Taksitle ev alana TOKİ tokadı

Taksitle alanlara ilave yükler getiriliyor.

OLMAYAN EVİN VERGİSİ

TOKİ’nin, konut satışları, peşin ve vadeli olmak üzere iki şekilde yapılıyor. Vadeli konut alanlar, ilginç uygulamalarla karşılaşıyorlar.

1- Vadeli konut alana, borcunu ödeyene kadar evin tapusu verilmiyor. Ancak, konu emlak vergisine gelince, ‘Tamam bitmiş evin tapusunu vermedim ama bu evin emlak vergisini sen ödeyeceksin’ deniliyor.

Emlak Vergisi Yasası’na bakıyoruz; bu verginin mükellefi, a) Binanın maliki b) Varsa intifa hakkı sahibi c) Her ikisi de yoksa, binaya malik gibi tasarruf eden kişi oluyor (Md.3).

Buna göre, tapusu verilmeyen ev nedeniyle, TOKİ’nin emlak vergisi mükellefi olması gerekiyor. Ancak ‘Ben yaptım oldu’ zihniyetiyle, TOKİ alıcılara ‘Evinizin tapusunu vermiyorum ama emlak vergisini istiyorum’ diyor ve ödettiriyor. Hatta sigorta bedelini de ödettiriyor!..

TOKİ’nin uygulaması, Maliye Bakanlığı’nın görüşüne de aykırı. Bakanlığın bir özelge ile yaptığı açıklamaya göre; emlak vergisi mükellefi, tapu verilinceye kadar, binaları inşa eden ve tapu kayıtlarında maliki gözüken işletmedir. Alıcıların emlak vergisi mükellefiyeti, adlarına tapu verildiği tarihi izleyen yıldan itibaren başlar (Bkz. Yaklaşım Dergisi’nin Ekim 2005 sayısında yayınlanan 6 Ocak 2005 Tarih ve 6652-320/537 sayılı Maliye Bakanlığı Özelgesi). Ancak TOKİ, yasayı da Maliye’nin görüşünü de kabul etmiyor.

2- TOKİ, tapusunu vermediği ev için bir de KDV istiyor. Oysa Danıştay 9. Dairesi’nin 13 Haziran 2001 tarih ve E:2000/565, K:2001/2592 sayılı kararına göre, gayrimenkul satışlarında vergiyi doğuran olay, ‘tapu siciline tescil’ ile meydana gelmekte.

TAPU HARCI

TOKADI

Satılan evin, tapu işlemlerinde de ilginç bir uygulama var. Halk arasında ‘alım-satım vergisi’ diye adlandırılan tapu harcının, hangi değer üzerinden alınacağı, ilgili yasa ve tebliğlerde belirtilmiş. Son tebliğe göre;

‘... Tapulama işlemlerinde tapu harcı, belediyelerce tespit edilen EMLAK VERGİSİ DEĞERİ ESAS ALINARAK HESAPLANACAKTIR. Bu işlemler sırasında mükelleflerin, emlak vergisi değerinin üzerinde bir değer beyan etmek istemeleri halinde, beyan edilen değer tapu harcı değerine esas alınacaktır.’ (Bkz. 13 Eylül 2005 Tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 48 No.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği).

Tebliğde, açık bir şekilde, ‘Emlak Vergisi değeri esas alınacaktır’ denilmesine karşın, TOKİ ısrarla, vergi değerinin üzerindeki değer üzerinden alıcıları tapu harcı ödemeye zorlamakta ve ödettirmektedir de... Oysa Maliye Bakanlığı tebliğine göre, tapu işlemlerine esas olan değer, emlak vergisi değeridir. Mükelleflerin yani alıcı ve satıcının birlikte istemeleri halinde, emlak vergisi değerinin üzerinde bir değer beyan edilebilir. Burada, tahmin edeceğiniz gibi, alıcının bu yönde bir isteği yok.

Bir örnekle açıklayacak olursak; evin emlak vergisi değeri 50.000 YTL, peşin satış değeri 150.000 YTL, taksitle satış bedeli 220.000 YTL. Böyle bir daire, müteahhitten alınsa 50 bin YTL üzerinden harç ödeniyor. TOKİ ise ‘Hayır efendim vadeli satış bedeli üzerinden yani 220 bin YTL üzerinden ödeyeceksiniz’ diyor.

TOKİ’nin yukarıdaki uygulamalarına, neresinden bakarsanız bakın, çelişkilerle dolu, adil olmayan ve yürürlükteki tebliğ ile de çelişen garip bir uygulama...