Şimdi paramparça olan Yugoslavya’dan izlenimler

Tito zamanında birlik beraberlik içinde olan ülkede kurulmuş olan 7 bağımsız ülke şunlar:

Slovenya, Hırvatistan, Makedonya, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan ve Kosova.

Tito döneminde Rusya’ya bile kafa tutan koca Yugoslavya nasıl paramparça oldu?

Kısaca özetleyelim. (Belki birileri ibret alır.)

Çeşitli etnik grupların yaşadığı topraklar, 1389’dan 1878’e kadar tam 489 yıl Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliği altında yaşadı.

Sonra Birinci Dünya Savaşı faciası geldi.

1941’de ise ülke Hitler’in orduları tarafından işgal edildi.

Yugoslavya halkı kimlik farkı gözetmeden Tito’nun önderliğinde birleşerek Nazilere karşı amansız bir gerilla savaşı verdi.

Almanların yenilmesinden sonra 6 cumhuriyetten oluşan Yugoslavya Federal Cumhuriyeti kuruldu ve Tito devlet başkanı oldu.

Yugoslavya’yı oluşturan bütün etnik gruplar Tito’ya bağlı kaldılar ve Yugoslavya birlik ve beraberlik içinde yaşadı.

Tito Sovyetler’le Batı ülkeleri arasında bir tampon siyaseti oluşturdu ve bunu başarıyla sürdürerek Yugoslavya’nın bağımsız kalmasını sağladı.

* * *

Ancak 1980 yılında Tito’nun ölümü her şeyi altüst etti.

Ondan sonra bir süre dönerli başkanlık sistemi ile ülke yönetilmeye başlandı.

Ama Tito sihri bozulduğu için Yugoslavya’nın birlik beraberliği giderek zayıflıyordu.

1991 yılına gelindiğinde Tito’nun birlikte yaşama tutkalı tamamen etkisiz hale geldi.

Slovenya, Hırvatistan ve Makedonya 1991 yılında bağımsızlıklarını ilan ettiler.

Bir yıl sonra da Bosna-Hersek bağımsız devlet oldu.

Bosna-Hersek’in bağımsızlığını ilan etmesiyle bölgede Boşnaklar, Sırplar ve Hırvatlar arasında çok kanlı savaşlar başladı.

Yüz binlerce Boşnak Müslüman, Sırplar tarafından katledildi. Uygar Avrupa’nın gözü önünde bir soykırım yaşandı.

Sonunda Amerika’nın girişimiyle NATO askeri gücü müdahale ederek akan kanı durdurdu ve barış sağlandı.

Daha sonra Karadağ bağımsızlığını ilan etti. Onu Sırbistan ve Kosova izleyerek parçalanma tamamlandı.

* * *

O topraklarda yaşayan bütün kimliklerin tam 45 yıl bir arada yaşamasını sağlayan Tito mucizesi parçalanma ile son buldu.

Tito Yugoslavya Cumhuriyeti’ni üniter bir devlet yapısına oturtmadığı için onun ölümünden sonra parçalanma kaçınılmaz oldu.

Çeşitli etnik gruplardan oluşan Yugoslavya halkı Tito’nun hatasının faturasını ağır ödedi.

Bölgedeki küçük küçük devletlerin bugün tek güvencesi var, o da Avrupa Birliği’nin koruması altına girmek.

Hepsi büyükler tarafından yutulmaya hazır küçücük lokmalar olduklarını çok iyi biliyorlar.

Ormanlarla kaplı, doğal güzelliklere sahip bu cennet gibi bölgeyi gezerken Atatürk’ün ne kadar ileri görüşlü bir lider olduğunu bir kez daha anladım.

Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’ni neden üniter devlet olarak kurduğunu da anladım.

Bugün içte ve dışta Türkiye’nin parçalanması için çırpınanların Atatürk’e neden bu kadar kızdıklarını ise çok daha iyi anladım.