Zippo’nun hassas burnu COVID-19 testi yapıyor
Üç ay kadar önce çalışmalarına başladığımız ‘COVID-19 dedektör köpek’ projesini geçen hafta tamamladık.
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi ve TÜBİTAK iş birliğince yürütülen bu projede, Zippo ile beraber yer aldık. Multidisipliner çalışma prensiplerini kullanarak yüzde 97 gibi yüksek bir tespit oranıyla projeyi sonuçlandırdık.
Hedefimiz, köpeğin eşsiz koku alma yeteneği ile semptomatik ya da asemptomatik COVID-19 pozitif hastaları maskelerini koklayarak tespit etmesiydi.
***
En başta etik kurul onayları alınarak belli hastanelerden COVID-19 pozitif olduğu tespit edilmiş bireylerin maskeleri toplandı. Daha sonra toplanan maskeler Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nin viroloji, biyokimya, fizyoloji ana bilim dallarının geliştirdiği metodoloji sayesinde virüslerden inaktive edilerek ben ve Zippo için bulaş tehlikesi olmayacak hale getirildi. Hedef, hastalığın oluşturduğu vücut reaksiyonuyla ortaya çıkan ve maskeye bulaşan organik uçucu bileşenleri köpeğe tanımlatmaktı. Geliştirilen metodun tamamen bize özel ve dünyada tek olduğunu özellikle belirtmek isterim. Daha sonra güvenli hale getirilmiş maskeleri Zippo’ya tanımlatmak üzere hummalı bir çalışma başlattık. Bir buçuk ay gibi kısa bir sürede Zippo, COVID-19 pozitif maskeleri kontrol gruplarındaki negatif maskelerden ayırt etmeyi öğrendi.
***
COVID-19’un tespitinde kullanılan PCR ve hızlı kit testlerinin yanılma paylarının yüksekliğini düşündüğümüzde bir köpeğin yüzde 97 gibi yüksek bir oranda doğrulama yapabilmesi bize insan eliyle oluştulmuş hiçbir teknolojinin köpeğin muhteşem burnunun duyarlılığının önüne geçemediğini ispat etmiş oldu. Köpekler, yüzyıllardır insanın en yakın dostu ve yardımcısı oldu. İnsana olan sadakatini ve minnetini zor zamanlar geçirdiğimiz global tehlike pandemi döneminde bile ispat etti. Türkiye ve tüm dünya için umut verici olması dileklerimle...
