OHAL

Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak, Anayasa’ya göre OHAL dönemlerindeki Kanun Hükmünde Kararnamelere karşı dava açılamayacağını söyledi. Evet, Anayasamızda böyle bir hüküm var. (Madde 148)

Dün de MHP Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın, iktidarın bu görüşüne destek verdi, OHAL kararnamelerine karşı dava açılamayacağını söyledi.

Keşke bu konuda MHP’li bir hukukçu açıklama yapsaydı. Çünkü “OHAL Kanun Hükmünde Kararnameleri” için AYM’de iptal davası açılamaz hükmü sınırlıdır, bu sınır aşılırsa dava açılır. 

Üzerinde “OHAL Kanun Hükmünde Kararnamesi” yazdığı halde getirdiği hükümlerle bu kavramı aşan, anayasanın temel hükümleriyle çelişen kurallar getiriliyorsa, AYM’de iptal davası açılabilir.

Böyle olup olmadığına AYM karar verir.

Bu benim yorumum değil, AYM’nin içtihadıdır.


AYM’NİN İÇTİHADI

Hukuki ve teknik ayrıntıya girmeden çok basit örnekler vereyim: Mesela hükümet OHAL kararnamesi çıkararak erken seçim kararı alamaz, alırsa AYM iptal eder. Çünkü erken seçim yetkisi münhasıran Meclis’e aittir... Hükümet bu yolla Medeni Kanun’daki evlilik, miras, mülkiyet hükümlerini, TCK’daki cezaları değiştiremez; memur ataması bile yapamaz. Çünkü kanunları değiştirme yetkisi Meclis’indir, memur atamaları yetkili makamlarca yapılır. Aksi halde AYM’de dava açılır ve AYM iptal eder.

Anayasa Mahkememizin bu konuda içtihat niteliğinde bir kararı var, daha önce de yazmıştım: 10 Ocak 1991 günlü ve 1991/1 sayılı kararı. Aynen diyor ki:

“OHAL’in sona ermesine karşın, olağanüstü hal KHK’sındaki kuralların uygulanmasının devam etmesi olanaksızdır. Bu nedenle, olağanüstü hal KHK’ları ile kanunlarda değişiklik yapılamaz!”

Niye?... Çünkü OHAL geçicidir, hükümetin KHK ile getirdiği düzenlemeler de geçicidir. Halbuki Meclis’in çıkardığı kanunlar yine Meclis tarafından değiştirilinceye kadar kalıcıdır.


KUVVETLER AYRILIĞI

Eğer “kanun” ve “olağanüstü hal KHK’sı” kavramlarını karıştırırsak ortada kuvvetler ayrılığı kalmaz, hukuk devletinin temel direği çöker! Onun içindir ki, AYM de haklı olarak, Meclis’in yasama yetkisini hükümetlerin OHAL kararnameleri ile devralmalarının mümkün olamayacağını söylüyor.

Bir OHAL kararnamesi böyle hükümler içeriyorsa, AYM onları iptal ediyor, bu nitelikte olmayan OHAL düzenlemeleri konusunda “yetkim yok” diyerek davayı reddediyor.

CHP bu çerçevede AYM’de elbette iptal davası açabilir. Kişiler en sonunda bireysel başvuru yoluyla AYM’ye gidebilir.

Devlet elbette illegal unsurları temizleyecektir, bunun adil ve sağlıklı olması hukuka uygunluğuna bağlıdır.


ONURUMUZ, EKMEĞİMİZ

Özellikle 674 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de çeşitli kanunlarda değişiklik yapıldı. AYM bunların hangilerinin “kararname” kavramına uygun ve geçici, hangilerinin Meclis’çe yapılması gereken “kanun” niteliğinde olduğuna bakacak.

Kanun, kararname farkı...

Hukukta ayrıntıların önemini görüyor musunuz? Ben de bunu anlatmak için sık sık hukuk üzerine yazıyorum.

Hukukun incelikleri “teferruat” diyerek geçiştirilemez. Haklarımızı, hürriyetlerimizi, ekmeğimizi ve onurumuzu koruyan; işte o teferruat zenginliğidir.

Toplumsal kültürümüzde hukuka saygı güçlü olsaydı, yargı bağımsız ve tarafsız olma güvenini verseydi, partilerin içinde hukuk yani parti içi demokrasi işleseydi... Dün ve bugün daha gelişmiş bir toplum olmaz mıydık?

Gelişmiş toplumlarda hiç darbe belaları oluyor mu? 

Hukukun ayrıntılarını önemsemeyen herkese hatırlatmalıyım: Komünist Çin, Harvard Üniversitesi’ne hukuk öğrencileri gönderiyor, hem de 2006’dan beri!