Yazlık evini kiralayana vergi sürprizi

Bu arada yazlık evini 20-30 gün kullanıp, kalan günlerde kiralayanlar da var.

Salı günkü Hürriyet’te de okudunuz; Turizm Bakanı, Hakan Tartan’a, önümüzdeki dönemde "yazlık evlerin de turizme açılacağını, yazlık evi olanların para kazanacağını" açıklamıştı.

Yazlık evi olup da kiraya verenlerin, 2006 yılında elde ettikleri kira geliri, 2.200 YTL’yi aştığı takdirde "gayrimenkul sermaye iradı" olarak gelir vergisine tabi.

2006 yılında yazlık evini kiraya veren bir vatandaş, toplam kira geliri, 2.200 YTL’yi aşıyorsa, 1-15 Mart 2007 tarihinde, bu kira gelirini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edip, gelir vergisi ödeyecek.

VERGİNİN HESABI

Yazlık evinden, konut kira geliri elde edenlerin, vergilendirilmesi aşağıdaki gibi olacak.

- 2006 yılı içinde elde edilen toplam kira, 2.200 YTL’yi aşmıyorsa, beyanname verilmeyecek. Gelir vergisi de ödenmeyecek (GVK Md. 21 ve 86/1-a). Bu uygulama; emekli, işçi, memur, ev hanımı, öğrenci gibi kişileri kapsıyor.

- Ticari, zirai ya da mesleki kazancını, yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olanlar, 2.200 YTL’lik istisnadan yararlanamayacaklar (GVK Md. 21/2). Bu uygulama bakkal, mobilyacı, konfeksiyoncu, avukat, doktor, mimar gibi gerçek kişi vergi mükelleflerini kapsıyor.

- Birden fazla evinden kira geliri olanlar, her ev için değil, tüm evleri için 2.200 YTL’lik istisnadan yararlanıyorlar.

- Kira geliri beyan edilirken, yıllık kira tutarından;

1) Önce 2.200 YTL istisna tutarı düşülür.

2) Kalan tutarın yüzde 25’i de "götürü gider" olarak düşülür (isteyenler, ellerinde kira aldıkları evle ilgili harcama belgeleri varsa, götürü gider yerine, GVK Md. 74’de sayılı gerçek giderleri düşebilirler).

3) Giderler de düşüldükten sonra, kalan tutarın, gelir vergisi tarifesine göre vergisi hesaplanır (Vergi oranı yüzde 15’ten başlar Bkz. GVK Md.103). Buna göre, 2006 yılında yazlık evinden toplam 9 bin YTL kira geliri elde eden bir vatandaş;

a) 9.000 YTL - 2.200 YTL istisna = 6.800 YTL

b) 6.800 YTL x % 25 götürü gider = 1.700 YTL

c) 6.800 YTL - 1.700 YTL = 5.100 YTL

d) 5.100 YTL x % 15 (vergi oranı) = 765 YTL (ödenecek vergi)

e) Vergi, Mart ve Temmuz’da iki eşit taksitte ödenir (GVK Md.117/2).

ÖZELLİKLİ DURUMLAR

Yazlık evini; dayı, amca, hala, teyze gibi akrabalarına ya da arkadaşlarına, kira almadan tahsis edenler, kira alıyormuş gibi kabul edilir. Kiranın tutarı da, emsal kira bedeline göre hesaplanır. Burada, yazlık evin, emlak vergisi değerinin yüzde 5’i, yıllık emsal kira bedeli olarak kabul edilir (GVK Md.73).

Yazlık evin, anne, baba, kardeş, büyükanne, dede ya da toruna bedelsiz tahsis edildiği durumlarda, emsal kira bedeli beyan edilmez (GVK Md.73/2).

Yazlık ev, karı-kocaya aitse, her biri ayrı ayrı 2.200 YTL’lik istisnadan yararlanırlar.

Yazlık evin kira gelirini beyan edenler, kira ile birlikte emekli aylıklarını, banka mevduat faizi ve repo gelirlerini ya da tek işverenden aldıkları ücret gelirlerini beyan etmezler.

Maliye, son zamanlarda yazlık evlerin kira gelirleriyle ilgili ciddi araştırmalar yaptığından, "nereden tespit edecekler" diye düşünüp, cezalı duruma düşmemek için, kira gelirinin beyanında duyarlı davranmakta yarar var.