ESKİ bürokrat ve CHP-MSP hükümetinin bakanlarından Cahit Kayra son kitabında cumhuriyet insanlarının kısa kısa biyografilerini yazdı.
Yazar kitabında, cumhuriyete hizmet etmiş, yaşamlarını Türkiye’ye adamış bu onurlu, ciddi, fedakár insanların portrelerini çizmiş.
Portre yazmak çok zordur. Çünkü yazacağınız insanı çok iyi tanımanız, karakterini, yapısını, donanımını, yeteneğini çok iyi incelemiş olmanız gerekir.
Cahit Bey kitabında bu zor işin üstesinden gelmeyi başarmış.
Kayra, politikaya atılmadan önce önemli görevler üstlenmiş cumhuriyet kadrosunun içinde yer almıştı.
O nesil tümüyle özverili ve dürüst insanlardı.
Cahit Bey bunu şöyle anlatıyor:
"Bu biyografik anılara Cumhuriyet İnsanları gibi iddialı bir ad verdim.Aslında bu haklı bir iddia da olabilir.Adları bu kitapta yer alan insanlar benim 1938’den bu yana geçen uzun yıllar içinde tanıdığım, görüştüğüm, zaman zaman yaşam süreçlerinde yer aldığım insanlar.Birkaç tane yabancı dışında kimi Atatürk’lü, kimi İnönü’lü ve daha sonraki dönemleri savaş yıllarının sefaletini, askeri darbelerin dehşetini, korkusunu, heyecanını, sevinçlerini, neşesini yaşamış, kendi güçleri, yetenekleri ve olanakları oranında toplumda aldıkları görevleri yapmaya çalışmış insanlar.Bunlar Mustafa Kemal’in kurduğu ve bizim övüncümüzün temeli olan çağdaş, laik Türkiye’nin havasını şimdi kirleten köktendinci, bağnaz dinci sorumsuzluk rüzgárlarının yarattığı sahtekárlara benzemeyen ciddi insanlar..."
* * *
Kitapta kimler yok ki...
Politikacılar, bürokratlar, gazeteciler, yazarlar, çizerler, müzisyenler, sinemacılar, tiyatrocular ve bilim adamları...
Hepsi, toplum yaşamında izler bırakmış son 70 yılın en önemli insanları...
Cahit Kayra hepsinin portresini çizerken onları dürüst ve tarafsız bir elekten geçiriyor.
Bunlar, Cahit Kayra gibi yaşamını Türkiye’ye adamış, onurlu bir politikacı-bürokratın yaşamını paylaştığı insanlar.
Ben Cahit Bey’i çok uzun yıllar önce tanıdım.
O sıralarda emekliydi ve politikadan da uzaklaşmıştı.
Ama yaşamının ve kültürünün kendisine kazandırdığı güçlü bir birikime sahipti.
Bu birikimin topluma aktarılması gerektiğine hep inanmışımdır.
Onun için Cahit Bey’in gazetede yazması için yetkili arkadaşlarla birlikte elimizden geleni yaptık.
Kendisini ikna etmek için epeyce de uğraştığımızı anımsıyorum.
İyi yaptığımıza inanıyorum.
Çünkü gazetede yazmak Cahit Bey için itici bir heyecan oldu ve birikimlerini yazdığı kitaplar aracılığıyla da topluma iletti.
Bu beni çok mutlu etti.
* * *
Cahit Bey 1938 kuşağındandır ve cumhuriyetin İkinci Dünya Savaşı’nı içine alan en bunalımlı yıllarında çok önemli görevler üstlenmişti.
O yıllar yokluk dönemleridir.
O kadro, çaresizlikler içinde ülkeyi sırtlamış ve o badireden çıkarmayı başarmıştır.
O nesil, görevde bulunduğu dönemde devlet bürokrasisinin hep temel direğini oluşturmuştur.
İşte Kayra’nın kitabında bu ilginç insanların kısa yaşamöyküleri ve ülkelerine yaptıkları hizmetler anlatılmaktadır.