20 milyar dolarlık olmamış uçak satıldı

Türkiye’den Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndan Korgeneral Mustafa Çotuksöken, Akfen Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın ve Türk Hava Yolları Teknik Genel Müdürü İsmail Demir’in gezdiği fuarda 2011’den itibaren teslim edilecek 20 milyar dolarlık yolcu uçağı satış anlaşması imzalandı. Fuara sivil ve askeri toplam 60 uçak katıldı.

İngiliz Reed Grubu tarafından 1981’den bu yana düzenlenen fuarda bu yıl organizasyonu Singapur Hükümeti üstlenmişti. Hindistan, Çin, Japonya ve tüm Uzakdoğu’ya hitap eden fuar, Singapur Hükümeti’nin prestiji için büyük önem taşıyordu. Bölgede hem ticaret hem de turizm olarak ciddi rakiplerin çıkmasıyla birlikte Singapur havacılık konusunda liderliğini sürdürmek için fuara 150 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirdi.

Geçmişte kargo apronunda düzenlenen Air Show, hükümet tarafından hazırlanan deniz kenarındaki alana taşındı. Burada özel bir apron ve taksi yolu inşa edilerek Changi Havalimanı’na bağlandı. Ayrıca 40 bin metrekarelik kapalı alan oluşturuldu. Çok amaçlı bina uluslararası fuarlara da ev sahipliği yapacak.

Boeing, Airbus, Embraer, Bombardier gibi imalatçılar fuar sırasında yaklaşık 20 milyar dolarlık yolcu uçağı satış anlaşması imzaladı. En büyük rekabet, uzun menzilli yeni nesil yolcu uçakları pazarındaydı. Boeing, 787’yi öne çıkartırken, kurduğu simülatör ile ziyaretçilere uçağın kokpit tasarımını görme imkanı sundu. 787’nin ilk uçuşunu yaklaşık 9 aylık gecikmeyle haziranda yapması planlanıyor. Airbus ise 787’ye rakip olarak geliştirdiği A350XWB modelini öne çıkarttı. Ayrıca A380’e Hindistan ve Japonya’da yeni pazarlar aradı.

Yolcu uçağı imalatçıları biraz da hızla artan uçak siparişleri nedeniyle rahat bir fuar geçirdi. Bölgesel uçak pazarına hızlı bir giriş yapan Rus Sukhoi ise SSJ adını verdiği modelinin uçuş testleri için gün sayıyor. Ruslar tasarımda İtalyan havacılık devi Alenia ile iş birliği yapıyor. Koltuk kapasitesi 75, 95 ve 110 kişi olarak planlanan SSJ’nin teslimatlarına yıl sonunda başlanması hedefleniyor.

İŞ JETLERİ HAREKETLİ

İş jetlerinde ise Cessna, Bombardier, Dassault, Gulfstream, Embraer ve Hawker yeni modelleriyle yer almıştı. İş adamlarına tanıtılan uçaklar sürekli demo uçuşları gerçekleştirdi. Eclipse şirketi, hafif iş jeti sınıfında pazara yeni giren modelleri Eclipse 500’ü Singapur’da sergiledi. Atasay Kuyumculuk’la ETIRC şirketinin 60’ı opsiyon toplam 180 uçak siparişi verdiği projede teslimatların önümüzdeki aylar içinde başlaması planlanıyor. İki pilot ve dört yolcu kapasiteli uçak, kısa mesafelerde iş adamlarına ekonomik uçuş imkanı sunacak.

Pervaneli uçak pazarında ise Cessna’nın portföyüne aldığı Colombia Aircrafts’ın tasarımı tek motorlu yüksek performanslı 400 serisi ilk defa Singapur’daydı. Son iki yılda yolcu uçağı veya iş jeti siparişlerinde patlama yaşanıyor. Teslimat için en az 3-4 yıl sonraya gün veriliyor. Birçok leasing şirketi ve işadamı sırasını milyon dolarlar karşılığında devrediyor.

İNSANSIZ HAVA ARAÇLARI

Uçaklar kadar ilgiyi insansız hava araçları çekti. İsrail, Singapur, ABD ve Almanya şirketlerinin geliştirdiği insansız helikopter ve uçaklar askeri görevlerin yanı sıra sivil amaçlı da kullanılabiliyor. Halen İsrail’den alınan Heron serisi araçlar, Kuzey Irak’taki operasyonlarda aktif olarak kullanılıyor. Türk tasarımı insansız hava araçları için TAI, Kale Kalıp ve Baymak çalışmalarına devam ediyor.

AMERİKAN HAVA KUVVETLERİ SİNGAPUR’DA

Amerikan Hava Kuvvetleri’nin Pasifik gücüne ait B-1B bombardıman uçağı, F-15, F-16, KC-135 tanker ve C-130 Fırtına Avcısı Singapur’daydı. Fuardaki diğer uçaklardan daha fazla ilgi gören askeri jetler, Amerikan havacılık şirketlerinin sponsorluğunda Singapur’a gelmişti. Son günlerde Türk Hava Kuvvetleri, gündeme yaptığı başarılı operasyonlar ile oturdu. Türk insanı, uçakları yakından tanımak istiyor. Bu tür fuarlara katılım halkın uçakları yakından tanıması için çok önemli bir fırsat.

F-35 KALKIŞA HAZIR

Lockheed Martin tarafından tasarlanan JSF yani Ortak Darbe Uçağı F-35 fuara birebir ölçekte yapılmış modeli ile katıldı. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 9 ülke projede yer alıyor. Türk Hava Kuvvetleri’nde F-16’ların önümüzdeki 10 yılda yerini almaya başlayacak F-35’in tasarım ve imalatında da Türk şirketleri görev yapıyor. İlk uçuşunu 15 Aralık 2006’da gerçekleştiren F-35 için testler sürüyor. Teslimatların ABD Hava Kuvvetleri’ne 2009 sonunda başlaması planlanıyor. Projenin önemli ortaklarından Türk Hava Kuvvetleri yaklaşık 100 adet F-35 almayı planlıyor. Türkiye kesin siparişi 2012'de verecek. Teslimatlar ise 2014'te başlayacak.

YILDIRIM: A380’İN KOKPİTİ ÇOK KOLAY

Singapur Havacılık Fuarı’nda incelemeler yapan, sektörle ilgili son gelişmeler hakkında bilgi alan Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A380’i gezdi. Avrupalı imalatçı, Singapur’a A380’in ilk imal edilen F-WWOW çağrı işaretli uçağı getirmişti. Fuarın ilk günü A380’in kabini sadece üst düzey ziyaretçilere açıldı. Sonraki günler özel davetle kabine alınan ziyaretçiler A380’i görebilmek için uzun kuyruk oluşturdu.

Uçağın kapısında Airbus test pilotu tarafından karşılanan Bakan Binali Yıldırım’a önce kabin gezdirildi. Normalde uçağın kabininde 10 kilometre uzunluğunda kablo bulunurken test amaçlı kullanılan A380’de özel ekipmanlar nedeniyle iki katlı kabinde tam 30 kilometre kablo döşenmişti. Uçağın alt katında uçuş mühendisleri için yedi adet konsol bulunuyor. Kabinin neredeyse tüm noktalarına yerleştirilen alıcılardan gelen bilgiler bu konsollardaki test bilgisayarları tarafından takip ediliyor. Kabinde ayrıca uçağın dengesini bozmak ve ağırlık testlerinde kullanılmak amacıyla 45 ton kapasiteli özel su tankları da yerleştirilmişti.

A380’in ikinci katında 22 kişilik test ekibinin kullanması için koltuklar bulunuyordu. Eski nesil business class koltukları, Air France Havayolları’nın hizmetten çıkarttığı Boeing 727’den alındı.

Airbus, A380’in daha ağır modelleri için bu uçakta çeşitli testler yapıyor. Uçağın hemen arka alt bölümünde bulunan özel güçlendirilmiş bölüm meraklılar tarafından dikkatle incelendi. Airbus’ın hedefi, bir sonraki modelde uçağın yolcu kapasitesini 555’ten 656’ya çıkartmak.

SOL KOLTUĞA OTURDU

Bakan Yıldırım, kabini gezdikten sonra uçağın kokpitini çok merak ettiğini söyleyerek sol taraftaki kaptan pilot koltuğuna oturdu. A380 modeli geçen yıl 29 Ekim’de İstanbul Atatürk Havalimanı’na geldiğinde gezemediğini söyleyen Bakan Yıldırım, tasarımdan çok etkilendiğini söyledi. "Kullanılan teknolojiler sistemlerin büyük kolaylıkla kontrol edilmesini sağlıyor. Örneğin mouse sayesinde tüm verileri sisteme girebiliyorsunuz. Böylesine büyük bir uçağın kontrolü için bu tür sistemler çok önemli."

SONRAKİ BULUŞMA İSTANBUL’DA

Havacılık dünyasının bir sonraki buluşması İstanbul Atatürk Havalimanı’nda 12-15 Haziran tarihlerinde düzenlenecek Airex olacak. Organizatör şirket Mint Fuarcılık’ın Genel Müdürü Feyzan Erel, Singapur’a katılan 40 sivil uçağın Airex’e de geleceğine dikkat çekti. "1996’dan bu yana düzenlediğimiz Airex, bu yıl yedinci kez kapılarını açacak. Orta Avrupa’dan Dubai’ye bölgenin en büyük sivil havacılık fuarı Airex’e buradaki tüm sivil uçaklar gelecek."

PRATT AND WHITNEY’DEN ORTAK BAKIM MERKEZİ

THY Teknik ve motor imalatçısı Pratt and Whitney (P&W) şirketinin İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’nda ortak açacakları bakım merkezi 2009’da faaliyete geçecek. Şirketin Küresel Servis Ortakları Bölümü Başkanı Jim Keenan’ın verdiği bilgiye göre merkez Airbus A320 ailesi ve Boeing 737’lerde kullanılan CFM56 ile V2500 motorlarına bakım hizmeti verecek. Bölgenin Avrupa, Ortadoğu ve Türki Cumhuriyetler arasında stratejik bir konumda olduğuna dikkat çeken Keenan, THY’nin sunacağı altyapı ile uçak motoru konusunda önemli bir merkez olacağını söyledi.