Zehra Teyze’nin yazlık evinin kirası

Nedenine gelince yazlık evini 3 aylığına 18 bin liraya kiraya vermiş. Kirayı da peşin almış. Heyecanlı bir şekilde sordu:
“Bu paranın vergisi var mı? Komşulardan da yazlığını kiraya veren var. Bir yazsan da hepimiz okusak” dedi.
Yazlık evi olup da kiraya verenlerin, 2014 yılında elde ettikleri kira geliri, 3.300 TL’yi aştığı takdirde “gayrimenkul sermaye iradı” olarak gelir vergisine tabi.
2014 yılında yazlık evini kiraya veren bir vatandaş, toplam kira geliri, 3.300 TL’yi aşıyorsa, 1-25 Mart 2015 tarihinde, bu kira gelirini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edip, gelir vergisi ödeyecek.

VERGİNİN HESABI

Yazlık evinden, konut kira geliri elde edenlerin, vergilendirilmesi aşağıdaki gibi olacak.
- 2014 yılı içinde elde edilen toplam kira, 3.300 TL’yi aşmıyorsa, beyanname verilmeyecek. Gelir vergisi de ödenmeyecek (GVK Md. 21 ve 86/1-a). Bu uygulama; emekli, işçi, memur, ev hanımı, öğrenci gibi kişileri kapsıyor.
- Ticari, zirai ya da mesleki kazancını, yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olanlar, 3.300 TL’lik istisnadan yararlanamayacaklar (GVK Md. 21/2). Aynı şekilde, ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile değer kazanç ve iratlarının gayrisafi tutarı 97 bin lirayı aşanlar, 3.300 TL’lik istisnadan yararlanamazlar.
- Birden fazla evinden kira geliri olanlar, her ev için 3.300 TL istisnadan ayrı ayrı yararlanamıyorlar. Toplam kira gelirine 3.300 TL istisna uygulanıyor.
- Kira geliri beyan edilirken, yıllık kira tutarından;
1) Önce 3.300 TL istisna tutarı düşülür.
2) Kalan tutarın yüzde 25’i de “götürü gider” olarak düşülür (isteyenler, ellerinde kira aldıkları evle ilgili harcama belgeleri varsa, götürü gider yerine, GVK Md. 74’de sayılı gerçek giderleri düşebilirler).
3) Giderler de düşüldükten sonra, kalan tutarın, gelir vergisi tarifesine göre vergisi hesaplanır (Vergi oranı yüzde 15’ten başlar Bkz. GVK Md.103). Buna göre, 2014 yılında yazlık evinden toplam 16 bin TL kira geliri elde eden bir vatandaş;

a) 16.000 TL - 3.300 TL istisna = 12.700 TL
b) 12.700 TL x % 25 götürü gider = 3.175 TL
c) 12.700 TL - 3.175 TL (G.Gider) = 9.525 TL (matrah)
d) 9.525 TL x % 15 (vergi oranı) = 1.428,75 TL (ödenecek vergi)

ÖZELLİKLİ DURUMLAR

Yazlık evini; dayı, amca, hala, teyze gibi akrabalarına ya da arkadaşlarına, kira almadan tahsis edenler, kira alıyormuş gibi kabul edilir. Kiranın tutarı da, emsal kira bedeline göre hesaplanır. Burada, yazlık evin, emlak vergisi değerinin yüzde 5’i, yıllık emsal kira bedeli olarak kabul edilir (GVK Md.73).
Yazlık evin, anne, baba, kardeş, büyükanne, dede ya da toruna bedelsiz tahsis edildiği durumlarda, emsal kira bedeli beyan edilmez (GVK Md.73/2).
Yazlık ev, karı-kocaya aitse, her biri ayrı ayrı 3.300 TL’lik istisnadan yararlanırlar.
Yazlık evin kira gelirini beyan edenler, kira ile birlikte emekli aylıklarını, banka mevduat faizi ve repo gelirlerini ya da tek işverenden aldıkları ücret gelirlerini beyan etmezler.
Maliye, son zamanlarda yazlık evlerin kira gelirleriyle ilgili ciddi araştırmalar yaptığından, “nereden tespit edecekler” diye düşünüp,
cezalı duruma düşmemek için, kira gelirinin beyanında duyarlı
davranmakta yarar var.