TOKİ’den ev alanların emlak vergisi mağduriyeti

Bunlar, vergi ödemeleri gerekmediği halde, TOKİ’nin “tapuyu geç vermesi” nedeniyle, mağdur oluyorlar.

SIFIR ORANLI EMLAK VERGİSİ

Yürürlükteki Emlak Vergisi Kanunu’nun sekizinci maddesine göre, Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 m2’yi aşmayan bir eve sahip olan:

· Emekliler,
· Ev hanımları,
· İşsiz vatandaşlar,
· Engelliler,

“sıfır oranlı” emlak vergisine tabiler. Başka bir anlatımla, “vergi oranı sıfır” olduğu için emlak vergisi ödemiyorlar. Brüt 200 m2’yi geçmeyen tek meskene hisse ile sahip olunması halinde, indirimli vergi oranı, hisseye isabet eden kısma uygulanıyor.

Engelli vatandaşlar, başka gelirleri olsa dahi emlak vergisi ödemiyorlar.

Diğerlerine gelince sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanabilmeleri için işsizlerin, ev hanımlarının ve emeklilerin (emekli aylıkları dışında) 23 bin lirayı aşmayan “menkul sermaye iradı” yani faiz, repo, fon, kâr payı, temettü ve benzeri gelirlerinin olmaması gerekiyor. Buradaki 23 bin TL, 2013 yılı için 25 bin TL olarak uygulanacak.

TOKİ’NİN UYGULAMASI

TOKİ’den ev alanlar, borçlarını bitirmedikleri sürece evlerinin tapusunu alamıyorlar.

Tapusunu alamayınca, aldıkları konutun hukuki anlamda maliki olamıyorlar.

Tapusunu alamıyorlar ama tamamlanmış evde oturuyorlar veya kiraya veriyorlar.

Emlak vergisine gelince;  tapu kayıtlarında evlerin maliki TOKİ gözüktüğü için vergiyi TOKİ ödüyor.

Hemen ardından, konut sattığı kişilere;

“Size teslim ettiğimiz ev için şu kadar lira emlak vergisi ve taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı ödedik. Bunların tutarını bize ödeyin” diyor ve vergi ile katkı payını, konut sattığı kişilerden tahsil ediyor.

SORUN NEREDE?

TOKİ teslim ettiği konutların tapusunu anında verebilse, konut alıcılarının önemli kısmı, emlak vergisi ve katkı payı ödemeyecekti.

Yukarıda belirtilen emekliler, ev hanımları, işsizler ve engelliler, TOKİ’nin teslim ettiği evlerin tapusunu yıllar sonra vermesinden dolayı mağdur oluyor ve boşu boşuna emlak vergisi ödüyorlar.

TOKİ’den aldıkları evi kiraya verip, kendileri başka bir evde kirada oturanlar yukarıda belirtilen kişiler de  (38 No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği uyarınca) emlak vergisi ve katkı payı ödemeyecekleri halde, vergi ödemek zorunda kalıyorlar.

ÇÖZÜM NE?

TOKİ, teslim ettiği tarihte konutların tapusunu verirse, sorun çözümlenecek.

TOKİ’nin alacağı olan kısım için o konuta ipotek koyması, başka bir güvence alması vb. yolla, tapuları alıcılara teslim edebilir.

Bir başka çözüm yolu da TOKİ’den alınan evler ve benzeri durumdaki kişiler için Emlak Vergisi Kanunu’nun “mükellef” başlıklı üçüncü maddesi ile ilgili bir düzenleme yapılması olabilir.