takılacak. Tasarım, şirketin iki yıl içinde teslim alacağı dört 757’ye de uygulanacak. Yeni koltukların filodaki 737 serisi uçaklara da takılması planlanıyor.

Yeni uçaklar geliyor

THY’nin Airbus ve Boeing’e sipariş verdiği uçaklar önümüzdeki günlerde gelmeye başlıyor. İlk yeni sipariş 737-800, 9 Aralık’ta Genel Müdür Temel Kotil’in de katıldığı törenle Seattle’da teslim alınacak. Bunu 13 Aralık’ta ilk iki A330 ile ilk A320 uçaklarının teslimatları izleyecek. THY yeni uçakları için İstanbul’da özel bir tören düzenleyecek.

Zirai havacılık can çekişiyor

Filosunda 80 zirai ilaçlama uçağı bulunan özel sektör, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın önümüzdeki yıl havadan ilaçlamayı yasaklamak üzere harekete geçmesi nedeniyle sıkıntılı günler geçiriyor. Uzmanlar, havadan ilaçlamaya son verilmesiyle salgın hastalık ve haşerelerin Türk tarımına büyük darbe vurulacağına dikkat çekiyor.

Havacılığın en zor dallarından biri de tarımsal havacılık. Çok alçaktan zorlu arazi şartlarında uçak veya helikopterle gerçekleştirilen bu ilaçlama sayesinde tarım ürünleri zararlılardan korunuyor. Havadan ilaçlamanın bir çok avantajı var. Uçakların yüksek sürati sayesinde istenilen noktaya hızla müdahale edilebiliyor. Havadan ve alçak uçuşla atılan ilaç çevreye yayılmadan çok çabuk etkisini gösteriyor. Uçakta kullanılan ilaç oranı yerden ilaçlamaya göre neredeyse onda bir daha düşük. Örneğin yerden ilaçlamada bir dekarlık araziye 50 litre ilaç harcanırken bu oran uçakta sadece 5 litreye düşüyor.

Ancak bakanlık havadan ilaçlamanın tüm bu olumlu etkilerine rağmen yasaklama yolunda adımlar atıyor. Uzmanlar yasaklamak yerine kontrol ve denetimin artırılmasını bakanlıktan istiyor.

YURTDIŞINDA DA YAPILIYOR

Halen ABD’nin yanı sıra Avrupa’da aralarında İspanya, Fransa, Polonya gibi ülkelerde havadan zirai ilaçlama uçak veya helikopterlerle etkin olarak gerçekleştiriliyor. Çevre kuralları dahilinde bu gibi uçuşlar su havzaları, meralar, yerleşim ve eğitim birimleri yakınlarında kesinlikle yapılmıyor. Kurallara uyulduğu durumda havadan ilaçlamanın yere oranla çok daha etkin olduğunu belirten Çukurova Üniversitesi Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Ali Musa Bozdoğan, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın bilimsel çalışmalarla bu faktörleri dikkate almasını istiyor.

DÖVİZ KAZANDIRIYOR

Ülkelerin zirai ilaçlama filoları ölü sezonda yurtdışındaki ilaçlama faaliyetlerine katılarak ciddi gelir kaynağı oluşturuyor. İlk defa geçtiğimiz yıllarda Adana Ticaret Odası Başkanı Şaban Baş’ın sahip olduğu Tarkim Havacılık, Libya ve Afrika ülkelerinde çekirge istilasına karşı ilaçlama uçuşlarına katıldı. Halen Tarkim’in 8 uçağı Libya’da bulunuyor. Şaban Baş, aynı havayolu sektöründe olduğu gibi Türk şirketlerinin bu pazardan ciddi pay alacağına inanıyor. Ancak yurtdışına iş yapabilmek için önce yurtiçinde ayakta durabilmek gerektiğine dikkat çekiyor.

Tarımsal havacılığın duayenlerinden Necdet Üner ise ilaçlama pilot ve teknisyeninin çok zor yetiştiğini söyleyerek bakanlığın yasak getirmesi durumunda halen 800 kişinin ekmek yediği, yılların birikimine sahip sektörün yok olup gideceğini belirtiyor.

Erken alın ucuz uçun

THY, 3 Ocak-31 Mart 2006 tarihleri arasında İstanbul çıkışlı Paris, Nice ve Lyon’a 176 eurodan başlayan fiyatlarla uçuyor. Havayolunun 31 Aralık’a kadar geçerli İstanbul, Ankara ve İzmir çıkışlı Paris fiyatları ise 189 eurodan başlıyor. Ekonomi sınıfı, gidiş-dönüş fiyatlara vergiler dahil değil.

İspanyol Iberia Havayolları, 30 Haziran 2006’ya kadar Mexico City, Buenos Aires, Rio de Jenerio, Sao Paulo ve Santiago’ya ekonomi sınıfı, vergiler hariç, gidiş-dönüş 610 eurodan başlayan fiyatlar sunuyor.

Air France, 27 Aralık’a kadar İstanbul’dan saat 18.55’te kalkan AF1791 sayılı seferiyle seyahat eden ekonomi yolcularına gidiş-dönüş, vergiler hariç Paris’e 189 eurodan başlayan fiyatlarla uçuş imkanı veriyor.

Onur Havayolları, iç hat seferlerine başlamalarının ikinci yıldönümünde basamaklı fiyat politikasına geçti. İstanbul çıkışlı Antalya, Adana, Trabzon ve İzmir’e tek yön 49 YTL’den başlayan fiyatlar 25 Mart 2006’ya kadar sürecek.

A340’a taze güç

Boeing’in uzun menzilli uçağı 777’nin siparişlerini artırmasıyla Airbus A340 serisi uçaklarını geliştirme kararı aldı. İlk olarak serinin en büyük modeli olan A340-600 modeli üzerinde çalışmalarını yoğunlaştıran Airbus, bu uçakta A350 ve 787’de kullanılan Rolls Royce imalatı Trent 1500 serisi motorlarını deneyecek. Uçakta ciddi yakıt tasarrufu sağlayacak motorlarla birlikte gövdede hafifletme çalışmalarının yapılması planlanıyor.

Onur’dan dava

Onur Havayolları, Hollanda Hükümeti’nin haksız uygulamaları karşısında mahkemeye başvurdu. Uluslararası Havacılık Bürosu’nun (IBA) hazırladığı rapora göre Hollanda’nın koyduğu uçuş yasağının geçerli nedenlere dayanmadığı ortaya çıktı. Hollanda Havacılık Otoritesi’nin 67 araştırmasından 54’ü incelemeye değer bulunmazken kalan 13 araştırmanın 12’sinde belge eksikliği tespit edildiği ve sadece bir teknik aksaklığın ortaya çıktığı belirlendi. Havayolu bu eksikliğin de zamanında usulüne uygun müdahaleyle giderildiğini açıkladı.

Kontrolörler Antalya'da

Güneydoğu Avrupa Hava Sahasõ'nõ düzenleyen ve işbirliğini artõrmayõ hedefleyen AGE toplantõsõ Antalya'da yapõldõ. Sivil Havacõlõk Genel Müdür Yardõmcõsõ Haydar Yalçõn'õn başkanlõğõndakiÊtoplantõda,Êhava trafiğinde yaşanan sorunlar masaya yatõrdõ.